Historia mówiona na Ukrainie: ludzie, tematy, fakty // Wrocławski Rocznik Historii Mówionej. — № 3. — 2013. — P. 73–92. (original) (raw)
Related papers
Napis Pismo poświęcone literaturze okolicznościowej i użytkowej, 2001
Pisanie książki poświęconej obrazowi danego zjawiska w niezmiernie bogatym materiale źródłowym wydaje się dziś przedsięwzięciem dość ryzykownym. W czasach dominacji eseistyki, bardzo często ufundowanej na mętnej refleksji, która odgrywa rolę dyskursu filozoficznego, rzetelność naukowa staje się kategorią zgoła unikalną. Współczesne metody, a w zasadzie sposoby czytania tak zwanych tekstów kultury wymagają, aby sumienny, uargumentowany wywód zastąpić zbiorem luźnych, choć zwykle ponumerowanych fragmentów, cytatów, przywołań. I właśnie w grze pomiędzy skromną myślą autorską a naświetlającymi ją odpowiednio cudzymi opiniami miałyby konstytuować się najgłębsze sensy badawczej refleksji. Najwyraźniej humanistyka ponowoczesna nie chce lub nie może unieść owego ciężaru szaleństwa, nieodmiennie kojarzącego się z nauką. Szaleństwa, które nakazuje podejmować kwestie najtrudniejsze i ogarniać namysłem możliwie najszersze obszary kultury. Z tej perspektywy książka Piotra Borkajest dziełem szaleńczym. Warte uznania są tu przede wszystkim świadome, autorskie decyzje dotyczące kształtu dzieła. Badacz doskonale zdaje sobie sprawę z rozległości problematyki, którą analizuje, a co się z tym wiąże, z ogromu przeszkód metodologicznych, przed którym staje. Autor poddaje więc krytycznemu oglądowi podstawowe pojęcia języka rozprawy oraz inne, nie mniej istotne, elementy dyskursu (na przykład wybór dominant tematycznych wywodu, selekcja źródeł, ocena ich artystycznej wartości). Kluczowy dla książki rozdział pierwszy, O sylwiczności staropolskich pamiętników, poświęcono zasadniczo rozważaniom warsztatowym. Autor relacjonuje dotychczasowy stan badań teorety
Studia z Dziejów Rosji i Europy Środkowo-Wschodniej. T. 41 (2006), Życie naukowe
Studia z Dziejów Rosji i Europy Środkowo-Wschodniej, 2006
Spotkanie rozpoczął Stanisław Bylina, dyrektor Instytutu Historii PAN, który witając zebra nych gości, nie tylko przypomniał o jubileuszu "Studiów z Dziejów Rosji i Europy Środkowo-W schodniej", ale także o mijającej osiemdziesiątej rocznicy urodzin prof. Piotra Łossowskiego, redaktora pisma od przeszło osiemnastu lat. Następnie zabrał głos prof. Tadeusz Kisielewski, zwracając uwagę, że "Studia..." są w Polsce czasopismem naukowym szczególnym i jedynym tego rodzaju. Po pierwsze dlatego, że jako jedy ne podejmują tak szeroko problematykę historyczną poszczególnych krajów i regionów Europy Środkowo-Wschodniej i Rosji w różnych okresach historycznych, głównie na przestrzeni XX w., ale również sięgają czasami do wieku XIX w. Omawiają problematykę stosunków między tymi krajami, a także stosunków tych krajów z innymi państwami leżącymi poza omawianym obsza rem. Przeglądając 40 tomów "Studiów.. nie sposób nie zauważyć wielkiego bogactwa informa cji i zagadnień, obejmujących obszar od Bałkanów i Turcji po kraje bałtyckie i Skandynawię, od Rosji i Zakaukazia po Włochy, Wielką Brytanię i inne kraje zachodnioeuropejskie. W okresie PRL, mimo ograniczeń ideologicznych, politycznych oraz cenzuralnych, pismo podejmowało ważne z punktu widzenia naukowego tematy i dbało o wysoki ich poziom opracowania. Wraz ze zm iana mi w Polsce po 1989 r. redakcja w pełni wykorzystała nowe możliwości, poszerzając pola swoich zainteresowań o zagadnienia, które wcześniej nie były dopuszczane ze względów politycznych. W sumie materiały zawarte w piśmie stanowią bardzo istotny wkład do historiografii polskiej i już zasługują na odrębną analizę historiograficzną. Po drugie-nadzwyczajność "Studiów ..." wyni ka z faktu utrzymania przez nie ciągłości i regularności ukazywania się od 40 lat. Ciągłości, która nie ogranicza się wyłącznie do utrzymania tytułu, ale do zachowania określonego profilu, zainte resowań i poziomu naukowego pisma. Wydaje się, że na tym polu "S tudia..." są oryginalnym osiągnięciem, nie tylko polskim, ale także na całym obszarze Europy Środkowo-Wschodniej, gdzie nastąpiło załamanie dominacji sowieckiej na przełomie lat 80. i 90. ubiegłego wieku. Niewątpli wie pismo znane jest poza Polską i dociera do specjalistów zajmujących się problematyką Europy
Studia Rossica Gedanensia
Communicative strategies in headlines about the war in Ukraine in the Danish daily “Politiken” (from the reader’s perspective) The aim of the article is to present informative strategies applied in the headlines about the war in Ukraine in the Danish daily “Politiken”. The study covered 26 headlines from two thematic sections of the journal. A comparative analysis has showed differences in the structure and organization of information, the use of stylistic and emotive means, and the way the war is presented. The contrasts result from the fact that the texts belong to different press genres: informational or journalistic texts. Interconnecting them with hyperlinks creates an internal mini-discourse and gives a more complete picture of the presented events.
