Halkevleri bütçesi için bir deneme: gelir-gider tablosunun tespiti (original) (raw)
Related papers
Atatürk Yolu Dergisi, Sayı:63, 2018, ss. 1-50., 2018
ÖZ Cumhuriyet Tarihimizin tozlu sayfalarında yerini almış önemli kurumlarından biri olan Halkevleri, bir yasa ile kurulmamasının sıkıntılarını her şeyden önce mali konularda yaşamıştır. Yasal olarak bir geliri olmadığı gibi standartlaştırılamayan bir bütçeye sahip olmuştur. Her ne kadar tek parti döneminin avantajlarını kullanarak kendisine bir bütçe oluşturabilmişse de çok partili düzene geçilmesiyle birlikte tartışılan bir konuma gelmiştir. Halkevlerinin bütçesini oluşturan gelir-gider tablosuna ait kalemler düzenli bir liste halinde arşivlerde henüz bulunamamıştır. Bu kalemlerin neler olduğu dağınık belgelerden tespit edilmeye çalışılmıştır. Halkevlerine genel bütçeden yapılan tahsisler için en önemli belgeler TBMM'de görüşülen Bütçe ve Kesin Hesap Kanunları ile 1950 yılında Demokrat Parti tarafından görevlendirilen Maliye Müfettişlerinin raporudur. Bu rapor eksiktir ve ayrıntılı açıklamaların bulunduğu ekleri bulunmamaktadır. Ayrıca Taşra yönetimlerinin tahsisatları da her belediyenin kendi hesap cetvelinde bir kalem olarak kaydedilmiştir. Bu kayıtlar da oldukça dağınık ve eksiktir. Bu makalede bütçe kalemlerinin para olarak tespitinden ziyade hangi kalemlerden oluştuğunu tespit etmek amaçlanmıştır.
Halkevlerinin Malî Yapısı ve Bütçedeki Yeri
Van Yüzüncü Yıl Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, S. 61, 2023
Plagiarism/İntihal: This article has been reviewed by at least two referees and scanned via a plagiarism software. / Bu makale, en az iki hakem tarafından incelendi ve intihal içermediği teyit edildi.
Türkiye Yüzyılında Kamu Harcamaları ve Kamu Gelirleri İlişkisi: VAR Analizi
DergiPark (Istanbul University), 2023
Kamu harcamaları ve kamu gelirleri bir ekonomideki mali senkronizasyonun belirleyicileridir. Kamu harcamaları ve kamu gelirleri arasındaki uyum kamu mali disiplinini göstermektedir. Kamu gelirleri, kamu harcamalarındaki değişimlere uyum sağlayamazsa başta finansman sorunu sonra da bütçe açığı meydana gelmektedir. Kamu harcamaları ve kamu gelirleri karşılıklı bağlam içerdiği için aralarında ilişki ve etkileşim beklenen değişkenlerdir. Çalışma, Türkiye'de bu sorunları ve kamu harcamaları ile kamu gelirleri arasındaki ilişkiyi tespit etmeyi amaçlamıştır. Bu amaç doğrultusunda çalışmada 1924-2022 dönemine ilişkin çeyreklik kamu harcamaları ve kamu gelirleri verisi kullanılmıştır. Değişkenler arasındaki ilişkinin tespiti için birim kök testi gerçekleştirilmiş ve ardından VAR analizi uygulanmıştır. Analiz sonucunda kamu harcamalarının neredeyse tamamının kendi dinamiklerine göre şekillendiği ve kamu gelirlerinin yaklaşık %90'ının kamu harcamalarına göre şekillendiği tespit edilmiştir. Diğer bir bulgu ise kamu harcamalarındaki bir şokun kamu gelirlerini yaklaşık üç dönem ve kamu gelirlerindeki bir şokun kamu harcamalarını yaklaşık iki dönem etkilediğidir. Bulgulara göre, Türkiye'de mali senkronizasyonun olduğu ve kamu mali disiplininin sağlandığı ifade edilebilir.
