Μέριμνα περί των αρχαιοτήτων της Βορείου Τριφυλίας στην αυγή του 20ού αιώνα μέσα από τη μελέτη του Ιστορικού Αρχείου της Αρχαιολογικής Υπηρεσίας και του Ημερολογίου Ανασκαφών W. Dörpfeld (original) (raw)

Συμβολή στη μελέτη της στηρίξεως συνεπτυγμένων τρούλλων στη μεταβυζαντινή ναοδομία

Byzantina Symmeikta, 2020

ThE gEogRaphy of ThE pRovincial adminisTRaTion of ThE ByzanTinE EmpiRE (ca 600-1200): i.1. ThE apoThEkai of asia minoR (7Th-8Th c.) ΑΘΗΝΑ • 2009 • ATHENS Τομοσ 30 volumE ΑφροδιΤη ΠΑσΑλη συμβολη σΤη μελεΤη Τησ σΤηριξεωσ συνεΠΤυγμενων Τρουλλων σΤη μεΤΑβυζΑνΤινη νΑοδομιΑ ΑΘΗΝΑ • 2020 • ATHENS INSTITUTE OF HISTORICAL RESEARCH

Η ανασκαφική έρευνα στο Ιερό της Δωδώνης

2016

Οι άφθονες πληροφορίες που παρέχει για το Ιερό της Δωδώνης (σχέδ. 1) η αρχαία ελληνική παράδοση μαρτυρούν για τη μεγάλη φήμη του κατά την αρχαιότητα1. Ή ταν λοιπόν επόμενο η θέση του να αποτελέσει αντι κείμενο αναζήτησης πολλών ξένων περιηγητών και Ελλήνων λογίων πο λύ πριν από την αποκάλυψή του με τις ανασκαφές2. Τη θέση του Ιερού της Δωδώνης βεβαίωσε πρώτος ανασκαφικά ο Κ. Καραπάνος το 18753, επί Τουρκοκρατίας. Οι έρευνες αυτές επεκτάθηκαν σε χώρο 2000 τ. μ. και επικεντρώθηκαν κυρίως σε μνημεία εμφανή. Α πο κάλυψαν το περίγραμμα της τοιχοποιίας των περισσότερων μνημείων του Ιερού επιφανειακά και δεν εξήντλησαν την ανασκαφή ως το φυσικό έδαφος. Οι ανασκαφές του Καραπάνου, αν και πλούσιες σε κινητά ευρή ματα, υπήρξαν φτωχές σε συμπεράσματα, όπως όλες οι παλιές ανασκα φές που είχαν παραβλέψει τη στρωματογραφία. Είναι όμως σημαντικό ότι τα αποκαλυφθέντα ερείπια, σε συνδυασμό με τα εν μέρει ορατά τότε αρχιτεκτονικά κατάλοιπα, αποτέλεσαν τη βάση για την πρώτη τοπογρα φική αποτύπωση του Ιερού. Με την πάροδο του χρόνου, οι προσχώσεις του Τομάρου κάλυψαν τον ανεσκαμμένο χώρο, ώστε, κατά το τέλος του τελευταίου τέταρτου του αι ώνα, τα περιγράμματα των αρχαίων οικοδομημάτων να μην διακρίνονται πια4. Μετά την απελευθέρωση της Ηπείρου το 1913, τις ανασκαφές ανέλαβε 1. Ενδεικτικά βλ. Ομήρου, Ιλλιάς, Π 231-235, Οδύσσεια, ξ 327-330, π 402 κεξ., τ 296-Η ανασκαφική έρευνα στο Ιερό της Δωδώνης

Μετονομασίες οικισμών στην περιοχή της Φλώρινας στις αρχές του 20ού αιώνα: ιστορικές αναγνώσεις

