The analysis of the relationship between stock price index and the macroeconomic variables: Turkey example (original) (raw)
Related papers
Alanya Akademik Bakış
Bu çalışmada, seçili makroekonomik değişkenler ile Borsa İstanbul endeksi arasında uzun dönemli ilişkinin incelenmesi ve test edilmesi amaçlanmaktadır. 01.2009-01.2019 dönemlerini kapsayan ve aylık verilerin kullanıldığı analizlerde, Türkiye ekonomisi yapısal kırılmalara izin veren testler ile incelenmektedir. Makroekonomik değişkenler olarak, literatür ile uyum gözetilerek faiz, enflasyon ve işsizlik değişkenleri kullanılarak model kurgulanmıştır. Yapılan analizlerin sonuçlarında, seçili makroekonomik değişkenler ile borsa endeksi arasında uzun dönemli ilişki yakalanmıştır. Ayrıca, borsa endeksinden faiz oranlarına doğru tek yönlü ve borsa endeksinden işsizlik oranlarına doğru da tek yönlü nedensellik ilişkisi görülmüştür.
Alanya Akademik Bakış
Bu çalışmada, seçili makroekonomik değişkenler ile Borsa İstanbul endeksi arasında uzun dönemli ilişkinin incelenmesi ve test edilmesi amaçlanmaktadır. 01.2009-01.2019 dönemlerini kapsayan ve aylık verilerin kullanıldığı analizlerde, Türkiye ekonomisi yapısal kırılmalara izin veren testler ile incelenmektedir. Makroekonomik değişkenler olarak, literatür ile uyum gözetilerek faiz, enflasyon ve işsizlik değişkenleri kullanılarak model kurgulanmıştır. Yapılan analizlerin sonuçlarında, seçili makroekonomik değişkenler ile borsa endeksi arasında uzun dönemli ilişki yakalanmıştır. Ayrıca, borsa endeksinden faiz oranlarına doğru tek yönlü ve borsa endeksinde işsizlik oranlarına doğru da tek yönlü nedensellik ilişkisi görülmüştür.
Uluslararası İktisadi ve İdari İncelemeler Dergisi, 2018
Bu çalışmanın amacı, Türkiye ve 8 APEC (Endonezya, Malezya, Singapur, Tayland, Japonya, Meksika, Avustralya ve Şili) ülkesinde hisse senedi piyasasının gelişiminin makroekonomik ve kurumsal belirleyicilerini analiz etmektir. Çalışmada 1995-2015 dönemi ele alınarak panel veri yöntemi kullanılmıştır. Hisse senedi piyasasının makroekonomik belirleyicileri olarak; borsa işlem hacmi, kişi başına gelir, özel sektöre kullandırılan krediler, gayrisafi yurtiçi tasarruflar ve doğrudan yabancı sermaye değişkeni kullanılmıştır. Kurumsal belirleyici olarak; yolsuzluk endeksi ve ekonomik özgürlük endeksi kullanılmıştır. Analiz bulgularında hisse senedi piyasasının gelişimi ile ele alınan tüm makroekonomik değişkenler arasında pozitif ve istatistiki olarak anlamlı ilişkiye rastlanılmıştır. Kurumsal belirleyicilerden yolsuzluk ile hisse senedi piyasası arasında istatistiki olarak anlamlı ilişkiye rastlanırken; ekonomik özgürlükler ile hisse senedi piyasası gelişimi arasında herhangi bir ilişkiye ra...
Examining the Relationship between the Economic Confidence Index and Stock Prices: Case of Turkey
Among the factors that affect the price changes in the stock market are the future expectations about the economy. In the measurement of the expectations, various leading indicators are used. One of these indicators is the economic confidence index. The purpose of the study is to examine whether there is a long-run relationship between economic confidence index and stock indices using monthly data for the period of January 2012 to October 2016. In the study, BIST 100, BIST Industrial and BIST Services indices are used and whether or not there is a long-term relationship between the series is investigated by the Engle-Granger (1987) cointegration method. The findings show that there is a long-run relationship between economic confidence index and the stock indices.In addition, the error correction model results show that economic confidence index is the Granger cause of the BIST 100, BIST Industry, BIST Services indices.