Hane İçi Gelirin Kontrolü ve Harcamaların Dağılımı Üzerine Bir Araştırma
Marmara Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 2017
Özet Hane davranışını inceleyen uluslararası çalışmalar, hane içinde geliri kimin kontrol ettiğinin harcamaların hane üyeleri arasındaki dağılımını etkilediğini ortaya koymaktadır. Türkiye gibi ataerkil yapının baskın olduğu ülkelerde ise gelirin kontrolü genellikle erkeğin elinde toplanmaktadır. Bu çalışma Mardin ve Muğla örneğinden hareketle Türkiye' de hane üyeleri tarafından elde edilen gelirin birleştirilip birleştirilmediğini araştırmayı ve gelirin kontrolünün kadınların veya erkeklerin elinde olmasının harcamaların hane içi dağılımı üzerindeki olası etkilerini incelemeyi amaçlamaktadır. Bu amaçla 2010-2011 yılları arasında, farklı sosyo-ekonomik özelliklere sahip 408 evli çifte anket uygulanmıştır. Alan araştırması sonuçları gelirin kontrolünün kadınların elinde olmasının çocuklara yönelik harcamaları arttırdığını göstermekte, bu anlamda uluslararası literatür bulgularını desteklemektedir. Abstract International studies examining the households behavior reveals that the distribution of expenditures within the household is affected by who controls the income. Income is generally controlled by men in the countries such as Turkey, which are predominantly patriarchal structure. This study aims to analyze if personal income owned by household members was pooled or not and also examine the possible impact of income controlled by women or men on intra-household distribution of expenditure in Turkey in the central district of Mardin and Muğla. For this purpose, a questionnaire was conducted to 408 married couples that have different socioeconomic backgrounds. Field research results show that the income control by women increases spending for children and supports the findings of the international literature in this regard.
Kamu harcamaları ile vergi gelirleri ilişkisi: Pandemi öncesi ve sonrası için bir değerlendirme
Journal of Life Economics, 2021
Türkiye’de pandemi öncesi kamu harcamalarındaki artışlardan dolayı bütçe açıkları yaşanmıştır. Pandemi sonrasında ise yaşanan sokağa çıkma yasakları ile beraber üretimde düşüş yaşanmış ve Haziran 2020’ye kadar vergi gelirleri düşmüştür. Ancak daha sonra vergi gelirlerinde artış yaşanmıştır. Bu dönemde artan vergi gelirlerine rağmen kamu harcamalarında da artış görüldüğünde bütçe açığı devam etmiştir. Bu çalışmanın temel amacı, 2006:Q1-2020:Q1 dönemine ait çeyreklik veriler yardımıyla Türkiye’de kamu harcamaları ile vergi gelirleri arasındaki ilişkiyi test etmek ve kamu harcamalarıyla vergi gelirleri ilişkisi üzerine kurulan 4 hipotezden (Vergi-harcama, Harcama-vergi, Mali uyum, Kurumsal Farklılık) hangisinin Türkiye için geçerli olduğunu tespit etmektir. Çalışmada değişkenler arasında uzun dönemli eşbütünleşik bir ilişki bulunmuştur. Yapılan nedensellik testinde de, kamu harcamalarından vergi gelirlerine doğru tek yönlü nedensellik tespit edilmiştir. Bu çalışmanın sonucunda, ele alı...
Türkiye’de Kamu Harcamaları ve Kamu Gelirlerinin Bölgesel Analizi
2013
Kamu harcamalari ve kamu gelirlerinin bolgesel dagilimi, son donemde oldukca dikkat cekici bir gelisme gostermistir. Bu calisma, bolgesel dengesizliklerin oldugu bir ulkedeki kamu butcesinin mekânsal dagilimini konu edinmistir. Duzey 1 bolgelerinin incelendigi calismada, kamu gelirleri acisindan Istanbul, Bati Marmara, Dogu Marmara ve Bati Anadolu bolgelerinde bir yogunlasma; kamu harcamalari acisindan ise ulke genelinde dengeli bir dagilim gozlenmistir. Bu durum, kisi basina bolgesel kamu gelirlerinin yuksek oldugu bolgelerden dusuk oldugu bolgelere dogru bir kaynak transferinin yapildigina isaret etmektedir. Bu ise kamu maliyesinin bolgesel dengesizlikleri dikkate aldiginin bir gostergesi olarak ele alinabilir.
