Türkiye'de Tarım Sektörünü Desteklemeye Yönelik Sağlanan Çeşitli Araçların Tarımsal Üretim Değeri Üzerine Etkilerinin Analizi (original) (raw)

Abstract

Tarım sektörü sah p olduğu stratej k önem ve taşıdığı yüksek bel rs zl klerden (özell kle kl m ve fiyat r skler) dolayı, ülkeler tarafından çeş tl araçlar le desteklenmekted r. Bu çalışmada, Türk ye'de tarım sektörüne sağlanmakta olan çeş tl destekleme araçlarının, oluşturulan ç ftl k avlusu tarımsal üret m değer üzer ne etk ler anal z ed lm şt r. Bunun ç n, Ekonom k Kalkınma ve İşb rl ğ Örgütü (EKİÖ) (OECD: Organ sat on for Econom c Co-operat on and Development) tarafından üye ülkeler n tarım sektörüne yönel k hazırlanmış olan ver lerden yararlanılmıştır. Söz konusu ver ler 1986-2015 arasındak yıllık ver lerden oluşturulmuştur. Bağımlı değ şken olarak yıllık toplam tarımsal üret m değer alınırken, bağımsız değ şkenler olarak se pazar fiyat desteğ , çıktıya dayalı ödemeler, değ şken g rd kullanımı, sab t sermaye formasyonu, ç ftl k ç h zmetler n kullanımına dayalı destekler, mevcut ek l alan/hayvan sayısı/kazançlar/gel rlere dayalı ödemeler, mevcut ek l alana/hayvan sayısına/kazançlara/gel rlere-üret me gereks n m duymayan ödemeler, tarımsal b lg ve yen l k s stem , denet m ve kontrol, kalkınma ve alt yapı bakımı, pazarlama ve tanıtım, d ğer destekler alınmıştır. Söz konusu anal z, doğrusal formdak en küçük kareler yöntem le yapılmıştır. Yıllık car ver ler, Türk ye İstat st k Kurumu (TÜİK) tarafından 1982-2017 yılları ç n hazırlanmış olan Yurt İç Üret c F yat Endeks le reel hale get r lm şt r. Regresyon anal z nde ortaya çıkab lecek hatalar olan çoklu doğrusallık, değ şen varyans ve otokorelasyon ncelenm ş olup, gerekl düzenlemeler yapılarak en uygun model oluşturulmuştur. Sonuç olarak, yıllık tarımsal üret m değer üzer nde, pazar fiyatı desteğ (p<0.01), değ şken g rd kullanımı (p<0.10), pazarlama ve tanıtım (p<0.10) destekler n n etk s n n poz t f yönde, d ğer destekler n (p<0.01) se negat f yönde stat ksel olarak öneml olduğu bel rlenm şt r. Ger ye kalan d ğer değ şkenler n se tarımsal üret m değer üzer ne etk ler n n stat ksel olarak öneml olmadığı bel rlenm şt r.

Loading...

Loading Preview

Sorry, preview is currently unavailable. You can download the paper by clicking the button above.

References (16)

