Sosyal Bilgiler Öğretmenlerinin Vatandaşlık Tiplerinin Belirlenmesi (original) (raw)

1998 ve 2006 Sosyal Bilgiler Lisans Programlarına Göre Sosyal Bilgiler Öğretmen Adaylarının Vatandaşlık Bilgisi Öğretiminde Kullanılan Bazı Kavramları Anlama Düzeyi

Bu araştırmanın amacı, 1998 ve 2006 lisans programları doğrultusunda öğrenim gören sosyal bilgiler öğretmen adaylarının vatandaşlık bilgisi öğretiminde kullanılan bazı kavramları anlama düzeyleri arasındaki farklılığı ortaya koymaktır. Araştırma 2008¬2009 eğitim öğretim yılında Gazi Üniversitesi, Gazi Eğitim Fakültesi, Sosyal Bilgiler Öğretmenliği üçüncü ve dördüncü sınıflarında okuyan toplam 244 öğretmen adayıyla gerçekleştirilmiştir. Araştırmada betimsel yöntem kullanılmıştır. Bu bağlamda veri toplama aracı olarak vatandaşlık bilgisi öğretiminde kullanılan toplam 10 kavramı içeren anketten yararlanılmıştır. Anketten elde edilen veriler SPSS 10.0 paket programı yardımıyla analiz edilmiştir. Araştırma sonucunda sosyal bilgiler öğretmen adaylarının vatandaşlık bilgisi öğretiminde kullanılan bazı kavramları öğrenmesinde lisans programı türünün etkili olmadığı tespit edilmiştir.

Sosyal Bilgiler Öğretmen Adaylarının Vatanseverlik Tutumları

Turkish Studies-Educational Sciences, 2021

Today, education on patriotism has gained more importance due to the effect of globalization. Knowing the patriotic attitudes of instructors who will teach social sciences, which has a significant place in terms of adding the patriotism value to the students, will be beneficial in terms of preparing the curriculum and the education system. In this context; the aim of this research has been defined as determining the patriotic attitudes of prospective social sciences teachers. Screening model was incorporated in the research. Data were collected using the "Patriotism Attitude Scale". 7 universities from different geographical regions of Turkey were determined as the study group on the grounds of achieving maximum diversity. The population of the research consisted of 1467 prospective social studies teachers currently studying at 1.-2.-3.-4. Grades of Department of Social Sciences Teaching at 7 universities. This research was found ethically appropriate on the grounds of the resolution numbered 2017/46 taken at Bolu Abant İzzet Baysal University Human Researches in Social Sciences Ethics Committee meeting, dated 08/02/2017 and numbered 2017/02. Quantitative data collected via Patriotic Attitude Scale were subjected to confirmatory factor analysis using the LISREL program and they were further statistically analyzed via the Kolmogorov-Smirnov, Mann-Whitney U and Kruskal Wallis tests using the SPSS software. Results of the research revealed that the level of blind patriotism attitudes of the prospective social sciences teachers were moderate whereas their level of constructive patriotism attitudes were very high; there were significant differences between their level of blind and constructive patriotic attitudes with respect to the university of education and region of residence; the fathers' profession of prospective social sciences teachers significantly affected their level of blind patriotism attitudes whereas their mothers' profession significantly affected their level of constructive patriotism attitudes. No significant difference between the level of patriotic attitudes were determined in terms of their gender, class of academic education and economic status of the family.