Öz Bu çalışmanın amacı, Türkiye'de temel ekonomik faktörlerin hisse senedi fiyatları ile ilişkili olup olmadıklarını tespit etmektir. Bu ilişkinin belirlenmesinin yanında aynı zamanda ilişkinin karşılıklı olup olmadığının tespit edilmesi de amaçlanmaktadır. Bu çalışmada, çoklu doğrusal regresyon yöntemi, Granger Nedensellik Testi ve 2008-2012 dönemini kapsayan aylık veriler kullanılmaktadır. Bağımlı değişken olarak hisse senedi fiyatlarını temsil eden BIST-100 endeksi, bağımsız değişken olarak ise mevduat faiz oranı, tüketici fiyat endeksi, dolar kuru, Euro kuru, işsizlik oranı, sanayi üretim endeksi, ihracat tutarı, kapasite kullanım oranı, altın fiyatları, tüketici güven endeksi ve ham petrol fiyatları kullanılmaktadır. Çoklu regresyon analiz sonuçları, mevduat faiz oranının, tüketici fiyat endeksinin, dolar kurunun, kapasite kullanım oranının ve tüketici güven endeksinin BIST-100 endeksi üzerinde anlamlı bir etkiye sahip olduklarını göstermektedir. Bunun yanında, Granger nedensellik test sonuçları, kapasite kullanım oranının BIST-100 endeksi ile karşılıklı etkileşime sahip olduklarını ortaya koymaktadır. Abstract The purpose of this study is to determine whether the basic economic factors are related to the stock prices in Turkey. In addition to identification of this relation, it is also aimed to determine whether these rations are reciprocal. In this study, multiple linear regression method, Granger Causality test and monthly data between 2008-2012 are applied. As a dependent variable, Borsa Istanbul Stock Exchange (BIST-100) representing stock prices and as independent variables, deposit interest rate, consumer price index, US dollar exchange rate, euro exchange rate, unemployment rate, industrial production index, export amount, capacity utilization rate, gold prices, consumer confidence index and crude oil prices are used. The results of the multiple linear regression analysis show that deposit interest rate, consumer price index, US dollar exchange rate, capacity utilization rate and consumer confidence index have impacts on the BIST-100 Stock Exchange. Besides, the results of the Granger
Journal of Business Research-Turk, 2018
Küreselleşmenin etkisiyle sermaye hareketlerinin serbestleşmesi, ülkeler arası ekonomik ilişkileri belirlemede önemli rol oynamıştır. Bu noktada sermaye piyasalarının önemli araçlarından biri olan hisse senedi piyasaları finans piyasalarında ön plana çıkmıştır. Hisse senetleri, küreselleşme sürecinden etkilenen bir faktör olmanın yanında, makroekonomik dinamikleri etkilemesi açısından da ekonomik gelişme sürecinin daha iyi anlaşılmasına yardımcı olmaktadır. Bu çalışmada, gelişmiş ve yükselen piyasa ekonomilerinde makro iktisadi faktörler ile hisse senedi endeksleri arasındaki ilişki incelenmiştir. Çalışma kapsamında G-7 ülkeleri ve E-7 ülkeleri değerlendirilmiş ve heterojen panel tahmincileri kullanılmıştır. Makroekonomik faktörler olarak reel efektif döviz kuru endeksi, M2 para arzı, enflasyon, faiz oranı, sanayi üretim endeksi ve tüketici ve üretici güven endeksleri kullanılmıştır. Analiz neticesinde G-7 ülkelerinde hisse senedi endeksleri ile üretici güven endeksi ve M2 para arzı arasında anlamlı sonuç elde edilemezken; diğer değişkenler arasında anlamlı sonuç bulunmuştur. E-7 ülkelerinde ise hisse senedi endeksleri ile yalnızca reel efektif döviz kuru arasında anlamlı bir sonuç elde edilmiştir. Diğer değişkenler ile anlamlı bir ilişki saptanamamıştır. Her iki ülke grubu için söz konusu dönemde yapılan analiz neticesinde, G-7 ülkelerinin hisse senedi piyasalarının makro iktisadi değişkenlere daha duyarlı olduğu ve bu ülkelerin sermaye piyasalarının daha derin olduğu görülmüştür. E-7 ülkeleri daha sığ piyasalara sahiptir. Genel olarak E-7 ülkelerinde makro iktisadi faktörlerin hisse senedi piyasaları için bir gösterge niteliği taşımadığı sonucuna varılmıştır.
