Türkiye'nin Demokrasiye Geçiş Süreci ve Laiklik Anlayışının Değişmesinde Bir Dönüm Noktası: CHP'nin (original) (raw)
Related papers
Modern Türkiye’nin kurucu kadrosunun partisi olan CHP, bu ülkenin en uzun iktidarda kalmış siyasi partisidir. Almış olduğu kararlarla, Türkiye’nin geleceğini ve yerini belirlemiştir. Partinin yol haritasının belirlendiği olağan ve büyük kurultaylar, Türk siyasi tarihi açısından oldukça büyük önem arz eder. Bu makalenin konusu, 1940’lı yıllarda başlayan ve CHP’nin 1947 Olağan Kurultayı’nda kristalleşen laiklik söylemindeki değişim ve bu değişimin siyasal hayata yansımalarıdır. Bu çalışmanın, 1945’den itibaren yaşanan değişimi demokratikleşme perspektifinde değerlendirmek; Türkiye’nin din politikasının başat faktörü olan laikliğin dönüşümünü tarihsel veriler bağlamında yorumlamak; demokratik bir zorunluluk haline gelen siyasal sistemin ve din politikasının değişiminin sonuçlarını ortaya koymak gibi amaçları bulunmaktadır. Çalışmanın ilk bölümünde,1945 yılından 1947 yılına kadar yaşanan demokratikleşme süreci ve sürecin laik anlayışa etkisi; ikinci bölümünde, Yedinci Olağan Kurultay’ın demokratikleşme açısından önemi ve ilk defa ortaya çıkan laiklik tartışmaları; üçüncü bölümünde ise yaşanan değişim ve değişimin sonuçları ortaya konulmuştur.
CHP ve Milliyetçilik Anlayışında Dönüşüm
TÜRKİYE’DE SİYASİ PARTİLER VE MİLLİYETÇİLİK, 2021
TÜRKİYE’DE SİYASİ PARTİLER VE MİLLİYETÇİLİK Editör Mustafa Yiğit içinde bölüm: Bu çalışmada, kuruluş öyküsü nedeniyle mahiyeti gereği milliyetçi bir örgüt olan CHP’nin milliyetçilik anlayışında zaman içinde yaşanan değişme kendi belgeleri üzerinden incelenecektir. Kurucu Genel Başkanının Atatürk olması hasebiyle, siyasi literatürde yer bulan “Kemalizm”, “Atatürkçülük”, “Atatürk Yolu” veya “Atatürk milliyetçiliği” gibi kavramlar da CHP’nin ideolojik çerçevesinde belirleyici konumdadır. Ancak tarih içinde CHP’nin milliyetçilik kavramına yaklaşımının nasıl bir değişim gösterdiği yakından değerlendirilmeye muhtaçtır. Bu nedenle, öncelikle partinin program ve tüzük gibi temel metinleri esas alınmak üzere politika tercihlerini ifade eden metinlerde millet ve milliyetçilik anlayışı ile bu kavramlara partinin ideolojisi içinde tanınan önem tespit edilemeye çalışılacaktır.