Sosyal Bilgiler Öğretmen Adaylarının Gözünden Vatandaşlık ve Türk Vatandaşlığı

İlköğretim Online, 2017

Bu araştırmada, vatandaşlık eğitimi konusunda merkezî sorumluluğa sahip sosyal bilgiler dersini vermeye aday olan sosyal bilgiler öğretmenliği lisans programı öğrencilerinin vatandaşlığa ve Türk vatandaşlığına yönelik bakış açılarının ve bu konulardaki algılarının belirlenmesine çalışılmıştır. Nitel araştırma paradigması temelinde desenlenmiş bir araştırmadır. Bir devlet üniversitesinde öğrenim görmekte olan ve ikinci sınıfa devam eden 129 sosyal bilgiler öğretmen adayı çalışmanın katılımcılarını oluşturmaktadır. Vatandaşlığın ve Türk vatandaşı olmanın sosyal bilgiler öğretmen adayları için ne ifade ettiğinin ortaya konulmasına yönelik açık uçlu soruların yer aldığı bir veri toplama aracı geliştirilmiş ve veri toplama aşamasında bu araçtan yararlanılmıştır. Çalışma sonucunda sosyal bilgiler öğretmen adaylarının vatandaşlığı ve Türk vatandaşlığını hak ve özgürlüklerden ziyade görev ve sorumluluklar temelinde algıladıkları, devlet ve vatandaş kavramları arasına bir sınır çizmiş oldukları ve devleti vatandaşın dışında ve üstünde bir olgu olarak değerlendikleri, vatandaşlığı siyaset bilimi ile eşdeğer tuttukları, vatandaşlıkla ilgili konularda temel bilgi kaynaklarının sosyal medya ve internet olduğu, kendilerini vatandaşlık konusunda yeterli görmedikleri bulgularına ulaşılmıştır.

Sosyal Bilgiler ve Sınıf Öğretmenlerinin Vatandaşlık Okuryazarlığına İlişkin Görüşleri

12. Uluslararası Sosyal Bilgiler Eğitimi Sempozyumu, 2024

Vatandaşlık okuryazarlığı, demokratik ve sürdürülebilir toplumlarda bireylerin sahip olması gereken temel bilgi, beceri, tutum ve davranışları ifade etmektedir. Vatandaşlık okuryazarlığı; politik okuryazarlık, hukuk okuryazarlığı ve eleştirel okuryazarlık gibi birçok okuryazarlık türünü içermektedir. Bu kavram, bireylerin hak ve sorumluluklarının farkında olma ve bunları kullanabilme, siyasi süreçlerde aktif rol oynayabilme, sosyal adalet ve eşitliğe değer verme, yerel ve küresel sorunlar hakkında eleştirel düşünebilme ve çözüm üretebilme yetkinliği olarak tanımlanabilir. Bu özelliklere sahip bireylerin yetiştirilmesinde sosyal bilgiler dersi ve bu dersin öğretmenleri stratejik bir öneme sahiptir. Çünkü sosyal bilgiler dersi, haklarını bilen ve kullanan, sorumluluklarını yerine getiren, ülkesini ve dünyayı ilgilendiren konulara duyarlılık gösteren, yaşamını demokratik kurallara göre düzenleyen, katılımın önemine inanan, kişisel ve toplumsal sorunların çözümünde aktif rol oynayan, hukuk kurallarını ve yasaları bilen, demokratik, laik, millî ve çağdaş değerleri yaşatmaya istekli vatandaşlar yetiştirmeyi amaçlamaktadır. Bu araştırmada, sosyal bilgiler ve sınıf öğretmenlerinin vatandaşlık okuryazarlığına ilişkin görüşlerini belirlemek amaçlanmıştır. Çalışmada nitel araştırma yöntemlerinden biri olan fenomenoloji (olgubilim) deseni kullanılmıştır. Araştırmanın çalışma grubu, amaçlı örnekleme yöntemlerinden maksimum çeşitlilik örnekleme yöntemi kullanılarak belirlenmiştir. Veriler, araştırmacılar tarafından geliştirilen ve uzman görüşleri alındıktan sonra son şekli verilen yarı yapılandırılmış görüşme formu ile toplanmıştır. Araştırmada elde edilen veriler, MAXQDA nitel analiz programı kullanılarak içerik analizi yöntemiyle çözümlenmiştir. Veri analizi süreci tamamlandıktan sonra bulgular, alanyazın doğrultusunda tartışılacak ve sonuç ile öneriler sunulacaktır.

