“Osman Gâzî’nin Bizans Sınırındaki İlk Fetihleri ve Germiyanlılar’la Savaşının Târihî Delilleri” / 1 (original) (raw)
Millî Mücadelede Servetiye Cephesi ve Kocaeli Tarihi-Kültürü Sempzoyumu-VI, 8-10 Mart, 2019
Osmanlı kuruluş dönemi, XIV. yüzyıla ait kaynak ve belgelerin yetersizliği sebebiyle henüz aydınlatılamamış pek çok kişiler, hâdiseler ve birbirinden karmaşık meselelerle doludur. Bu ve benzeri konuların tarihî arka plânı ancak, görgü şâhidlerine dayanan kısa, kesik ve belirsiz rivâyetlerdeki sınırlı bilgilerin; resmî kaynaklar, belgeler, tahrir kayıtları ve topografik-toponomik verilerle dikkatli ve ayrıntılı bir tenkidi sâyesinde aydınlatılabilir. İşte Âşık Paşa-zâde’nin İshak Fakih’e inen rivâyetlerinde, 1303-1305 Sakarya-İzmit akınları sırasında Bizans’ın elindeki Ḳara Çepiş (Seyifler) Kalesi’ne yerleşerek Osman Gâzî birliklerine karşı savaştığı rivâyet edilen Çavdar Tatar-oġlu’nun; XIV. yüzyıl Anadolu kroniklerinden Ḳaramān-nāme’de kâfirken müslüman olduğu, Bizans yönetimindeki Ḥeraḳle (Ereğli) kalesi önünde ve Anadolu’nun farklı bölgelerinde Türkmenler’e karşı durduğu hikâye edilen “Ḳayṣūn” ya da “Ḳoṣūn”un; aynı şekilde, çağdaş Bizans târihçisi Pachymeres’in eserinde imparatorun bir süre esir ettiği ve Türkler’e karşı savaşması için Nikomedia (İzmit) başında bir yere yerleştirdiği bildirilen Tatar Koutzimpaxis (Κουτζίμπαξιν)’in ve yine XIV. yüzyıl İslâm kaynaklarında Rum diyârından gelip Memlûk Sultânı’nın hizmetine girdiği belirtilen “Emīr Seyfü’d-dīn Ḳoṣūn”un kimler oldukları meselesi bu müphem ve karmaşık târihî konuların başında gelmektedir. Yukarıda saydığımız kaynakların tümü ayrı ayrı değerlendirildiğinde birbirinden çok farklı şahıslarmış gibi gözüken tüm bu isimlerin, aslında kimliği meçhûl bir hâlde kalan, Altınordu ümerâsından Alıncaḳ Noyān’ın torunu ve Çavdar Noyān’ın oğlu Emīr Seyfü’ddīn “Ḳoṣun” ya da “Ḳayṣūn Beg”den başka biri olmadığı; bu araştırmamızda çağdaş kaynaklar, Batı-Güney Anadolu bölgesi tahrir kayıtları ve topografik-toponomik kanıtlar ışığında gösterilmeye çalışılacaktır.