2013

Μετονομασίες οικισμών στην περιοχή της Φλώρινας στις αρχές του 20 ού αιώνα: ιστορικές αναγνώσεις Περίληψη Στην «αρχαιολογία της γνώσης» ο Foucault, επιχείρησε μια στρωματογραφική προσέγγιση του ιστορικού νοήματος και ανέδειξε την ιστορικότητα, την αναδρομικότητα, την επιλεκτικότητα και τη σχετικότητα των εννοιολογικών κατασκευών, των κοσμοθεωρήσεων και των περιγραφικών αποφάνσεων αίροντας την ψευδεπίγραφη αναφορικότητα (Foucault, 1987 στο Κόκκινος, 2003:240-241). Στο πεδίο αυτό η ιστορική μνήμηκαι η χρήση της γλώσσας αποδίδουν εμπειρίες και βιώματα απλών ανθρώπων, την καθημερινότητα και την συνάρτησή τους με την ιστορία: έτσι η μνήμη μέσω ανάκτησης της βιωμένης εμπειρίας μετασχηματίζεται σε νέα μορφή συνείδησης (Λιάκος, 2011: 360-367). Για τους παραπάνω λόγους επιλέχθηκε πέρα από την παραδοσιακή, αρχειακή, ιστορική έρευνα, η προφορική ιστορία και η συλλογή συνεντεύξεων. Η ευρύτερη ιστορική έρευνα που εκπονήσαμε αφορά στη διαδικασία μετονομασίας των τοπωνυμίων στην ευρύτερη περιοχή της Φλώρινας κυρίως την περίοδο 1926-1928: για την επίτευξη της μετονομασίας στρατεύτηκε ο κρατικός μηχανισμός, από την κορυφή της διοικητικής ιεραρχίας μέχρι τον απλό χωροφύλακα ή το δάσκαλο. Αντίθετα απ' ό,τι ισχυρίζεται η κυρίαρχη ιστοριογραφία, η περίοδος της μεταξικής δικτατορίας δεν αποτέλεσε τη μοναδική εποχή δίωξης του «τρισκατάρατου ξενικού ιδιώματος», αλλά την κορύφωση μιας πολιτικής που κράτησε δεκαετίες (Κωστόπουλος, 2008). Βασική αρχειακή πηγή για την καταγραφή των τοπωνυμίων, αλλά και για τις αποφάσεις των μετονομασιών, αποτέλεσε το έγγραφο του Υπουργείου των Εσωτερικών και 1 Υποψήφια διδάκτωρ στο Παιδαγωγικό Τμήμα Νηπιαγωγών του Πανεπιστημίου Δυτικής Μακεδονίας 2 Αναπληρώτρια Καθηγήτρια στο Παιδαγωγικό Τμήμα Νηπιαγωγών του Πανεπιστημίου Δυτικής Μακεδονίας 214 της Τοπικής Αυτοδιοίκησης «Στοιχεία Συστάσεως και Εξελίξεως των Δήμων και Κοινοτήτων», Αθήνα: 1961. Τα παραπάνω στοιχεία διασταυρώθηκαν με τον δεύτερο τόμο της μελέτης «Γεωγραφική και Διοικητική Εξέλιξις της Ελλάδος, 1821-1971» του Εθνικού Κέντρου Κοινωνικών Ερευνών, με κατάσταση της Νομαρχίας Φλωρίνης που δημοσιεύθηκε στην εφημερίδα «Έλεγχος» στις 5/4/1929, αλλά και από την ηλεκτρονική βάση δεδομένων του Ινστιτούτου Νεοελληνικών Σπουδών του Εθνικού Ιδρύματος Ερευνών, «Μετονομασίες των οικισμών της Ελλάδας». Σκοπός της μελέτης είναι η επικαιροποίηση του ιστορικού ζητήματος της μετονομασίας μέσω της προφορικής ιστορίας με επιτόπια έρευνα. Μέθοδοι: χρησιμοποιήθησαν ανοικτές συνεντεύξεις/ προφορικές μαρτυρίες από μεγαλύτερες ηλικιακές ομάδες κατοίκων της περιοχής για την συλλογή του υλικού και διαγλωσσική-σημειωτική ανάλυση, που εφαρμόζουμε στα τοπωνύμια.

Αρχαιολογικό Πρόγραμμα Αβδήρων και Ξάνθης (ΑΠΑΞ): πρώτο έτος της επιφανειακής έρευνας

Zenodo (CERN European Organization for Nuclear Research), 2020

Αρχοντικό Τσιατσιαπά στην Καστοριά, τοιχογραφία µε απεικόνιση πόλης Το παρόν έργο πνευματικής ιδιοκτησίας προστατεύεται κατά τις διατάξεις του ελληνικού νόμου (Ν. 2121/1993 όπως έχει τροποποιηθεί και ισχύει σήμερα) και τις διεθνείς συμβάσεις περί πνευματικής ιδιοκτησίας. Απαγορεύεται απολύτως η άνευ γραπτής άδειας του εκδότη και του συγγραφέα κατά οποιοδήποτε τρόπο ή μέσο αντιγραφή, φωτοανατύπωση και εν γένει αναπαραγωγή, εκμίσθωση ή δανεισμός, μετάφραση, διασκευή, αναμετάδοση στο κοινό σε οποιαδήποτε μορφή (ηλεκτρονική, μηχανική ή άλλη) και η εν γένει εκμετάλλευση του συνόλου ή μέρους του έργου.

Η νεολιθική εποχή στο Σαρωνικό. Μαρτυρίες για την χρήση του Σπηλαίου του Ευριπίδη στην Σαλαμίνα με βάση την κεραμεική της Νεώτερης και Τελικής Νεολιθικής.

