Mevlânâ Müzesi Haziresindeki Mezar Taşlarından Örnekler (original) (raw)

Mihrişah Valide Sultan İmaret Avlusunda Yer Alan Mezar Taşlarından Örnekler

Palmet Dergisi, 2024

Mihrişah Valide Sultan Külliyesi, 1792-1796 yılları arasında Osmanlı Sultanı III. Selim’in annesi Mihrişah Valide Sultan tarafından dönemin baş mimarları Mehmed Arif Ağa ve Ahmed Nurullah Ağa’ya inşa ettirilmiştir. Külliye, imaret, türbe, sıbyan mektebi, sebil, çeşme ve hazire bölümlerinden oluşmaktadır. Külliyenin türbesinde, sıbyan mektebinde, imaretin kuzey ve güney bahçelerinde hazire bölümleri bulunmaktadır. Başta sadrazam, kadı, müftü, kapudan, reisülküttab, başkapı gulamı, cariyeler, kalfalar, ustalar ve Osmanlı saray teşkilatı içerisinde çeşitli görevlerde bulunan üst yönetici sınıfa ait kişilerin mezarlarının bulunduğu külliyenin mezar taşları, Osmanlı Batılılaşma Dönemi süsleme üslup özelliklerini yansıtan önemli örneklerdir. İmaret avlusunun doğusunda ve batısında yer alan mezar taşlarından örneklerin olduğu çalışmada, haziredeki 10 mezar taşı ele alınmıştır. Hazirede yer alan 31 mezar taşının incelenmesi ve değerlendirilmesi bir makaleye sığdırılmasının güç olacağından, mezar tipi, başlık, form, süsleme üslubu bakımından nitelikli ve yinelenmeyen mezarlar katalog başlığı altında değerlendirilmiştir. Haziredeki mezar taşlarının tamamı fotoğraflanarak belgelenmiş, kitabeleri okunmuş ve dijital ortamda çizimleri yapılarak tasniflenmiştir. Türk İslam Sanatı içerisinde tarihsel olayların takip edildiği, süsleme üsluplarının gelişiminin izlendiği mezar taşları, ölümü simgelemenin ötesinde Türk Sanatının ihtişamını ve zarafetini gösteren tanıklarıdır. Mihrişah Valide Sultan Külliyesi hazirelerinde yer alan mezar taşları da XVIII-XX. yüzyıl Osmanlı sanatının inceliklerinin taşa işlendiği anıtsal örneklerdir.

İstanbul Karacaahmet Mezarliği'Nda Yer Alan Asma-Üzüm Tasvi̇rli̇ Mezar Taşlarindan Örnekler

The Journal of Social Sciences, 2019

asma-üzüm tasvirli mezar taşlarının tespit edilerek bunların hangi estetik değer yargılarıyla yapıldığı, kitabesi olan mezar taşlarından hangi yüzyıllara ait olduğunun tespiti hedeflenmiştir. Çalışmada Türk süsleme sanatında önemli bir bezeme unsuru olan asma üzüm motifi ele alınarak, Türk kültüründeki yeri değerlendirilmekte; söz konusu motifin form, köken ve ikonografik anlamı üzerinde durulmaktadır. Çalışmada İstanbul Karacaahmet Mezarlığındaki tarihi mezar taşlarının sayısının fazla olması nedeniyle bir grup mezar taşı içerisindeki asma-üzüm motifli mezar taşları değerlendirilmiştir. Karacaahmet Mezarlığı'ndaki mezar taşlarına baktığımızda çok sayıda bitkisel, geometrik ve nesnel motiflere ve mimari elemanlara yer verildiğine şahit oluyoruz. Bu motifler arasında en çok kullanılan ve dikkat çekici olanlardan birisi de asmaüzüm motifidir. Asma-üzüm motifi bazı örneklerde bir meyve kasesi içinde görülürken, bazı örneklerde bir selvi ile beraber görülmektedir. Bazı örneklerde farklı bitkisel motiflerle mezar taşının farklı bölümlerine işlenmiştir. Türk insanın geçmişini yansıtması ve bilgilendirmesi açısından Karacahmet mezar taşlarındaki asma-üzüm motifli mezar taşları önem arz etmektedir.

Konya Merkez Araplar Mezarlığındaki İslami Dönem Mezar Taşlarından Örnekler

Xvı. Uluslararası Türk Kültürü, Sanatı Ve Kültürel Mirası Koruma Sempozyumu/Sanat Etkinlikleri, 2022

Since the primeval era, most of the societies, including the Turks, have respected dead and developed burial ceremonies. Turks considered the souls of the deceased family elders holy. For this reason, the ancestors worship has developed, and deceased family members were always respected. Before Islam, the Turks were started to mummify their dead and buried them in kurgans with their belongings. At the Gokturk’s Period, they placed stone statues on the head sides of the graves, which represents the spirits of the ancestors, and this tradition continued after acceptance of Islam. In accordance with the Islamic tradition, the cemetery, which has the same name as the neighborhood, has been used since the 18th century in the Araplar neighborhood in the Karatay district of Konya. The tombstones belonging to the Ottoman Period in this cemetery are the subject of this study. It is seen that Sille and Gödene stones were used as a material of these tombstones. The tombstones, that have survived until today in the Arablar Cemetery will be examined according to the discipline of art history and the Texts of the tombstones, typology, and characteristics of the ornamentation will analyzed. The aim of this study is to determine the general characteristics of the late Ottoman period tombstones in the Araplar Cemetery.