Vatandaşlık ve Vatandaşlık Eğitimi Hakkında Sosyal Bilgiler Öğretmenlerinin İnançları

Uluslararası Türk eğitim bilimleri dergisi, 2017

Vatandaşlık eğitimi ile ilgili Türkiye'de en önemli derslerin başında sosyal bilgiler gelmektedir. Sosyal bilgiler öğretim programında vatandaşlık eğitimi ile ilgili hedefler açık bir şekilde ifade edilmiştir. Ancak öğretmenin sahip oldukları inançlar, sınıf içindeki öğretim süreçlerini ve öğrenci davranışlarını etkileyebilmektedir. Bu çalışmada vatandaşlık ve vatandaşlık eğitimi hakkında sosyal bilgiler öğretmenlerinin inançlarının ortaya çıkarılması amaçlanmaktadır. Araştırmada nitel araştırma yöntemi kullanılmış, 12 farklı sosyal bilgiler öğretmeniyle görüşmeler yapılmıştır. Araştırmacılar tarafından geliştirilen görüşme sorularının hazırlanmasında Phipps (2010) 'in çalışmasından faydalanılmıştır. Araştırma sürecinde yarı yapılandırılmış görüşme ile elde edilen veriler, yazılı doküman haline getirilmiş ve ardından içerik analizi ile çözümlenmiştir. Araştırma sonuçları göstermektedir ki sosyal bilgiler öğretmenlerinin tamamı sosyal bilgiler öğretiminin temel amacının vatandaşlık eğitimi, değer aktarımı ve sosyal bilimlerin öğretimi olduğuna inanmaktadır. Sosyal bilgiler öğretmenleri Türk Tarihi ve milli günler ile ilgili yapılan etkinliklerden büyük gurur duymaktadır. Sosyal bilgiler öğretmenlerinin tamamı sosyal bilgiler ile etkili vatandaş yetiştirme arasında doğrudan bir ilişki olduğuna inanmaktadırlar, ancak aktif vatandaş tanımlarında bazı sorunlar bulunmaktadır.

Öğretmen Adaylarının Dijital Vatandaşlık Düzeylerinin Belirlenmesi

Ağ toplumlarında dijital vatandaş olarak tanımlanan bireylere rehberlik edecek öğretmenlerin öncelikli olarak teknolojik becerilere sahip olmaları beklenmektedir. Bu beklenti doğrultusunda araştırmanın amacını Türkiye'deki üniversitelerin eğitim fakültelerinde öğrenim gören öğretmen adaylarının dijital vatandaşlık düzeylerinin belirlenmesine yönelik geçerli ve güvenilir bir ölçek geliştirilmesi ve öğretmen adaylarının ölçekten aldıkları puanların belirlenen değişkenler açısından incelenmesi oluşturmaktadır. Tarama modelinde olan çalışma 2010-2011 eğitim öğretim yılında iki aşamada gerçekleştirilmiştir. Birinci aşamada Gaziosmanpaşa Üniversitesi Eğitim Fakültesi'nde öğrenim gören 1063 öğretmen adayı ile ölçme aracının geçerlik ve güvenirlik çalışmaları yapılmıştır. Araştırmacı tarafından zaman ve maliyet açısından ekonomik, uygulamasının kolay ve puanlamasının pratik; geçerlik ve güvenirlik düzeylerinin yüksek olduğu yedi boyutlu bir ölçek geliştirilmiştir. İkinci aşamada Dijital Vatandaşlık Ölçeği'nin Karadeniz Teknik Üniversitesi Fatih Eğitim Fakültesi'nde öğrenim gören 2200 öğretmen adayına uygulanarak dijital vatandaşlık düzeylerinde cinsiyet, yaş, ailesinin ortalama gelir düzeyi gibi özelliklere göre manidar farklılıklar olup olmadığının belirlenmesine yönelik bir çalışma yapılmıştır. Cinsiyetlere göre dijital vatandaşlık düzeyleri arasında anlamlı bir farklılık olduğu ve bu farkında erkek öğretmen adayları lehine olduğu sonucuna ulaşılmıştır. Kadın öğretmen adaylarının dijital ortamların kullanımına yönelik teşvik edilmeleri ve cesaretlendirilmeleri ile bu farkın giderileceği düşünülmektedir. Dijital Vatandaşlık Ölçeği'ne göre örneklem kapsamındaki öğretmen adaylarının %0,36'sının aşırı zayıf, %33,32'sinin çok iyi düzey içerisinde yer aldığı görülmüştür. Öğretmen adaylarının dijital vatandaşlığı yüksek bir biçimde yetiştirilmesi, teknolojinin usulüne uygun bir biçimde kullanılmasına öncülük edecektir. Dijital vatandaşlık konusunda yurt dışında ve yurt içinde yapılan çalışmaların yetersiz olması nedeniyle bu araştırmanın bu konuyla ilgili gelecekte yapılacak araştırmalara yön vereceği düşünülmektedir. Anahtar Kelimeler: Dijital Vatandaşlık, Eğitim Fakültesi, Öğretmen Adayları, Ölçek Geliştirme, Teknoloji.

