Sadrüşşerīa’nın “Mukaddimāt-ı Erbaa”sı Üzerine (original) (raw)
Sadrüşşerīa’nın (ö. 747/1346) Mukaddimāt-ı Erbaa adlı metni, müstakil bir eser olmayıp Tenkīhu’l-usul adlı eseri üzerine yine kendisinin yazmış olduğu et-Tavzīh fī halli gavāmizi’t-tenkīh adlı şerhinde yer alan bir bölümdür. Fakat gerek yoğun içeriği gerek meselelere orijinal katkıları gerekse de sonrasında hakkında yazılan şerh ve haşiyelerle yeni bir literatür oluşturmuş olması; bu kitap bölümün müstakil bir esermişçesine ele alınıp incelenmesini elzem kılar. İslami ilimler açısından müteahhir dönem tartışmalarında merkezi bir yer alan sorunlara değinen eser, temelde husn-kubh meselesini Matüridi bir çizgide ele alır. Felsefi teori ve kavramların İslami ilimlerde yer almaya başladığı post-klasik dönemde Hanefi-Maturidi çizgiyi bu yeni gelişmeler çerçevesinde sistemleştiren isimlerden biri olan Sadrüşşerīa, disiplinler arası bir tavırla başta fıkıh usulü, kelam ve dil bilgisi alanlarından faydalandığı Mukaddimāt-ı Erbaa’sında Eşr‘ailere karşı insanın, filozoflara karşı Allah’ın iradesini savunur. Mukaddimāt-ı Erbaa, esasen husn-kubh konusunda Fahreddīn er-Razī’nin el-Mahsul adlı eserinde yer alan ve genel Eş‘ari tutumun da bir resmini çizen iki delile cevap ve reddiye niteliği taşımaktadır. Bu doğrultuda çalışmamızda sırasıyla, Sadrüşşerīa’nın ilmi şahsiyeti, muakddime kavramı ve dört mukaddime literatürü kısaca ansiklopedik bir yaklaşımla verilecek, konu ile ilgili kavramlar ve Razi’nin bahsi geçen delilleri açıklanacak, ana metnin içeriği özetlenecek, ardından önemi ve ilişkili olduğu alanlara katkılarından bahsedilerek sonuç kısmında da genel bir bakış verilmeye çalışılacaktır.
Sign up for access to the world's latest research.
checkGet notified about relevant papers
checkSave papers to use in your research
checkJoin the discussion with peers
checkTrack your impact
Loading Preview
Sorry, preview is currently unavailable. You can download the paper by clicking the button above.