Deniz Müzesi Komutanlığı'ndaki Mezar Taşları

Araştırmaya konu olan mezar taşları "Deniz Müzesi Komutanlığı'na" ait olup eserlerin Görsel ve ölçülerinin alınması, Müze Komutanlığı'ndan alınan izinle gerçekleştirilmiştir. Başta müze müdürü olmak üzere katkılarından dolayı tüm müze çalışanlarına teşekkür ederiz.

Ölümsüzlüğe Uzanan Taşlar: Hacı Bektaş Velî Külliyesi Haziresi’ndeki Mezar Taşları

Turk Kulturu Ve Hacı Bektas Veli Arastırma Dergisi, 2011

Hazret Avlusu'ndaki mezar taşlarının bugüne kadar okunuşları, fotoğraflanmaları, çizimleri, değerlendirilmeleri kaleme alınmamıştır. Bektaşilik kültür evreninin parçaları sayılabilecek mezar taşları, bu kültürün sonsuza taşınmasına aracılık etmektedirler. Çünkü burada, dergâha gönüllü hizmetleri bulunan aşçı, postnişin, mihmandar, ekmekçi, türbedar, kahveci mesleklerindeki babalar, dedeler ve dervişler yatmaktaydı. Taşlar, Hacı Bektaş Velî'ye kendini teslim etme ve bağlanma yolunda aşkla ölme, Asitanı'na (Dergâh) vücudunu bağlama, canını terk edip dergâhına gelme, ömrünü bu yolda adama, temiz ve mübarek soyuna bağlanma, ruhu Hasan ile Hüseyin'in canlarına erişme, Haydar aşkı ile mahvolma gibi anlamları sonsuzlaştırıyordu. Bu makalede, kaleme alınan 41'i yazılı, 20'si yazısız 61 mezar taşı tanıtılmaktadır. Bu çalışmada, söz konusu taşların, fotoğraf ve çok sayıda çizimleri eşliğinde, ilk defa bir sanat tarihçisi gözüyle değerlendirilmeleri bulunmaktadır.

Mardin Müzesi'ndeki Figürlü Mezar Taşları

Höyük, 2013

1995 y~l~ndan beri, Süryani Katolik Patrikhanesi'nin müze haline getirilmesiyle kullan~lmaya ba~lanan Mardin Müzesi'nde dikkat çeken bir eser grubunu figürlü mezar ta~lar~~ olu~turmaktad~r. Küfeki ta~~ndan yap~lan, dördü ~ahide, biri k~r~k sanduka parças~~ olmak üzere toplam be~~ mezar ta~~, müzenin ikinci kat~ndaki galeri ve te~hir salonlar~nda sergilenmektedir. Envanter kapdarma göre Hasankeyf ve Cizre'den sat~n alma yoluyla elde edildi~i anla~~lan eserlerin, kitabeleri bulunmamaktad~r. Bu nedenle kesin tarihlerini belirlemek güçtür. Ancak, mezar ta~lar~n~n üslupsal ve sanatsal özellikleri ile bölgedeki benzer örneklerden hareketle, yakla~~k dönemleri hakk~nda baz~~ yorurnlarda bulunmak mümkün olmaktad~r. Mezar Ta~lar~~ 1 Nolu Mezar Ta~~: 1.15 x 0.36 x 0.10 m ölçülerindeki ~ahide, dörtgen prizma ~eklinde ba~layarak üstte üçgen prizmas~~ formunda sonlanmaktad~r (Env. No: 462). Ta~~n her iki yüzünde kompozisyon, topra~a gömülme pay~~ dü~ünülerek alttan 0.45 m yükseklikte düzenlenmi~tir (Foto.1). ~ahidenin bir yüzünde at üzerinde, elinde silah ve k~l~ç tutan bir insan ve o~lak figürüne yer verilmi~tir. At profilden, insan figürü ise cepheden i~lenmi~tir. At~n boyunlu& d~~~nda, ~ematik bir anlatun kullan~lm~~~ ve detaylara yer verilmemi~tir. ~ahidenin di~er yüzünde, ikisi a~a~~da ve biri yukar~da olmak üzere üç o~lak figürü ile aralar~nda ate~li iki silah tasviri bulunmaktad~r. Alttaki o~laklar kar~~l~kl~~ ve simetrik olarak i~lenmi~tir.