Di̇kkat Eksi̇kli̇ği̇ Hi̇perakti̇vi̇te Bozukluğunun Değerlendi̇ri̇lmesi̇nde Wechsler Çocuklar İçi̇n Zeka Ölçekleri̇ni̇n Kullanimi (original) (raw)
Related papers
ÖZET Amaç: Dikkat Eksikliği Hiperaktivite Bozukluğu (DEHB), çocukluk döneminde yaygın görülen norögelişimsel bir bozukluk olup; çocuğun akademik ve sosyal yaşamını etkileyen önemli bir sorundur. DEHB dikkat, dürtüsellik, öğrenme ve odaklanma gibi birçok bilişsel alanla ilişkili olduğu için, Zeka testleri de bu alanda çocukların değerlendirilmesinde sıklıkla kullanılan araçlardan biridir. Bu çalışmanın amacı, DEHB'nin değerlendirilmesinde kullanılan Wechsler Çocuklar için Zeka Ölçekleri ile (WÇZÖ) ilişkili çalışmaları derlemektir. Bu derlemede testlerden elde edilen profi l analizleri, Zeka bölümü puanları ve dönüştürülmüş Zeka puanları ele alınmıştır. Yöntem: Çalışma kapsamında çeşitli veri tabanlarından "Dikkat Eksikliği Hiperaktivite Bozukluğu (DEHB)", "Wechsler Çocuklar için Zeka Ölçekleri (WÇZÖ)" anahtar kelimeleri kullanılarak ulaşılabilen çalışmalar gözden geçirilmiştir. Sonuçlar: DEHB'nin değerlendirilmesinde WÇZÖ yaygın olarak kullanıldığı görülmektedir. Zeka ölçekleri DEHB için tanı koyucu bir ölçek olmadığı fakat çocukların güçlü ve zayıf yönlerini belirlemede faydalı bilgiler verdiği görülmektedir. Tartışma: WÇZÖ'den elde edilen profi l analizleri ve diğer dönüştürülmüş puanlarda DEHB'ye özgü bazı örüntülerin olduğu bildirilmişse de bu konuda farklı görüşlerin de olduğu göz önünde bulundurulması gerekmektedir. Son sürüm olan WÇZÖ-IV ile ilgili yeni çalışmalarla bu konunun kapsamlı değerlendirilmesine ihtiyaç duyulmaktadır. Anahtar Sözcükler: Wechsler Çocuklar için Zeka Ölçekleri, DEHB, profi l analizleri.
2016
ÖZET Amaç:Zihinsel gelişim geriliği olan çocukların değerlendirilmesinde zekâ ölçeklerinin kullanılması kritik öneme sahip-tir. Özellikle bu çocukların tanısal değerlendirmesi ve eğitim programlarının hazırlanması açısından zekâ ölçeklerinin yapısı da önem kazanmaktadır. Bu çalışmanın amacı, zihinsel gelişim geriliği olan bir örneklem grubunda Wechsler Çocuklar İçin Zekâ Ölçeği Geliştirilmiş Formunun (WÇZÖ-R) yapı geçerliliğini test etmektir. Yöntem: Bu amaç doğrul-tusunda Açımlayıcı Faktör Analizi (AFA) ve Doğrulayıcı Faktör Analizi (DFA) yöntemleri kullanılmıştır. Araştırmanın örneklemini, Toplam Zekâ Bölümü (ZB) puanı 40-79 arası olan 520 çocuk oluşturmaktadır. Bulgular: Çocukların yaş ortalaması 10.78 ± 2.69, Toplam ZB ortalaması ise 60.34 ± 12.91 olarak bulunmuştur. AFA sonuçları, ölçeğin Wechsler'in bildirdiği gibi, iki faktörlü bir yapıya sahip olduğunu ortaya koymuştur. DFA sonuçları ise, bu çalışmanın örnekleminde, iki faktörlü yapının geçerli olduğunu göstermiş [X 2 (31, N = 520) = 101.98, X 2 /sd = 3.29, GFI = .96, AGFI = .93, CFI = .96, RMSEA = .06] ve model uyum indeksi değerlerinin iyi uyuma işaret ettiği görülmüştür. Sonuç: WÇZÖ-R'nin hem klinikte hem de eğitim alanlarında yaygın kullanımı göz önünde bulundurulduğunda, iki faktörlü modelden elde edilen puanların zihinsel gelişim geriliği gösteren bireylerde kullanımının daha güvenilir bilgiler vere-ceği düşünülmektedir. Anahtar sözcükler: Zihinsel gelişim geriliği, Wechsler Çocuklar için Zekâ Ölçeği Geliştirilmiş Formu (WÇZÖ-R), Doğ-rulayıcı Faktör Analizi (DFA), Açımlayıcı Faktör Analizi (AFA) SUMMARY: THE EVALUATION OF THE FACTOR STRUCTURE OF WECHSLER INTELLIGENCE SCALE FOR CHILDREN-REVISED FORM IN CHILDREN WITH INTELLECTUAL DISABILITY Objective: Use of intelligence