Samorząd terytorialny w oczach socjologów – dyskusja (original) (raw)
Related papers
2020
Profesor Tadeusz Bigo jest twórcą klasycznych koncepcji samorządu. Niezwykle istotne w jego badaniach było wyróżnienie samorządu nieterytorialnego, będącego związkiem ludzi złączonych bądź wspólnymi interesami gospodarczymi, bądź zawodowymi. Taka koncepcja była rozwijana w XX-leciu międzywojennym oraz po II wojnie światowej. Co istotne, wrocławska szkoła nauki prawa odnosiła się do tej koncepcji jeszcze przed fazą przekształceń ustrojowych zapoczątkowanych w latach 80. XX wieku. Finalnie badania prof. Bigi i jego następców doprowadziły do opracowania koncepcji samorządu zawodowego definiowanego jako: utworzony ustawą i wyposażony w określony prawnie zakres samodzielności związek osób charakteryzujących się wspólnym interesem zawodowym, które należą do niego na zasadach określonych ustawą.
2007
The future of democratic governance depends on the articulation of a clear theory of deliberation and the development of effective methods for public engagement 1. W artykule O postschumpeterowskim 'konkurencyjno-mened¿erskim modelu demokracji lokalnej' w oewiadomooeci wielkopolskich elit samorz¹dowych 2 , poddaj¹c analizie wyniki badañ empirycznych przeprowadzonych w ramach projektu badawczego "Uwarunkowania rozwoju lokalnego w Wielkopolsce" zaprezentowane w sprawozdaniu Znajomooeae i przestrzeganie prawa przez samorz¹dy a rozwój regionalny w Wielkopolsce 3 , postawi³em tezê o wy³aniaj¹cej siê z badañ postschumpeterowskiej konkurencyjno-mened¿erskiej wizji demokracji lokalnej dominuj¹cej w wielkopolskich elitach samorz¹dowych. Tym niemniej, u niektórych badanych przedstawicieli w³adz lokalnych mo¿na dostrzec zarówno inicjatywy w³¹czenia obywateli w procesy podejmowania decyzji na szczeblu 1
O poszerzenie podejścia do partycypacji społecznej w kształtowaniu przestrzeni
Urban Development Issues, 2020
Abstrakt W ujęciach teoretycznych partycypacji społecznej w planowaniu i kształ-towaniu przestrzeni po inicjującej je koncepcji „drabiny partycypacji” S.R. Arnstein (1968) zapanował zastój. Przykładowo problematyka ta w ogóle nie pojawia się w podręcznikach socjologii miasta i przestrzeni. Jest tak mimo „nadprodukcji” narzędzi i metod partycypacji w praktyce zarządzania publicznego, w tym w planowaniu przestrzennym. Artykuł próbuje nadrobić ten brak. Proponuje istotne dla ujęć teoretycznych: 1) pełniejsze zdefiniowanie partycypacji społecznej; 2) inne niż u S.R. Arnstein (1968) klasyfikacje typów partycypacji; 3) przykłady nowych, innowacyjnych w kształtowaniu przestrzeni narzędzi i metod partycypacji społecznej. Szczupłe objętościowo ramy artykułu każą raczej sygnalizować niż rozwijać problemy.
Rządzenie i porażka. O granicach socjologii
Zarządzanie Publiczne / Uniwersytet Ekonomiczny w Krakowie, 2010
Rządzenie i porażka. O granicach socjologii z wprowadzeniem Boba Jessopa Wybór tekstów klasycznych Artykuł zamieszczony w tym wydaniu Zarządzania Publicznego pochodzi z miesięcznika mniej znanego niż pozostałe pozycje w tej serii: The Australian and New Zealand Journal of Sociology (później przemianowanego na The Journal of Sociology), publikowanego przez Australijskie Towarzystwo Socjologiczne. Stał się jednak znanym esejem dzięki odmiennemu podejściu do problematyki rządzenia, opartemu raczej na pracach Foucaulta, a nie na socjologii lub naukach politycznych. Argumenty sprzeciwiające się powszechnym opiniom naukowym, jak się zdaje, zawiera już sam tytuł Rządzenie i porażka; praca wszak opublikowana była w czasie, gdy rządzenie wydawało się odpowiednią reakcją na porażkę rynku i państwa. Rzeczywiście przedstawiono w niej wywód uzasadniający tezę, że socjologia (i, można by dodać, pozostałe nauki społeczne) wykazuje tendencję koncentracji na sukcesie, a nie porażce i, a fortiori, że porażka jest zwykle uważana za stan anormalny, gdy w gruncie rzeczy jest ona zdarzeniem absolutnie rutynowym. W takim sensie zatem porażka jawi się czymś zwyczajnym. Dziwi jednakże brak jej teoretyzacji: porażka teoretyzacji porażki! Później powrócę do tej metodologicznej podbudowy nowatorskiego podejścia i tego, jak różni się ono od bardziej ortodoksyjnych analiz rządzenia, porażek rządzenia i metarządzenia. Obaj autorzy są Australijczykami i choć bazują na różnych dyscyplinach naukowych i pracują na różnych wydziałach, wykazują zainteresowania multidyscyplinarne. Gary Wickham urodził się w 1951 r. Jest socjologiem z wykształcenia i teoretykiem Foucaultowskim z zamiłowania, interesuje się socjologią teoretyczną (w tym socjologią klasyczną i okolicznościami jej pojawienia się), prawem i rządzeniem oraz ekonomią