Okul Terkleri Sosyoekonomik Nedenleri Çözüme Dönük Kamu Maliyesi Politika ve Programları
Okul Terkleri Sosyoekonomik Nedenleri Çözüme Dönük Kamu Maliyesi Politika ve Programları, 2021
Bu araştırmada, ortaöğrenim çağında iken eğitimini tamamlamadan okulu terk eden öğrencilere ilişkin sorunun önemi, boyutu ve okul terklerine sosyoekonomik nedenlerin etkisinin ortaya konulması ve bu olumsuz etkilerin giderilmesine dönük öneriler geliştirilmesi amaçlanmıştır. Eğitimin bireysel ve toplumsal gelişme ve kalkınma için önemi üzerinde durularak okulu terk sorununun önemi vurgulanmıştır. Sorunun Türkiye’deki boyutu ortaöğretim düzeyinde okullaşma oranları ve okul terklerine ilişkin veriler üzerinden açıklanmıştır. Türkiye’nin bu konudaki durumu Avrupa Birliği verileri ile karşılaştırmalı olarak ortaya konulmuş ve Avrupa Birliği’nin Türkiye’ye ilişkin değerlendirme ve önerileri üzerinde durulmuştur. Okul terklerinin sosyoekonomik nedenlerini araştırmak amacıyla düzenlenen anket Türkiye/IBBS-1 düzeyinde Anadolu Liseleri ve Meslek Liselerinin öğretmen ve yöneticilerine uygulanmıştır. Anket sonucu elde edilen veriler kullanılarak yapılan faktör analizi sonucunda, Sosyal ve Ekonomik Nedenlere İlişkin Algı Ölçeği ile Okul Ortamı, Eğitim Sistemi ve Sağlıkla İlgili Nedenlere İlişkin Algı Ölçeği adlarıyla iki ayrı ölçek geliştirilmiştir. Bu iki ana ölçek ve alt ölçekleri içindeki nedenlerin okul terklerini açıklama düzeyleri ve aralarındaki ilişki düzeyi araştırılmıştır. Araştırma sonuçlarına göre, okul yöneticileri ve öğretmenlerin Ekonomik ve Sosyal Nedenlerin Okul Ortamı, Eğitim Sistemi ve Sağlıkla İlgili Nedenlere göre öğrencilerin okulu terk etmelerinde görece daha etkili olduğu saptanmış, yapılan korelasyon ve regresyon analizi sonucunda da, iki ölçek arasında kuvvetli bir ilişki olduğu, Okul Ortamı, Eğitim Sistemi ve Sağlıkla İlgili Nedenlerin yarıdan fazlasının Ekonomik ve Sosyal Nedenlerden kaynaklandığı görülmüştür. Ekonomik ve Sosyal Nedenler Ölçeği, sosyoekonomik durum/statü (SED/SES) kavramı ile ilişkili olarak sosyoekonomik nedenlerin ölçümüne dönük bir ölçek olarak değerlendirilmiştir. Böylece, Ekonomik ve Sosyal Nedenler Ölçeğinin görece daha etkili oluşu ve diğer ölçeğin içeriğindeki nedenleri önemli oranda açıklaması okul terklerini açıklamada sosyoekonomik nedenlerin ağırlığının önemli düzeyde olduğu tezini doğrulamış olmaktadır. Araştırmanın bu sonucu alanyazındaki araştırma sonuçlarıyla tutarlıdır. Sorunun ağırlıkla sosyoekonomik nedenlerden kaynaklandığı saptandığından, sorunun çözümüne ilişkin politika ve programların da daha çok eğitime erişimin önündeki sosyoekonomik engelleri azaltmaya dönük olması gerektiği ortaya çıkmaktadır. Eğitime erişimde fırsat eşitliğinin sağlanması için, yoksulluk nedeniyle dezavantajlı olan grupların ekonomik olarak desteklenmesinin yanı sıra toplumun bir bütün olarak sosyoekonomik durumunu iyileştirmeye dönük makro düzeyde ekonomik ve sosyal politikalar geliştirilmesine ihtiyaç bulunmaktadır.