2001

ΑΡΧΑΙΟΛΟΓΙΚΕΣ ΜΑΡΤΥΡΙΕΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΠΡΟΪΣΤΟΡΙΚΗ ΣΑΛΑΜΙΝΑ ΕΧΟΥΝ ΕΝΤΟΠΙΣΤΕΙ ΑΠΟ ΤΙΣ ΑΡΧΕΣ ΤΟΥ 20ΟΥ ΑΙ. Κ.Ε. ΜΕΛΕΤΕΣ ΤΩΝ ΓΕΩΜΟΡΦΟΛΟΓΙΚΩΝ ΜΕΤΑΒΟΛΩΝ ΟΙ ΟΠΟΙΕΣ ΠΡΟΚΑΛΕΣΑΝ ΔΙΑΦΟΡΕΣ ΤΟΠΟΓΡΑΦΙΚΕΣ ΑΛΛΑΓΕΣ ΣΤΗΝ ΠΕΡΙΟΧΗ ΑΠΟ ΤΟ ΤΕΛΟΣ ΤΗΣ ΤΕΛΕΥΤΑΙΑΣ ΠΑΓΕΤΩΔΟΥΣ ΠΕΡΙΟΔΟΥ (ΔΗΛ. ΠΕΡΙΠΟΥ ΑΠΟ ΤΟ 19450 Π.Χ. Κ.Ε.), ΑΠΕΚΑΛΥΨΑΝ ΟΤΙ ΟΙ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΕΣ ΣΥΝΘΗΚΕΣ ΠΟΥ ΕΠΙΚΡΑΤΟΥΣΑΝ ΣΤΟ ΒΟΡΕΙΟ ΤΜΗΜΑ ΤΟΥ ΝΗΣΙΟΥ ΗΤΑΝ ΑΚΑΤΑΛΛΗΛΕΣ ΓΙΑ ΤΗ ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΑ ΜΟΝΙΜΩΝ ΕΓΚΑΤΑΣΤΑΣΕΩΝ ΔΙΑΡΚΟΥΣΗΣ ΤΗΣ ΝΕΟΛΙΘΙΚΗΣ ΚΑΙ ΤΩΝ ΑΡΧΩΝ ΤΗΣ ΧΑΛΚΟΚΡΑΤΙΑΣ. ΠΡΟΣΦΑΤΕΣ ΑΝΑΣΚΑΦΕΣ (ΚΑΤΑ ΤΟ ΔΙΑΣΤΗΜΑ 1994-1997) ΣΤΟ ΝΟΤΙΟ ΤΜΗΜΑ ΤΟΥ ΝΗΣΙΟΥ, ΣΤΟ ΣΠΗΛΑΙΟ ΤΟΥ ΕΥΡΙΠΙΔΗ ΣΤΑ ΠΕΡΙΣΤΕΡΙΑ, ΕΦΕΡΑΝ ΣΤΟ ΦΩΣ ΕΥΡΗΜΑΤΑ ΧΡΟΝΟΛΟΓΟΥΜΕΝΑ ΣΕ ΕΠΤΑ ΔΙΑΦΟΡΕΤΙΚΕΣ ΠΕΡΙΟΔΟΥΣ. ΑΝΑΜΕΣΑ ΣΕ ΑΥΤΑ ΞΕΧΩΡΙΖΟΥΝ ΠΟΛΥΑΡΙΘΜΑ ΚΕΡΑΜΙΚΑ, ΛΙΘΙΝΑ ΚΑΙ ΟΣΤΡΕΪΝΑ ΑΝΤΙΚΕΙΜΕΝΑ, ΜΑΡΜΑΡΙΝΟ ΕΙΔΩΛΙΟ, ΠΕΡΙΑΠΤΑ ΚΑΙ ΔΙΑΦΟΡΑ ΑΡΓΥΡΑ, ΟΣΤΡΕΪΝΑ ΚΑΙ ΛΙΘΙΝΑ ΜΙΚΡΟΑΝΤΙΚΕΙΜΕΝΑ, ΤΑ ΟΠΟΙΑ ΕΠΙΒΕΒΑΙΩΝΟΥΝ ΜΑΖΙ ΜΕ ΤΗΝ ΜΕΛΑΝΗ ΚΑΙ ΤΗΝ ΓΚΡΙΖΑ ΣΤΙΛΒΩΤΗ, ΤΗΝ ΑΜΑΥΡΟΧΡΩΜΗ, ΤΗ ΔΙΧΡΩΜΗ ΓΡΑΠΤΗ, ΤΗΝ ΕΡΥΘΡΗ ΣΕ ΥΠΟΛΕΥΚΟ ΠΕΔΙΟ, ΤΗΝ ΕΡΥΘΡΗ ΣΤΤ...