Sosyal Bilgiler Öğretmen Adaylarının Aktif Vatandaşlık Öz Yeterliliklerinin Çeşitli Değişkenler Açısından İncelenmesi (Ege Bölgesi Örneği)

Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 2020

Bu araştırmanın amacı, Sosyal Bilgiler öğretmen adaylarının aktif vatandaşlık öz yeterliliklerinin ne düzeyde olduğunu tespit etmektir. Bu doğrultuda cinsiyet, öğrenim görmekte olduğu üniversite, sivil toplum kuruluşlarına üyelik durumu ve siyasi gündemi takip etme durumu değişkenlerine göre incelenmesi amaçlanmıştır. Nicel araştırma yöntemlerinin bir çeşidi olan anlık tarama modeli ile araştırma gerçekleştirilmiştir. Araştırmanın evrenini 2019-2020 Eğitim-Öğretim yılı Ege bölgesindeki devlet üniversitelerinde Sosyal Bilgiler öğretmenliği programında öğrenim gören öğretmen adayları oluşturmaktadır. Araştırmaya Ege bölgesinde yer alan 9 devlet üniversitesinde öğrenim gören 749 Sosyal Bilgiler öğretmen adayı katılım sağlamıştır. Araştırmada veri toplama aracı olarak aktif yurttaşlık öz yeterlilik ölçeği ve kişisel bilgi formu kullanılmıştır. Araştırmada genel itibariyle Sosyal Bilgiler öğretmen adaylarının aktif vatandaşlık öz yeterlilikleri yüksek düzeyde olduğu tespit edilmiştir. Elde edilen bulgulara göre adayların cinsiyet, sivil toplum kuruluşlarına üyelik durumu, siyasi gündemi takip etme durumu değişkenlerine göre anlamlı farklılık gösterdiği; öğrenim görmekte olduğu üniversite değişkenine göre ise anlamlı düzeyde farklılaşmadığı belirlenmiştir.

Sosyal Bilgiler Öğretmen Adaylarının Dijital Vatandaşlık Davranışlarının Bazı Değişkenler Açısından İncelenmesi

Adıyaman Üniversitesi Eğitim Bilimleri Dergisi, 2018

Bu çalışma dijital vatandaşlık ve onun alt boyutlarına yönelik Sosyal Bilgiler öğretmen adaylarının algılarını incelemek amacıyla gerçekleştirilmiştir. Araştırmanın katılımcıları 2015-2016 eğitim-öğretim yılında Fırat, Dicle, Siirt ve Adıyaman üniversitelerinin Sosyal Bilgiler öğretmenliği bölümü 1,2,3 ve 4. sınıflarında okuyan 682 öğretmen adayı oluşturmuştur. Katılımcıların 321’i kadın 361’i erkek olup yaş aralıkları 17-24 yaş arasında değişmektedir. Araştırmada veriler Kocadağ (2012) tarafından öğretmen adaylarının dijital vatandaşlık düzeylerinin ölçülmesi amacıyla hazırlanan dijital vatandaşlık ölçeği ve cinsiyet, yaş, ailenin aylık ortalama geliri, kendine ait bilgisayar, sosyal ağ üyeliği, sosyal bilgilerin kaçıncı sınıf öğrencisi oldukları ve internette kalma süreleri ile ilgili yedi değişken üzerinde uygulama yapılmıştır. Uygulanan dijital vatandaşlık ölçeği 63 maddeli olup araştırmacı tarafından öğretmenlik uygulaması dersi için yapılan 5 haftalık gözlemler...