scales in the assessment of children with intellectual disability is of critical importance. Especially, in terms of diagnostic evaluation of these children and preparation of training programs, structure of intelligence scales becomes also very important. The purpose of the present study is to examine construct validity of Wechsler Intelligence Scales for Children (WISC-R) in a sample of children with intellectual disability. Method: For this purpose, Exploratory Factor Analysis (EFA) and Confi rmatory Factor Analysis (CFA) were conducted. The sample of the study consisted of 520 children whose Full Scale IQ scores were between 40-79. Results: It was found that mean age of children was 10.78 ± 2.69 and mean of Full Scale IQ was 60.34 ± 12.91. The results of EFA revealed that the scale had, as Wechsler reported, two-factor structure. The results of CFA showed that two-factor structure was valid and that values of model fi t indices indicated good fi t [X 2 (31, N = 520) = 101.98, X 2 /sd = 3.29, GFI = .96, AGFI = .93, CFI = .96, RMSEA = .06]. Conclusion: Considering the widespread use of WISC-R in both clinical practice and academic purposes, it is suggested that for children with intellectual disability, the scores obtained from two-factor model can provide more reliable information.
Çocuk Ve Ergenlerde Di̇kkat Eksi̇kli̇ği̇ Hi̇perakti̇vi̇te Bozukluğu Ve Saldirganlik
Sinop Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 2018
DEHB çocukluk çağında %5-7 sıklıkta görülen ve tedavi edilmediğinde psikiyatrik, akademik ve sosyal sorunlara yol açabilen nörobiyolojik bir bozukluktur. DEHB üzerinde oldukça fazla çalışma yapılmış bozukluklardan biri olmasına karşın DEHB ile oldukça yakın ilişkili olan saldırganlığın ihmal edilmiş olduğu görünmektedir. Oysa saldırganlık, DEHB’ye hem sık olarak eşlik etmekte hem de prognoz üzerinde son derece önemli bir faktör olarak görünmektedir. Bu çalışmanın amacı, DEHB ve saldırganlıkla ilişkili çalışmaları derlemektir. Çalışma kapsamında çeşitli veri tabanlarından “Dikkat Eksikliği Hiperaktivite Bozukluğu (DEHB)”, “saldırganlık” anahtar kelimeleri kullanılarak ulaşılabilen çalışmalar gözden geçirilmiştir. Bazı çalışmalar DEHB ile yüksek düzeyde komorbidite gösteren Davranım Bozukluğu (DB) ve Karşıt Olma Karşı Gelme Bozukluğu’nun (KOB) DEHB’de saldırganlığın nedeni olduğunu öne sürmekle birlikte literatürdeki genel eğilim DEHB’nin KOB ve DB’den bağımsız olarak saldırganlıkla i...
2005
Amac: Bu calișma; Dikkat Eksikligi/Hiperaktivite Bozuklugu DE/HB olan 8-12 yaș grubu cocuklarin evde ve okuldaki yașam kalitesini degerlendiren bir olcek YKO geliștirmek amaciyla gercekleștirildi. Gerec-Yontem: Veriler, DE/HB tanisiyla en az 6 ay sure ayaktan izlenen, ek psikiyatrik tani almamiș, organik hastaligi bulunmayan, calișmaya katilmaya istekli, 79 cocuktan elde edildi. Cocuklarin %83’u erkek, %74,7’si ilac kullanmakta idi. Son șekli 30 maddeden olușan olcek cocuklarla yuz yuze gorușulerek dolduruldu. Veriler; t testi, Pearson momentler carpimi korelasyonu, faktor analizi, Cronbach alfa, tek yonlu varyans analizi ile degerlendirildi. Olcegin test-tekrar test guvenirligi okulda r=,98 evde r=,90, Cronbach alfa okulda, 80 evde, 76, madde toplam puan guvenirligi okulda r=,27 - ,81, evde r=,35 - ,64 arasinda bulundu. Faktor analizinde; bilișsel, sosyal, psikolojik olarak 10’ar maddelik 3 alt boyut elde edildi. Sonuc: Olcegin okul ve ev formunun gecerlik ve guvenirlik duzeyi yuks...
