Bir Hadis İhtisas Kurumu Olarak Nûriyye ve Eşrefiyye Dârülhadisi (original) (raw)
Related papers
Hadis İlimlerinin Tedrisatı Açısından Osmanlı Dârulhadisleri
Osmanlı Araştırmaları Dergisi, 2016
Dârulhadis medreseleri, İslâm dünyasında hadis ilimlerinin daha sistemli bir şekilde tedrîs edilmesi için açılan ve hadis ihtisâs medresesi olarak da bilinen özel nitelikli eğitim kurumlarıdır. İlk defa XII. asırda Şam’da açılan dârulhadisler, kısa sürede İslâm coğrafyasının çeşitli bölgelerine yayılmış, bu arada XIII. asrın ilk yarısında Çankırı Dârulhadisi’nin açılması ile Anadolu eğitim ve kültür hayatına girmiştir. Osmanlılarda da XV. asırda açılan Edirne Dârulhadisi ve XVI. asırdaki Süleymaniye Dârulhadisi medreselerin en üst basamağında yer almıştır. Son zamanlarda Osmanlı hadis çalışmaları ile ilgili araştırmalarda, dârulhadislerin müfredâtının tesbitine yönelik incelemeler hız kazanmış durumdadır. Umûmî medrese müfredâtı ile ilgili bilgi veren birçok yazılı belge ve kaynak bulunmasına rağmen, Osmanlı dârulhadislerinin programı hakkında şu ana kadar kesin bir bilgiye ulaşılmış değildir. Bu çalışmada öncelikle konuyla ilgili kaynaklar tahlil edilerek, yüksek pâyeli Edirne ve Süleymaniye Dârulhadisi’ndeki hadis eğitiminin niteliği ve verimliliği üzerinde durulacaktır.
Modernliğe Geçiş Sürecinde Bir Yüksek Din Öğretim Kurumu Olarak İlâhiyatın Neliğine Dair
2021
İslâm dinine ait bilginin sonraki nesillere aktarımına, Müslüman toplumunun daha ilk zamanlarından başlayan bilinçli bir çabası olmuştu. Kısa süre içinde kaynak metinler, bunların yorumuna dair yöntem ve bunları yorumlayan disiplinler oluştu. Uzun yüzyıllar boyunca İslâm dinini içeriklendiren temel disiplinlerin eğitim ve öğretimi, gelişkin bir medrese kurumu tarafından yapıldı. Bu kurumu işletenler ve İslâm dinine ait değerleri hayata aktaranlar ulemâ oldu. Ulemâ, ayrıca toplumsal yapıda da yönetim ile halk arasında anahtar bir konum işgal ediyordu. Modernliğin giderek egemen olduğu bir dünyada ise dinin sahip olduğu konum değişti ve onu öğrenmek, öğretmek ve uygulamakla yükümlü ulemâ da artık toplumsal yapı içinde görünmez oldu. Modernlik sürecindeki toplumsal değişime koşut olarak, din eğitim ve öğretimi iledini kurumlar, yeni duruma göre biçimlendi ve öncekinden farklı amaçlarla yetindi. Bu dönemde yüksek din öğretimiyle görevli ilâhiyat kurumunun içeriği de bu son duruma göre b...
Şehristânî’nin Mefâtîhu’l-Esrâr’da Hadis Kullanma Yöntemi
Sirnak Universitesi Ilahiyat Fakultesi Dergisi , 2023
Peer-Review (Değerlendirme) Double anonymized-Two External (İki Dış Hakem / Çift Taraflı Körleme). Ethical Statement (Etik Beyan) It is declared that scientific and ethical principles have been followed while carrying out and writing this study and that all the sources used have been properly cited. (Bu çalışmanın hazırlanma sürecinde bilimsel ve etik ilkelere uyulduğu ve yararlanılan tüm çalışmaların kaynakçada belirtildiği beyan olunur). Plagiarism Checks (Benzerlik Taraması) Yes (Evet)-Turnitin. Conflicts of Interest (Çıkar Çatışması) The author(s) has no conflict of interest to declare (Çıkar çatışması beyan edilmemiştir). Complaints (Etik Beyan Adresi
MEDİAD Medya ve Din Araştırmaları Dergisi, 2021
İnsanlık tarihinde haberin teyidine duyulan ihtiyaçtan dolayı “kim” ve “ne demiş” soruları haberlere yöneltilerek doğrulukları inceleme konusu olmuştur. Hadislerinin ilahi bir yönü olduğu kabulünden hareketle, Hz. Peygamberin haberleri de günümüze kadar incelenmiştir. Ne var ki muhtelif zamanlarda onun adına haber uydurma girişimlerinde bulunulmuştur. Hadis alimleri de bu faaliyetlerin önüne geçmek için isnad, ricâl ve cerh tadil gibi uygulamalar geliştirerek yalan haber uyduranları tespit etmiş, uydurdukları haberleri de bir araya getirerek deşifre etmişlerdir. Modern dönemde ise teknolojik gelişmelerle birlikte yalan haber üretimi hız kazanmıştır. İnsan faktörünü devre dışı bırakacak bot, cyborg gibi bilgisayar destekli uygulamalardan faydalanan yalan haber üreticileri ortaya çıkmış, siyaset başta olmak üzere ekonomik, sosyal ve psikolojik anlamda dezenformasyonlar kendini göstermiştir. Bununla birlikte küreselden yerele doğru uzanan bir dizi önleyici tedbir alma düşüncesi, sivil inisiyatifler tarafından doğrulama platformlarının kurulmasını sağlamıştır. Bu makalede klasik dönem hadis usûlünün kullandığı yöntemler ile modern dönem doğrulama platformlarının ilkeleri arasında bir ilişki kurulmuş ve her iki yöntemin ortak noktaları, ayrıldıkları yerler ile çalışma prensipleri incelenmiştir. Ayrıca klasik ve modern dönemde kim demiş ve ne demiş gibi sorular etrafında şekillenen metodolojiler, örneklerle izah edilmiştir.