Sosyal Bilgiler ve Sınıf Eğitimi Öğretmen Adaylarının Gözünden Vatandaşlık Eğitimi: Nitel Bir Çalışma

Sosyal Bilgiler ve Sınıf Eğitimi Öğretmen Adaylarının Gözünden Vatandaşlık Eğitimi: Nitel Bir Çalışma, 2017

ÖZ Bu çalışmanın amacı sınıf ve sosyal bilgiler öğretmen adaylarının vatandaşlık ve vatandaşlık eğitimi hakkındaki görüşlerini ortaya koymaktır. Bu araştırmanının çalışma grubunu 40 sınıf öğretmeni ve 35 sosyal bilgiler öğretmeni adayı olmak üzere toplam 75 öğretmen adayı oluşturmaktadır. Veri toplama aracı olarak yarı yapılandırılmış mülakat formu kullanılmıştır. Mülakat formu oluşturulurken 10 soru hazırlanmış, uzman görüşü ve yapılan pilot uygulama sonucunda mülakat formunda yer alan soru sayısı 6'ya düşürülmüştür. Çalışma, betimsel tarama modelinde nitel bir araştırmadır. Araştırmada elde edilen verilerin analizinde içerik analizinden yararlanılmıştır. Araştırmanın sonucunda şu verilere ulaşılmıştır. Öğretmen adaylarının vatandaşlıkla ilgili konularda çoğunlukla kendilerini yetersiz olarak gördükleri göze çarpmaktadır. Yetersiz gören öğretmen adaylarının çoğunluğu bu yetersizliklerinin vatandaşlık haklarını ve hukuk kurallarını bilmemelerinden, bilgi eksikliğinden, gördükleri eğitimden verim alamadıklarından ve gördükleri vatandaşlık eğitiminin günlük yaşamla ilişkilendiremediğinden kaynakladığını söylemişlerdir. Öğretmen adayları vatandaşlık eğitimiyle ilgili derslerinde daha çok dramadan, günlük hayatla ilişkilendirmeye yönelik etkinliklerden, somutlaştırmaya yönelik etkinliklerden, film ve videolardan yararlanacaklarını ifade etmişlerdir. Öğretmen adaylarının çoğunluğu eğitim hayatları boyunca aldıkları vatandaşlık eğitiminin etkililiğinin yetersiz olduğuna dikkat çekmişlerdir. Araştırma sonuçlarının, Türkiye'de vatandaşlık eğitiminin etkililiğinin arttırılması noktasında uygulayıcılar ve araştırmacılar için yol gösterici olacağı düşünülmektedir. ABSTRACT The aim of this study is to reveal the opinions of pre-service classroom teacher and pre-service social studies teacher about citizenship and citizenship education. The sample of this study consists of 40 pre-service classroom teacher and 35 pre-service social studies teacher (totally 75 pre-service teachers). In the research, semi-structured interview form was used as a data collection. Ten questions were prepared while preparing the interview form then the number of questions has been reduced to 6 with expert opinion and pilot scheme. The study is a qualitative research in the descriptive survey model. As a result of the study, the following has been reached. Most pre-service teachers emphasized the concepts of belonging, right, responsibility, duty, freedom and loyalty when defining citizenship. Pre-service teachers often regard themselves as inadequate in matters related to citizenship. The majority of pre-service teachers who see it as inadequate have said that their inadequacy is due to their lack of knowledge of civil rights and legal rules, lack of information, inefficient education, and citizenship education does not relate to daily life. Pre-service teachers mentioned that they would benefit more from drama, activities for linking to daily life, activities for concrete activities, films and videos in their courses related to citizenship education. Most of the pre-service teachers pointed out that the citizenship education they have taken during their education life is ineffective. It is thought that the results of the research will guide practitioners and researchers to increase the effectiveness of citizenship education in Turkey.