Studia Polsko-Ukraińskie, 2020
The position deserves attention, as it opens a discussion on the important phenomenon of visual culture history, which is currently widely discussed among many researchers. A historian, even if he is not an art historian, often analyses iconographic art in his work. After all, we are dealing with a different type of perception of the described reality, one which accumulates the ability to synthetically capture it using at the same time both the historian’s and fi lm expert’s skills. Jacek Szymala sets himself an ambitious goal – to create a model, “a set of tools helpful in the future research of historians, especially modern historians, going beyond traditional historiography”. The author brilliantly shows that history is not only a collection of past facts and events but lives in its visual dimension, becoming a continuation of history itself. It is only important that, as far as possible, every viewer or reader can and should remain exactly as critical as in the process of interp...
Studia Historyczne
Wojna wietnamska pozostaje tematem budzącym wielkie emocje w Stanach Zjednoczonych, w których mimo upływu lat każdego roku ukazują się liczne wspomnienia, monografie i albumy poświęcone temu konfliktowi. Także w Polsce, choć wojna ta wywołuje nad Wisłą siłą rzeczy mniejszą ekscytację, dość regularnie publikowane są książki poświęcone tej tematyce. Dzieło Patryka Masnego jest stosunkowo niewielkie objętościowo. Wynika to jednak z faktu, że autor zdecydowanie skupia się na wybranym temacie i publikacja ta zaznajamia czytelnika z najważniejszymi elementami wojny wietnamskiej tylko pobieżnie, koncentrując się na "wietnamskim Stalingradzie". Książka składa się z pięciu części. Rozdział I, Wietnam przed Ofensywą Tet, przedstawia pokrótce historię Wietnamu do 1967 r., zawiera także podstawowe informacje topograficzne i klimatyczne dotyczące tego kraju. Rozdział II, Tet!, poświęcony jest przygotowaniom i przebiegowi Ofensywy Tet, operacji, która miała okazać się decydująca dla amerykańskiej interwencji i w ramach której doszło do ataku na Hue. Rozdział III, Hue, przybliża czytelnikowi znaczenie tego miasta dla Wietnamczyków 1 oraz przygotowania i komunistyczny atak na dawną stolicę kraju w nocy z 30 na 31 stycznia 1968 r. Rozdział IV, Kontratak, przedstawia walki Amerykanów o południową część Hue, tzw. Nowe Miasto, oraz zażarte zmagania pomiędzy Południowymi Wietnamczykami i komunistami o dawną cesarską cytadelę, nazywaną Starym Miastem. Autor opisuje także działania zbrojne w najbliższym otoczeniu miasta, prowadzone przez amerykańską piechotę morską i kawalerię powietrzną. Ostatni rozdział V, Zdobycie Cytadeli, poświęcony jest końcowej fazie bitwy, gdy oddziały amerykańskie i wietnamskie przystąpiły do ostatecznej rozprawy z przeciwnikiem w Starym Mieście. Ponadto opisane zostały walki dookoła miasta, związane z komunistycznymi próbami wspomożenia obrońców oraz sojuszniczymi próbami zapobieżenia ucieczce otoczonych sił przeciwnika. Poruszona została także kwestia komunistycznego mordu na ludności cywilnej, którego skala pozostaje nieustalona do dziś. Książkę zaopatrzono w przypisy, bibliografię oraz wykaz skrótów. Nie ma indeksu, co mimo stosunkowo niewielkiej objętości jest pewnym minusem. Tekst wzbogacony jest licznymi zdjęciami oraz mapami.
Historia krytyczna i jej „gabinet cieni”. Historiografia polska wobec Zagłady 2003–2013
Zagłada Żydów. Studia i Materiały
W artykule omawiam najważniejsze zjawiska polskiej historiografii i wybrane publikacje dotyczące Zagłady z lat 2003–2013. W ślad za narratywistami interesuje mnie ich kształt, język, sposób prowadzenia opowieści i użyte metafory. Po wskazaniu najważniejszych ośrodków naukowych oraz edycji źródeł przechodzę do powstałych w tym czasie monografii obozowych, syntez i opracowań regionalnych, dochodząc do wniosku, że w większości są one pisane bardzo tradycyjnie. Przełomowy dla historiografii okazał się rok 2000, kiedy ukazali się Sąsiedzi Jana Tomasza Grossa. Przed przejściem do dalekosiężnych konsekwencji tej publikacji omawiam jeszcze pokrótce polemiki wokół innych książek tegoż autora. Ich skutkiem były z jednej strony narodziny historiograficznego „gabinetu cieni” – mobilizacji środowiska skupionego głównie wokół IPN, mającej na celu zdezawuowanie wymowy publikacji Grossa. Z drugiej strony najważniejszą implikacją oferowanego przez Grossa krytycznego myślenia o postawach społeczeństw...