Demokrat Parti Döneminde Demokrasi Anlayışının Değişimi
Tutan, Melih Nadi, Demokrat Parti Döneminde Demokrasi Anlayışının Değişimi, İstanbul: İstanbul Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, 2018., 2018
Demokrat Parti, Türk siyasi tarihinde çok partili hayata dönüşün başarılı bir sonucunu temsil eder ve Türk siyasal hayatı literatüründe önemli bir konumda yer alır. Bu bakımdan birçok yönüyle incelenmiş olan Demokrat Parti, demokrasi çalışmalarının da konusu olmuş; demokrasi anlayışı da çoğunlukçu, seçkinci ya da liberal olarak keskin ifadelerle, statik biçimde ifade edilmiştir. Çalışmanın amacı Demokrat Parti'nin muhalefet ve iktidar yıllarını kronolojik olarak incelemek ve dönemsel olarak demokrasi anlayışındaki değişimleri açığa çıkararak nedenlerini tartışmaktır. Bu amaçla Türkiye Büyük Millet Meclisi Tutanak Dergileri, ulusal gazeteler, anı kitapları, günlükler, Türk siyasi tarihi ve Demokrat Partiyi inceleyen çalışmalar ve demokrasi kuramlarına dair eserlerden faydalanılmış, subjektif metinler mümkün olduğunca birincil kaynaklarla birlikte değerlendirilmiştir. Çalışmanın sonucunda Demokrat Parti'nin muhalefet, birinci, ikinci ve üçüncü iktidar dönemlerinde, kesin tarihlerle olmasa da, demokrasi anlayışında birtakım değişimler geçirdiği ve bu değişimlerin gerek Demokrat Parti'nin siyasal örgüt olarak yapısından gerek de ulusal ve uluslararası çapta olaylardan kaynaklandığı görülmüştür. Aynı zamanda inşacı bir bakış açısıyla parti önderlerinin tutumları ve söylemlerinin demokrasi anlayışında değişimler meydana getirdiği açıklanmıştır. The Democratic Party represents that successful outcome of returning multiparty politics in Turkish political history and takes an important position in Turkish political life literature. In this perspective the Democratic Party, which has been examined in many respects, was also a subject of democracy studies and its conception of democracy has also been expressed with sharp notions like majoritarian, elitist or liberal in static forms. The purpose of this work is to analyze chronologically the years in the opposition and the years in the power of the Democratic Party and to uncover its conceptions of democracy periodically with discussing about their reasons. For this purpose the Grand National Assembly of Turkey Minutes, national newspapers, memoirs, diaries, works about Turkish political history and the Democratic Party and works on democracy theories have been used, subjective texts were evaluated as much as possible with primary sources. At the end of the work, it was seen that the Democratic Party, though not with definite dates, had undergone some changes in its conception of democracy during the oppositon, first, second and third periods of power and that these changes caused by both the Democratic Party’s political organization and by nationally and internationally events. Also it was explained with constructivist perception that the attitudes and discourses of party leaders brought changes in conception of democracy. https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/TezGoster?key=fS4sqEZr79C\_n60Rk6MjFaGrW7Zv-stF9BuZjfenNGlJyz-gHUqGhWMnyStuuatm
Çok Partili Hayata Geçiş Sürecinde "Demokrasi" Krizi: "Hakikatler"i Anlatan Kitapçığın Sansürlenmesi
OSMANLI'DAN CUMHURİYET'E DEMOKRATİK KESİTLER, 2016
Önsöz'den: Gazi Üniversitesi İletişim Fakültesi Gazetecilik Bölümü’nden Doç. Dr. Aytül Tamer Torun, “Çok Partili Sisteme Geçiş Sürecinde ‘Demokrasi’ Krizi: “Hakikatlar”ı Anlatan Broşürün Sansürlenmesi” başlığını taşıyan çalışmasında, II. Dünya Savaşı’nın hemen ardından Soğuk Savaş yıllarında Neriman Hikmet’in kaleme aldığı, ulusal ve uluslararası politikalara sol perspektift en eleştiriler getiren “Gazetelerin Yazmadığı Partilerin Konuşmadığı Hakikatlar (1948)” başlıklı broşürün içeriğini ve sansürlenmesini incelemiştir.
Türkiye'nin Demokratikleşme Sürecinde Bir Dönüm Noktası Olarak 1946 Seçimleri
Türk-Alman Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, 2019
1946 yılında gerçekleştirilen milletvekili seçimleri, Türkiye'nin demokratikleşme sürecinde önemli bir dönüm noktasıdır. Cumhuriyet dönemindeki ilk çok partili seçim olma özelliğini taşıyan 1946 Seçimi, gerek demokratikleşme sürecine yol açan etkenlerin kapsamı, gerekse seçim sürecinde yaşanan baskılar nedeniyle önemli tartışmalara yol açmıştır. Bu çalışmada ilk olarak, çok partili demokratik bir düzene geçişin iç ve dış dinamikleri incelenmiştir. Ardından 1946 yılında gerçekleşen seçimin demokratik niteliği tartışılmıştır. Bu kapsamda, seçim sürecinde yaşanan gelişmeler, dönemin basınında yer alan haberler de dikkate alınarak ortaya konmuştur. Ayrıca seçimin demokratik niteliğinin değerlendirilmesinde önem taşıyan, 1946 yılında yürürlüğe giren seçim kanunundaki düzenlemeler, seçim güvenliği açısından analiz edilmiştir. Çalışmanın son bölümünde, seçim sonuçlarının meşruluğuna gölge düşüren olaylar basındaki yansımaları çerçevesinde ele alınmıştır.