  1. Aktaş, E., Altıok, M., Songur, M. 2015. Farklı ülkelerdek tarımsal destekleme pol t kalarının tarımsal üret m üzer ne etk s n n karşılaştırmalı anal z , Anadolu Ün vers tes Sosyal B l mler Derg s , 15(4):55-74.
  2. C van, A. 2010. Türk ye'de tarımsal destek pol t kaları, Dokuz Eylül Ün vers tes İkt sad ve dar B l mler Fakültes Derg s , 25(1):127-146.
  3. Erdal, G., Erdal, H. 2008. Türk ye'de tarımsal desteklemeler kapsamında pr m s stem uygulamalarının etk ler , GOÜ Z raat Fakültes Derg s , 25(1):41-51.
  4. G T H B , 2 0 1 6 . T . C . G ı d a , T A R I M v e H a y v a n c ı l ı k B a k a n l ı ğ ı 2 0 1 6 Y ı l ı F a a l y e t R a p o r u . http://www.tar m.gov.tr/SGB/Belgeler/Bakanl%C4%B1k_Faal yet_Raporlar%C4%B1/2016%20YILI%20BAKANLIK%2 0FAAL%C4%B0YET%20RAPORU.pdf
  5. Gujarat , D.N., 2004. Bas c Econometr cs, 4th Ed t on, The McGraw-H ll Compan es, 2004.
  6. Hasdem r, M., M ran, B., Hasdem r, M, Polat, K., 2016. Baklag l (nohut, kuru fasulye, kırmızı merc mek) üret m nde fark ödemes destekler n n etk s , Tarımsal Ekonom ve Pol t ka Gel şt rme Enst tüsü (TEPGE) Yayın no: 265, s. 128, Ankara.
  7. Işık, H.B., B lg n, O, 2016. The effects of agr cultural support pol c es on agr cultural product on: The case of Turkey, RSEP Internat onal Conferences on Soc al Issues and Economc Stud es, 2nd Mult d sc pl nary Conference, 2-4 November 2016, Madr d, Spa n, p. 111-119.
  8. K mura, S. 2017. Turkey: Est mates of Support to Agr culture, OECD. https://www.oecd.org/tad/agr cultural- pol c es/TUR_cookbook_2016.pdf
  9. Korkmaz, V., 2015. Tarım Ürünler Destekleme Pol t kaları: Türk ye ve AB Karşılaştırması, Yüksek L sans Tez , Adnan Menderes Ün vers tes , Sosyal B l mler Enst tüsü, s. 192.
  10. Kutlar, A., 2005. Uygulamalı Ekonometr , 2. Basım, N san 2005, s.429.
  11. N e l s o n , A . , 2 0 0 3 . PA D 7 0 5 H a n d o u t : M u l t c o l l n e a r t y. R o c k e f e l l e r C o l l e g e U n v e r s t y a t A l b a n y. http://www.albany.edu/faculty/kretheme/PAD705/SupportMat/Mult coll near ty.pdf OECD, 2017. Agr cultural support ( nd cator). do : 10.1787/6ea85c58-en (Accessed on 10 Apr l 2017). http://stats.oecd.org/ Özüdoğru, T., M ran, B., Top, B.T., Uçum, İ., 2015. Pamuk, Ayç çeğ , Soya Üret m nde Fark Ödemes Destekler n n Etk s , Tarımsal Ekonom ve Pol t ka Gel şt rme Enst tüsü (TEPGE) Yayın no: 262, s. 168, Ankara.
  12. Scott , E., Que roz, Ö.J., 2013. Evaluation of the Structural Effects of Direct Support, Final Report. July 2013. https://ec.europa.eu/agriculture/sites/agriculture/files/evaluation/market-and-income-reports/2013/structural-effects- direct-support/fulltext_en.pdf STATA, 2016. STATA 14, Data Analys s and Stat st cal Software.
  13. Tan, S., Everest, B. 2015. Türk ye'de tarımsal destekleme pol t kaları, Internat onal Conference on Euras an Econom es 2015, Sess on 4B: Tarım Ekonom s , s. 266-270.
  14. TÜİK, 2017. Türk ye İstat st k Kurumu, Ankara. http://www.tu k.gov.tr/PreIstat st kTablo.do? stab_ d=1645
  15. Vozarova, I.K., Kotulic, R. 2016. Quantification of the effect of subsidies on the production performance of the Slovak agriculture, Procedia Economics and Finance 29(2016):298-304.
  16. W ll ams, R., 2015. Heteroskedast c ty. Un vers ty of Notre Damme, Last rev sed January 30, 2015. http://www3.nd.edu/\~rw ll am/ Yavuz, G.C., M ran, B., Gürer, B.B., Yüksel, N.Y., Dem r, A., 2016. Buğday, dane mısır ve çelt k üret m nde fark ödemes destekler n n etk s , Tarımsal Ekonom ve Pol t ka Gel şt rme Enst tüsü (TEPGE) Yayın no: 266, s. 168, Ankara.