Kütüphane Binaları: Bilginin Yönetildiği Mekânları Tasarlamak = Library Buildings: Designing the Places Where Knowledge Is Management (2021). (original) (raw)

2021, Bilgi Merkezlerinde Yönetim. (Yay. Haz. E. Yılmaz ve L. Kanık) İstanbul: Hiperyayın, ISBN: 978-625-7443-96-8

Şüphesiz her binanın bir yapılış amacı vardır. Kütüphane binası da insanlığın bilgi gereksinimini karşılayacak kaynaklara ve kültürel gelişime katkı sağlayacak etkinliklere mekân oluşturmak için tasarlanır ve üretilir. Aynı zamanda kütüphane binası, aynı anda çok sayıda kişinin bir arada bulunduğu bir kamusal alandır. Hangi sebeple olursa olsun binada bulunan herkes, binanın kullanıcısı olarak kabul edilir. Kullanıcılar binada bulundukları süreler açısından değerlendirildiğinde ise, sürekli ve geçici kullanıcılar olarak iki grupta incelenebilir. Kütüphane binası, işte bu kullanıcıların gereksinimlerini karşılamak üzere tasarlanır, üretilir ve kullanılır. Bina kullanıcılarını, kullanıcılar da binayı etkiler. Kütüphane binasının tasarımı sırasında kullanıcı gereksinimlerinin doğru belirlenmemesinin üretim aşamasına da yansıması, binanın kullanımı sürecinde kullanıcılar üzerinde memnuniyetsizlik yaratır. Konuya ilişkin yapılan bazı bilimsel araştırmalarda binanın mekânsal özellikleri ile kullanım sıklığı arasında yakın bir ilişki olduğu saptanmıştır. Binadan kaynaklanan sorunlar nedeniyle gereksinimleri karşılanamayan kullanıcılarda sağlık sorunları görülebilmekte, buna bağlı olarak kütüphanede kalma süreleri kısalmaktadır. Bu durum binanın kullanım verimliliğini düşürmektedir. Özellikle de binada bulunma zorunluluğu olan kütüphane çalışanları için sağlık sorunlarının görülme oranı daha fazla olmaktadır. Sonuç olarak kullanıcı konforunun sağlanamaması, memnuniyetsizlik nedenidir (Küçükcan, 2007; Hazal ve Emsen, 2020). Bu nedenle bilgiyi yöneten kütüphaneciler ve dermenin kullanıcıları için daha iyi bir kütüphane binası nasıl tasarlanabilir düşüncesi, bu çalışmanın çıkış noktası olmuştur. Mimari tasarım çok önemlidir. Tasarım evresindeki eksiklik ve hataların daha sonra giderilmesinin çok zor ve maliyetli oluşu nedeni ile bu çalışma daha çok bu evreye odaklanmıştır. Çalışmanın amacı hem bilgi ve belge bilimciler, hem de kütüphane binası tasarımı ile ilgilenen mimarlar üzerinde kütüphane binasının tasarım özellikleri ile ilgili bir farkındalık oluşturmak ve kullanıcı beklentilerinin neler olabileceğinin daha iyi anlaşılmasının sağlanmasına dikkatlerini çekmektir. Bunun için de farklı formatlardaki bilgi taşıyıcılarını toplayan, düzenleyen ve gereksinim duyan kullanıcılara ulaştıran, yani bilgiyi yöneten kütüphanelerin konuşlandığı mekânların nasıl olması gerektiği üzerinde durulmuş ve sonuç kısmında bugün olduğu gibi gelecekte de kullanıcılarının gereksinimlerini karşılayabilecek binalar için bazı önerilerde bulunulmuştur. Surely, every building has a production purpose. Also the library building is designed and constructed to create a space for resources that will meet the knowledge needs of humanity and activities that will contribute to their cultural development. However, the library building is a public space where many numbers of people are together at the same time. Anyone who is in the building, regardless of the reason for being there, is considered to be the user of the building. When the users are evaluated in terms of the time they have been in the building, they can be examined in two groups as permanent and temporary users. The library building is designed, constructed and used to meet the needs of these users. Building affects users and users affect the building. The failure to determine the user requirements correctly during the design process of the library building is reflected in the production phase and creates dissatisfaction on the users during the use of the building. In some scientific studies on the subject, it has been determined that there is a close relationship between the spatial characteristics of the building and the frequency of use. Due to problems caused by the building, users whose requirements are not met may experience health problems, and consequently, their time in the library is shortened. This is situation reduces the utilization efficiency of the building. The incidence of health problems is higher, especially for library staff who have to be in the building (Küçükcan, 2007 ; Hazal ve Emsen, 2020). Consequentially, the inability to provide user comfort is a cause of dissatisfaction. Therefore, the idea of how to design a better library building for librarians and collection users who manage knowledge has been the starting point of this study. Architectural design is momentous. Because it is very difficult and costly to correct the deficiencies and errors in the design phase later, this study mostly focuses on this phase. The aim of this study is to raise awareness of both information and documentation scientists and architects interested in library building design, about the design features of the library building and to draw their attention to a better understanding of what the user expectations may be. For this purpose, it is emphasized how the spaces should be for libraries that collect, organize and deliver information carriers in different formats to the users who need them, in other words, libraries that manage information. Furthermore in the conclusion part, some suggestions are made for buildings that can meet the needs of their users in the future.