ORHUN YAZITLARINDA VE ALİ ŞİR NEVAİ’NİN İLK DİVANINDA OLUMLU TİP KAVRAMLAR (original) (raw)
Related papers
ALİ ŞİR NEVÂYÎ’NİN TÜRKÇE DİVANLARINDA ÖZEL KUŞLAR
Uluslararası Türk Lehçe Araştırmaları Dergisi (TÜRKLAD), 2022
In XV. century, Ali Shir Nawāyī who was the touchstone poet of Chagatai literature applied to delicacy philosophy of sufism for discovering the existence and meaning in inner journey of person in his poems in Turkic divans. As he dealed with his philosophical ideas about the human life in his poems, he displayed a different expression in mystic and literary meaning by some special bird names. In addition, it is seen that Nevȃyî gave place to special bird names in his couplets with a metaphorical use. This article consists of two part. In the first part of this article, a brief knowledge about metaphor was given. In thehe second part of this article, special birds that mentioned in couplets in the Nawāyī's Turkic divans was shown. It is seen that some concepts in the couplets with special bird names are formed in connection with some mystical concepts and some verses in the Qur'an. The bond established by these special birds shaped Nawāyī's bird world. This special birds that shaped Nawāyī's bird world was envisioned like a guide to humanity. These special birds are both like a disciple and a guide in the spiritual journey. Some of special birds in Turkic divans are seen like thirty birds on a spiritual journey to accompany in the Nawāyī's work "Lisān al-Tayr". Also, the relationship and different aspects of some special birds in the Turkic divans.and the birds given in the Nawāyī's work "Lisān al-Tayr" will be emphasized.
ORHUN YAZITLARINDAKİ İÇ CÜMLELERİN MUKAYESESİ
Gazi Türkiyat, 2021
Çoğu araştırmacı tarafından "iç içe birleşik cümle" kapsamında değerlendirilen iç cümleler, tek başına var olabilen bağımsız bir cümlenin başka bir temel cümlenin ögesi veya temel cümleye ait bir ögenin tamamlayıcısı olduğu yapılardır. Türkçede bağımsız bir cümle yeri geldiğinde bir isim gibi işlem görebilmektedir. Bu cümleler tıpkı isim gibi temel cümle içinde değişik görevler üstlenirler ve temel cümleye doğrudan veya değişik ek ve edatlar alarak bağlanırlar. İç cümlelerin çözümü ve yorumu temel cümleninki kadar önemlidir. Bu cümle yapılarının tercih edilmesinin birden fazla sebebi olabilir. İç cümlenin temel cümle içindeki kullanım özellikleri anlatıcının fikir dünyası, karakteri ve konuşma üslubundan izler taşır. Bu çalışmada, Orhun Yazıtlarındaki iç cümleler incelenmiştir. Bu iç cümlelerin temel cümle içindeki görevleri sınıflandırılmıştır. İç cümleler, temel cümleye bağlanış şekillerine göre gruplandırılmıştır. İç cümlelerin öge dizilişleri, zaman değerleri tespit edilmiştir. Kullandıkları iç cümlelerden hareketle Bilge Kağan ve Tonyukuk'un üslupları hakkında bazı çıkarımlarda bulunulmuştur.
ESKİ UYGURCA ÇEVİRİ METİNLERİ IŞIĞINDA ORHUN YAZITLARININ SÖZ VARLIĞINA KATKILAR (I)
Bu makalede " idi oksuz " ve " bulun " kelimeleri incelenecektir. İlk kelimenin kökeni ve anlamı uzun yıllar çalışılmıştır ancak ikinci kelimenin kökeni konusunda neredeyse hiçbir fikre sahip değiliz. İlk olarak, Tonyukuk ve Bilge Kağan Yazıtları'nda sadece iki kez aynı durumu anlatmak için geçen " idi oksuz " kelimesinin oluşumunda yokluk belirten vurgulu yapının olduğu ve bunu doğrulayacak şekilde Çinceden eski Uygurcaya çevrilen çalışmalarda benzer kelimelerin bulunduğu açıklanacaktır. Daha sonra, " ok " kelimesinin esas anlamı-" idi oksuz " yapısının kök kelimesi – tarihsel çalışmalar, belgeler ve Türk dillerinden örnekler temelinde açıklanmaktadır. Son olarak, eski tarihsel çalışmalarla bağlantılı yorumlar esasında " idi oksuz " kelimesinin geçtiği iki yazıtta amacı ve anlamı açıklanacaktır. Bu makalede incelenen ikinci kelime ile ilgili çeşitli okumalar, ve bugüne kadar yürütülmüş çalışmalar konusunda kısa bir girişten sonra en eski tarihsel kaynaklarda, hatta dinî çalışmalarda geçtiği yerlerde kelimenin (savaş tutsağı anlamında) kaynağı araştırılarak kelimenin gerçek anlamı konusunda daha anlaşılır bir görüş geliştirme yönünde çalışma yürütülecektir.
Yüksek Lisans Tezi, 2021
Türk Edebiyatının en önemli isimlerinden biri olan Ali Şîr Nevâyî, hayatı boyunca gerek devlet adamlığı gerekse şairliği ve hamiliğiyle döneminin en mühim şahsiyetlerinden biri olmuştur. Bu çalışmada, onun Farsça Divan’ında ve Garâ’ibü’s-Sıgar adlı divanının rubâîyyat kısımlarında bulunan rubâîleri, mazmunlar açısından ele alınarak mukayese edilmiştir. Ayrıca Farsça Divan'daki rubâîler Türkçeye tercüme edilirken, Garâ'ibü's-Sıgar'daki rubâîler günümüz Türkçesine aktarılmıştır.