Fear Index, Stock Market and Exchange Rates Nexus: An Empirical Analysis for Turkey
Ömer Halisdemir Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 2019
Bu çalışmanın amacı, korku endeksi (volatilite endeksi, VIX endeksi) ile Türkiye hisse senedi piyasası ve döviz kurları arasındaki ilişkileri ampirik olarak analiz etmektir. Hisse senedi piyasasını temsilen Türkiye BIST-100 endeksi ve döviz kuru piyasalarını temsilen de TL/Dolar kuru seçilmiştir. Değişkenlerin 02.01.2009 – 12.11.2018 tarihleri arasındaki iş günü getirileri kullanılmıştır. VIX şokunun BIST-100 ve dolar kuru üzerindeki dinamik etkileri etki- tepki fonksiyonları ve varyans ayrıştırması yoluyla belirlenmiş ve son olarak değişkenler arası nedensellik ilişkisi Granger nedensellik yöntemiyle incelenmiştir. Etki ve tepki fonksiyonları, korku endeksi şokunun BIST-100 üzerinde negatif, dolar kuru üzerinde pozitif etkisi olduğunu göstermiştir. Varyans ayrıştırması analizi, VIX’in dolar kurunun öngörü hata varyansını açıklama oranının BIST’e kıyasla daha büyük olduğunu ortaya koymuştur. Nedensellik analizine göre ise, VIX’ten BIST-100’e ve dolar kuruna doğru bir nedensellik var...
Inflation-relative price variability relationship: The case of Turkey
International Journal of Social Sciences and Education Research, 2015
Bu çalışmada 2003-2014 dönemi için Türkiye'de enflasyon oranı ile nispi fiyat değişkenliği arasındaki ilişki hem harcama hem de bölge bazında ayrı ayrı test edilmiştir. Bu amaçla öncelikle, 31 harcama grubunun 26 TR bölgesindeki aylık tüketici fiyat endekslerinden yararlanılarak her bir harcama grubu ve bölgeye ilişkin enflasyon ve nispi fiyat değişkenlik ölçütleri hesaplanmıştır. Daha sonra iki değişken arasındaki ilişkinin yönü ve derecesini belirlemek için korelasyon analizi yapılmıştır. Ardından 31 harcama grubu ve 26 bölgenin her biri için ayrı ayrı oluşturulan ikili değişkenlerin vektör otoregresyon (VAR) modeli çerçevesinde Granger nedensellik testi, varyans ayrıştırması ve etki tepki analizleri yapılmıştır. Harcama bazında yapılan analiz sonuçları, bazı harcama grupları için herhangi bir nedensellik ilişkisi tespit edilmemiş olmakla birlikte genellikle iki değişken arasında çift yönlü ya da enflasyondan nispi fiyat değişkenliğine doğru tek yönlü nedensellik ilişkisi olduğunu göstermiştir. Bölge bazında yapılan test sonuçları ise harcama gruplarından farklı olarak birçok bölgede nedenselliğin yönünün nispi fiyat değişkenliğinden enflasyona doğru olduğunu göstermiştir.
Karadeniz Sosyal Bilimler Dergisi, 2021
Maliyet, fiyat, üretim ve satış gibi verilerin bir araya gelerek, borsada işleme konu olan yatırım araçlarının belirli bir dönem içerisindeki oransal değişimini ölçen göstergeye endeks denir. Borsa İstanbul 100 (BİST100) Endeksi ise, Borsa İstanbul'da işleme konu olan hem piyasa değeri hem de işlem hacmi en fazla olan yüz hisseden oluşan pay piyasasının temel endeksidir. Bu endeksin fiyat oluşumu etkileyen birtakım makroekonomik değişkenler söz konusudur. Hangi değişkenin BİST100 Endeksi'ne ne tür etkilerde bulunduğunun bilinmesi bu noktada önem kazanmaktadır. Bu çalışmada; Türkiye 2001 finansal kriz dönemi ve sonrasında TL/GR altın, vadeli mevduat faizi ve USD/TL döviz kuru ile BIST100 Endeksi arasındaki ilişkilerin yönü ve derecesinin ne olduğunun ortaya konulması hedeflenmiştir. Bu amaç doğrultusunda; 2001:Q1-2020:Q4 çeyrek dönemlerini kapsayan bu çalışmada değişkenler arasındaki bağlantı birim kök, eşbütünleşme ve nedensellik analizleri uygulanarak sınanmıştır. Ampirik araştırma sonuçlarına göre; değişkenler arasında eşbütünleşme yani uzun dönemli bir ilişkinin olmadığı saptanmıştır. Farkları alınarak seviyede durağan duruma getirilen değişkenlere VAR analizi uygulanmıştır. Nedensellik analizinin bulguları doğrultusunda; seçilmiş makroekonomik değişkenler arasında nedensellik ilişkisinin bulunduğu sonucuna varılmıştır.