Hadisin Gelişim Süreciyle Musul Darülhadisleri
İlahiyat: Akademik Araştırmalar Yıllığı, 2023
Öz Araştırmada, Musul’un hadis yönüne dair bilgiler ihtiva eden kaynaklar taranmış, örneklem metoduyla deliller toplanmış ve değerlendirilmiştir. Zaman zaman konunun farklı yönlerine dair İslam ilim-kültür hayatında benzer şehirlerin hadis gelişim süreçleri, müesseseleri ve uygulamalarıyla kısa mukayeseler yapılmıştır. Ülkemizde ve araştırabildiğimiz kadarıyla Arap dünyasında şu ana kadar, Musul’daki hadisin gelişim sürecinde darülhadisler hakkında bir çalışma yapılmamıştır. Bu noktanın, bildirinin alana katkısı açısından önemli olduğu düşünülmüştür. Çalışmanın sonucunda Musul, diğer ilim merkezleri kadar olmasa da hadisin gelişim süreci bakımından ilerleme kat etmiş, Ebû Ya’la el-Mevsıli, İbnü’l-Esir, Ömer b. Bedr el-Mevsılî, İbnü’s-Salah ve Abdullah b. Mahmut el-Mevsılî gibi âlimlerle hadis alanındaki çalışmalarla temayüz etmiş, medreselerin yanında tematik eğitim veren 2 darülhadis ve 18 hadis eviyle eğitim verilmiş bir şehirdir. Diğer ilim merkezlerinin hadis gelişiminde etkili olan cami, mescit, medrese ve darülhadis yelpazesinde bir hadis eğitim sürecinin benzerini yaşamış, rıhle yapanlar ve yerleşik olanlarla yaklaşık 232 muhaddis ilmi birikimini burada değerlendirmiştir. Hadis edebiyatı açısından da daha çok; tasnif, derleme, garibül hadis ve hadis usulü alanlarında çalışmalar yapılmıştır. ***** In this research, sources related to the hadith aspect of Mosul were examined. Similarities in the hadith development processes, institutions, and practices of other cities in Islamic scholarship were briefly compared. To date, no research has been conducted on dar al-hadith institutions in Mosul's hadith development process in our country or in the Arab world, as far as our investigation indicates. Therefore, it is considered important for this study to contribute to the field. As a result of the study, it is evident that although Mosul did not reach the level of other centers of learning, it made progress in terms of hadith development. It produced scholars such as Ebû Ya'la al-Mawsili, Ibn al-Asir, Omar Ibn Bedr al-Mawsili, Ibn al-Salah, and Abdullah ibn Mahmud al-Mawsili, who excelled in hadith studies. The city had two thematic dar al-hadith institutions and 18 hadith centers alongside its madrasas. While not as extensive as other centers, Mosul's hadith education involved approximately 232 scholars who engaged in both travel-based and local learning. The field of hadith literature also witnessed significant contributions, particularly in the areas of classification, compilation, unique hadiths, and the methodology of hadith. Anahtar Kelimeler Hadis, Musul, muhaddis, Darülhadis, rıhle / Hadith, Mosul, muhaddith, Dar al-Hadith, travel for knowledge (rihla).
Farabi’nin Medeniyet Tasavvuru ve Kurucu Metni Olarak -İhsâu’l-Ulum- Adlı Eserinin Tahlili
2015
Farabi is the founder scholar of the Peripatetic movement in Islamic Philosophy. He was named as Muallim-i Sani due to the encounter of Islam with other important culture/civilisations at that time, developing a novel vision of science and knowledge, and the classification of disciplines. The current article will examine Ihsâu’l-Ulum as the founder source of Farabi’s vision of civilisation, because Farabi begins with examining the structure and philosophy of language so that the grammar of thought is sort of produced in this founder text, which can be defined as the "Introduction to Philosophy". When Farabi’s vision of God-Universe and Human was analyzed, it appears how the relationship among an individual, a society, and a state is supposed to be, and whether or not, it is possible to be a virtous society.The metaphysical foundations of Farabi’s vision of civilisation are to evaluate the relationship among the law, politics, and morality in the context of social and polit...