Hocam Halim Sabit Beyefendi Mukrimin Halil Yınanc (original) (raw)

Tahsilinin temellerini doğduğu şehre yakın beldelerde, Kazan’da atan, muallimlik görevini bırakarak birçok arkadaşı gibi ikmâl-i tahsil için İstanbul’a giden Halim Sabit, II. Meşrutiyet devrinin mektep ve medrese mezunu önemli simalarından biridir. O, bazı sebeplerle Orta Asya seyahatine çıkmış, dönünce de muallimlik ve müderrislik görevinde bulunmuştur. Müderrislik görevinden sonraki yıllarda ise ticaretle uğraşmış, vaktinin büyük kısmını yurt dışında geçirmiştir. II. Dünya Savaşı başlayınca ticari faaliyetlerine son vererek Türkiye’ye dönmüş, ardından Diyanet İşleri Başkanlığı’ndaki son memuriyetine başlamıştır. Kazan’da başlayan İstanbul’da şekillenen ve çeşitli ülkelere yaptığı seyahatlerle zenginleşen hayatı planladığı bazı projelerini tamamlayamadan 63 yaşındayken Ankara’da hitâma ermiştir. Halim Sabit, İttihat ve Terakki liderlerinin çeşitli konularda danıştıkları fikir adamlarından biri olmuş, müslümanların sorunlarıyla ilgilenerek çeşitli dernek ve cemiyetlere katılmıştır. Ayrıca genellikle İslam “sosyolojisi”, fıkıh, eğitim, dil, Türkçülükle ilgili konuları ihtiva eden dergiler çıkarmış, risâleler yazmış, ansiklopedi, dergi ve gazetelerde makaleler neşretmiştir. Velhasıl fikrî hayatta mühim bir yere sahip, vefalı ve menfaatsiz dostluk gibi kıymetli hasletler taşıyan bir şahsiyet. Aşağıda okuyacağınız satırlar bir büyük hocanın, Mükrimin Halil beyin kendi hocasını anlattığı bir metin olması itibariyle değer taşıyor. Elyazısıyla yazılmış 8 sayfalık bu metnin orijinal başlığı “Prof. Dr. Halim Sabit Şibay’ın Prof. Mükrimin Halil bey tarafından anlatılan tercüme-i hali” şeklindedir. Üslubundan yazılan değil anlatılanı kaydeden bir metne benzese de metnin yazı tarzı Mükrimin Halil beyin gördüğümüz diğer yazılarıyla aynıdır. Metni yayına hazırlarken aslına sadık kalmakla beraber bariz yazı hatalarını tashih ettik. Ek bilgileri, hususen kitaplarının tam künyelerini dipnotlarda vermeye çalıştık. Yazıda üzerinde durulmayan ıslâh-ı medâris risâlesi için de ek halinde kısa malumat verdik.