Toplumsal Gerçekliğin İnşasından ‘Büyük Veri’ye Bilginin Dönüştürücü Etkisi (original) (raw)

2021, İslami Araştırmalar Dergisi

ÖZ Büyük veri hayatın her alanını kuşatmış durumdadır. Bugün gündelik yaşamın pek çok alanına konu olan insanlık halleri; akıllı telefonlar, kredi kartları, bilgisayarlar, sokak kameraları, hareket halindeki taşıtlar, baktığı ve kendisine bakan ekranlar, algılayıcılar ile veriye dönüştürülüp dijital ortamlara aktarılmaktadır. Bu denli büyük oranda datalaşma ya da verileşme, örneğine tarihin önceki dönemlerinde rastlamadığımız bir yeni durumu nitelemektedir. Bu çalışmanın temel amacı, büyük verinin toplumsal gerçekliğin inşasına etkilerinin ve bu süreçteki rolünün anlaşılmasına katkıda bulunmaktır. Büyük verinin kuramsal temellerini analiz edebilmek için öncelikle, Berger ve Luckman'ın bilgi sosyolojinde toplumsal gerçekliğin inşa süreçlerine müracaat edilmiştir. Daha sonra bilginin aktarıcısı olan iletişim araçlarının toplum üzerindeki etkileri, Marshall Mcluhan'ın iletişim yaklaşımı çerçevesinde ele alınmıştır. Böylece Berger ve Luckman'ın sosyolojisi ile Mcluhan'ın medya sosyolojisi birlikte incelenerek, büyük verinin toplum üzerindeki etkisi aydınlatılmaya çalışılmıştır. Çalışmada, büyük verinin toplumu, gündelik yaşamı ve değerleri daha çok veri üretecek şekilde dönüştürdüğüne ve yeniden kurduğuna dikkat çekilmektedir. Büyük veri ile insanların veri nesnesine, gündelik yaşamın ise veri fabrikasına dönüşmesi çalışmanın temel vurgusudur. Anahtar Kelimeler: Büyük veri; bilgi; bilgi sosyolojisi; toplumsal gerçeklik; gündelik yaşam; dijitalleşme ABSTRACT Even if we are not aware of it, we are confronted with big data every moment in daily life. Big data has reached every aspect of life. Humanity is transformed into data and transferred to digital with smart phones, credit cards, computers, cameras on the street, moving vehicles, the screens that it looks at and looked at, and sensors. Dataization at such a large extent is a situation that has not been encountered in human history. The main purpose of this study is to contribute to the understanding of the effects of big data on the construction of social reality and its role in this process. For this purpose, first of all, Berger and Luckman's social reality construction processes in the sociology of knowledge were applied. Afterwa rds, the roles of the medium that carry / transfer information on knowledge / society are discussed in the specific works of Marshall Mcluhan. The sociology of Berger and Luckman and Mcluhan's media sociology were discussed together and it was tried to she d light on the impact of big data on society. The study emphasizes that big data transforms and reconstructs society, values, and daily life in a way that produces more data. The main emphasis of the study is that big data turns human into a machine that produces data and daily life into a data factory.