Wechsler Intelligence Scale for Children-Revised (WISC-R) is one of scales commonly used in intellectual assessment in our country for many years. There hasn’t been any research aimed at testing construct validity of this scale after its norm study was conducted in 1995. The aim of this study is to test construct validity of the scale by performing confirmatory factor analysis for WISC-R scores of children who has intellectually normal development. The sample of the research consisted of 932 children whose General Intelligence Quantity (IQ) ranged between 80-120. In the research, WISC-R’s IQ’s and scores of 10 main subtests were used. In the research, mean age of the children is 10.97 ± 2.78 and General IQ is 101.93 ± 9.88. One-factor mod el (g factor) and two-factor model (verbal and performance) was tested and it was found that fit index values of two-factor model [χ2 (32, N = 932) = 132.05, χ2/sd = 4.12, GFI = .97, AGFI = .95, CFI = .88, RMSEA = .05] was better than one factor model [χ2 (33, N = 932) = 141.10, χ2/sd = 4.27, GFI = .97, AGFI = .95, CFI = .86, RMSEA = .06]. The research findings suggested that the two-factor model existed in structure of the WISC-R presented by Wechsler was supported in this sample. Given WISC-R is commonly used in both clinical and educational fields; it is considered that two-factor model can give more useful information about individuals with normal intellectual development than one-factor model
Bu çalışmanın amacı, dikkat eksikliği hiperaktivite bozukluğunda (DEHB) Wechsler Çocuklar İçin Zekâ Ölçeği Gözden Geçirilmiş Formunun (WÇZÖ-R) zekâ bölümlerinin (ZB), alt testlerinin ve bu alt testlerden elde edilen Kaufman ve Bannatyne’nin sınıflamalarının tanısal değerinin incelenmesidir. Araştırmanın bir diğer amacı, DEHB bulunan çocukların, sağlıklı akranlarından farklı olan nörobilişsel özelliklerinin WÇZÖ-R alt test puanları aracılığı ile incelenmesidir. Sadece DEHB tanısı konulmuş olguların (N=101) WÇZÖ-R testi zekâ bölümleri, alt testleri, Kaufman ve Bannatyne örüntüleri puanları sağlıklı kontrol grubu (N= 111) ve DEHB’ye ek eş tanı konulan çocukların (N= 82) benzer puanlarıyla karşılaştırılmıştır. DEHB tanısı konan iki grubun, sözcük dağarcığı, yargılama, sayı dizisi, resim tamamlama, küplerle desen alt testleri puanlarının sağlıklı gruptan anlamlı derecede düşük olduğu saptanmıştır. Yargılama (Wald= 5.47, sd= 1, p=0.05), sayı dizisi (Wald= 16.79, sd= 1, p=0.001) ve resim tamamlama (Wald= 5.25, sd= 1, p=0.05) alt testleri DEHB’yi anlamlı olarak yordamaktadırlar. Dikkatin dağılabilirliği (Wald= 8.22, sd= 1, p=0.01) ve mekânsal yetenekler (Wald= 12.22, sd = 1, p<0.0001) örüntülerinin de DEHB’i yordayan profiller olduğu saptanmıştır. DEHB tanısı konulan çocukların sosyal süreçlerde problem çözme becerisinin, işitsel kısa süreli belleklerinin, görsel uzaysal algılama ve görsel yapılandırma becerilerinin sağlıklı akranlarından düşük olduğu izlenmiştir. WÇZÖ-R profil analizinde dikkatin dağılabilirliği ve mekansal yetenekler örüntülerinin DEHB tanısı koymada ayırt edici olabileceği düşünülmüştür.
Objective: This study aimed to examine the cognitive profiles of children with Attention Deficit and Hyperactivity Disorder (ADHD) with the Wechsler Intelligence Scales for Children-Revised (WISC-R) and the Wechsler Intelligence Scales for Children-Fourth Edition (WISC-IV), the latter of which was recently standardized in Turkey. In addition, the reading abilities and intelligence scores of these children were also investigated. Methods: A total of 48 children with ADHD between the ages of 6 and 16 years who were outpatients in Muş State Hospital were included in this study. The children were administered the WISC-R, the WISC-IV, and the Oral Reading Skills and Reading Comprehension Test (ORCT). Results: There were no significant differences between the WISC-R IQ scores and WISC-IV index scores. Moreover, reading comprehension skills (derived from ORCT scores) were predicted with significant accuracy by both the WISC-R Verbal IQ and the WISC-IV WMI (Working Memory Index). Conclusion: Results of this study suggest that the WISC-R and the WISC-IV scale are not sufficient for obtaining a specific cognitive profile for ADHD – there is no significant difference between them. However, the four-factor structure of the WISC-IV is believed to provide more specific information. In addition, results of this study related to reading skills indicate that the importance of reading skills should not be overlooked when assessing children with ADHD.