moralną. Tytuł BA otrzymał na Uniwersytecie Macquarie, a MA oraz doktorat na Uniwersytecie Melbourne. Obecnie jest profesorem socjologii Uniwersytetu Murdocha w Perth w Australii Zachodniej. Wickham pisał o niezliczonych aspektach teorii społecznej oraz polityce prawa i twierdzi, że trzy kluczowe tematy jego pracy to kwestie władzy i rządu, rola prawa i granice suwerenności. Foucault zajmuje prominentną pozycję w jego pracach, nie jest jednak traktowany bezkrytycznie, szczególnie gdy Wickhamowi przychodzi zmierzyć się z negatywnymi poglądami francuskiego filozofa na koncepcję i praktykę suwerenności i prawa (Hunt, Wickham 1994). Ostatnio ważnym tematem prac Wickhama jest krytyka wzrastającej roli moralności w prawie i polityce (szczególnie po atakach terrorystycznych 11 września 2001 r.). Twierdzi on, że nadużywanie moralności utrudnia opis problemów politycznych, identyfikację ich przyczyn i możliwych rozwiązań oraz uwzględnienie roli polityki i prawa w zrównoważonym podejściu do rządzenia (np. Wickham 2006a; Wickham, Kendall 2007). Jak czytelnicy zauważą, koncepcje te zaprezentowane są także w artykule poniżej. Jeff Malpas jest filozofem, młodszym z tej dwójki. Urodził się w Sydney w 1958 r., lecz dorastał w Auckland w Nowej Zelandii, gdzie uzyskał tytuł BA w dziedzinie nauk historycznych i filozoficznych w 1980 r. W 1982 r. uzyskał tytuł MA w dziedzinie nauk filozoficznych na Uniwersytecie Auckland. Stamtąd powrócił do Australii, gdzie przygotował i obronił doktorat w Australian National University. Dociekania filozoficzne Malpasa mają na celu likwidację podziału między filozofią kontynentalną (europejską) a anglojęzyczną tradycją analityczną. Podstawowym obszarem jego zainteresowań są prace Nietzschego, Gadamera, Heideggera oraz Donalda Davidsona (filozofa amerykańskiego, którego dorobek był tematem jego rozprawy doktorskiej), wzajemne relacje między miejscem, topografią, doświadczeniem, tożsamością a etyką biznesową, zarządczą i zawodową (zob. bibliografia). Malpas najpierw pracował w University of New England w Armidale w Nowej Południowej Walii (1985-1989), następnie przeniósł się na Uniwersytet Murdocha (1989-1997), gdzie opublikował poniższy artykuł. Obecnie jest profesorem filozofii Uniwersytetu Tasmanii, kieruje Centrum Filozofii i Etyki Stosowanej. Jest również konsultantem do spraw etycznych w wielu organizacjach publicznych i prywatnych. Po opublikowaniu poniższego artykułu oraz kolejnych związanych z nim tematyką w połowie lat dziewięćdziesiątych zastosował koncepcje hermeneutyczne i fenomenologiczne dotyczące miejsca, przestrzeni
Dzielnice samorządowe w świadomości mieszkańców miasta na przykładzie wybranych dzielnic Krakowa
2018
Streszczenie: W artykule przedstawiono problem postrzegania jednostek pomocniczych miasta przez ich mieszkańców. Przybliżono historię powstania dzielnic samorządowych w Krakowie, zaprezentowano wyniki badań ankietowych przeprowadzonych wśród mieszkańców trzech dzielnic (n=1433) oraz odniesiono je do obserwacji innych autorów, prezentowanych w literaturze przedmiotu. Badania ukazały, że funkcjonujące już ponad ćwierć wieku dzielnice samorządowe słabo wpisały się w świadomość mieszkańców i nie odgrywają istotnej roli w ich życiu. Respondenci w większości nie potrafili poprawnie podać nazwy własnej dzielnicy i nie znali jej zasięgu przestrzennego. Nadal silnie zakorzenione w ich świadomości okazały się dawne podziały administracyjne i historyczne jednostki osiedleńcze (dawne wsie). Ankietowani na ogół nie brali udziału w życiu publicznym dzielnic i nie włączali się w podejmowane na ich szczeblu inicjatywy.
Studia Obszarów Wiejskich, 2018
Sprawne funkcjonowanie społeczności lokalnych w ramach danego obszaru jest w dużej mierze uzależnione od potencjału oraz możliwości wykorzystania miejscowych zasobów. Jednym z ważniejszych zasobów i czynników kształtujących rozwój lokalny jest kapitał ludzki tkwiący w danej społeczności, a w szczególności w lokalnych władzach samorządowych. Celem artykułu jest identyfikacja charakterystycznych cech struktury władz samorządowych na obszarach wiejskich Polski. Pod uwagę wzięto zarówno przestrzenną, czasową, jak i funkcjonalną zmienność tej struktury. Opis przestrzeni zaprezentowano w aspekcie międzyregionalnym, zróżnicowania między regionami historycznymi oraz wewnątrzregionalnym w zależności od odległości od większych ośrodków miejskich. Podstawę analizy zróżnicowania w aspekcie funkcjonalnym stanowiła typologia funkcjonalna gmin z 2010 r., pozwalająca wyróżnić 8 podstawowych typów struktury gospodarki lokalnej. Zakres czasowy stanowią kadencje wójtów i burmistrzów w okresie 2002–201...