ÖZET Amaç: Bu çalışmada Dikkat Eksikliği Hiperaktivite Bozukluğu (DEHB) olan çocukların ebeveynlerindeki psikolojik problemlerin ve bu ailelerin aile işlevselliğinin değerlendirilmesi amaçlanmıştır. Yöntem: Ça-lışmaya DSM-IV kriterlerine göre DEHB tanısı alan 6-17 yaş arası 43 çocuğun anne babası alınmıştır. Kontrol grubu olarak da DSM-IV'e göre DEHB ve Yıkıcı Davranım Bozukluğu (YDB) tanıları dışlanan 6-17 yaş arası 38 çocuğun anne babası alınmıştır. Her iki grubun anne babalarına psikolojik belirtilerinin saptanması amacıyla Ruhsal Belirti Tarama Listesi (SCL-90) ve aile işlevselliğinin değerlendirilmesi amacıyla Aile Değerlendirme Ölçeği (ADÖ) verilmiştir. Sonuçlar: DEHB'li çocukların hem anne hem babaları kontrol grubu anne babalarına göre daha fazla ruhsal belirtiye sahiptir. Aile işlevselliğinde ise DEHB'li çocukların ailelerinde problem çözme, roller, gereken ilgiyi gösterme ve genel fonksiyon alt öl-çeklerinde kontrol grubuna göre bozuk işlevsellik saptanmıştır. ...
DergiPark (Istanbul University), 2022
Okul öncesi dönem çocuğun; fiziksel, duyuşsal ve bilişsel gelişiminin temellerinin atıldığı bir dönemdir. Dikkat eksikliği hiperaktivite bozukluğunun erken tespit edilmesi çocuğun okul dönemine başlamadan önce erken tanı ile gerekli müdahale şansını sağlar. Bu nedenle literatürde okul öncesi dönemde dikkat eksikliği ve hiperaktivite bozukluğu ilgili yapılan çalışmaların eğilimini belirlemek ve farklı bakış açıları sunmak için son dönemde yapılan çalışmalara değinmek gerekmektedir. Bu araştırma, okul öncesi dönemde dikkat eksikliği ve hiperaktivite bozukluğu ile ilgili yapılan çalışmalara bütüncül bakış açısı ile çalışmaların sistematik olarak incelenmesi ve okul öncesi dönemde çocuklar üzerindeki etkilerinin araştırılması amacıyla yapılmıştır. Betimsel analiz çalışması olarak planlanan araştırmada elektronik ortamda çeşitli veri tabanları taranmıştır. Araştırmada, makalelerin seçimi ulusal ve uluslararası hakemli dergilerden yapılmıştır. Bu kapsamda gerçekleştirilen dahil etme ve hariç tutma süreçlerinin ardından konu ile ilgili yapılan çalışmalar incelenmiş ve çalışmalar betimsel olarak analiz edilmiştir. Okul öncesi dönemde dikkat eksikliği ve hiperaktivite bozukluğu olan çocuklarla gerçekleştirilen araştırmalar hakkında kapsamlı bilgi sunulmuş ve ileri araştırmalar için uygulamacılara ve araştırmacılara önerilerde bulunulmuştur.
Zekanın ölçme ve değerlendirmesi, Spearman'ın ikili 'g' kuramından başlayıp günümüze kadar gelen uzun bir tarihçeye sahiptir. Bugün, özgün ve saygı duyulan bir bilimsel çalışma alanı olarak kabul edilmektedir. Bu yazıda, zeka testleri alanının gelişimsel tarihçesi Wechsler ölçeklerinin evrimi çerçevesinde ele alınmıştır. , çağdaş zeka testlerinin gelişim sürecini birbirini izleyen dört tarihsel dönem içinde tanımlamaktadır: (1) Tekil bir puanla genel Zeka düzeyinin ölçümü, (2) Klinik profi l analizi, (3) Psikometrik profi l analizi ve (4) Zeka kuramına dayanan ölçüm araçlarının geliştirilmesi. Ek olarak, son döneme ait zeka testlerinin iyi bir örneği olan WÇZÖ-IV detaylı olarak tartışılmıştır. WÇZÖ-IV'teki gelişmeler (1) norm grubundaki gelişmeler, (2) testtin yapısındaki gelişmeler ve (3) test sonuçlarının yorumundaki gelişmeler olmak üzere üç alt başlık altında tartışılmıştır.