EKBER ŞAH’IN KURDUĞU DİNİ İLAHİ’NİN, BABÜRLÜ TOPLUMUNDA KARŞILIK BULAMAYIP, TARİH SAHNESİNDEN ÇEKİLME SEBEPLERİ (original) (raw)

Babür İmparatorluğu, Osmanlı ve Safevi devletleriyle, aynı vakit dilimlerinde hüküm sürmüş bir Müslüman Türk imparatorluğudur. Babürlü sultanlarından farklı icraatlarıyla öne çıkanlar olsa da en çok dikkat çeken ve hakkında en fazla müspet ve menfi yorum yapılanlardan biri de Ekber Şah’tır. Ekber Şah, siyasi, iktisadi, askeri, kültürel ve dini sahalarda birçok reformlar ve yenilikler yapmıştır. Bu faaliyetler içinde en önemli ve dikkat çeken değişim dini alanda olmuştur. Dini sahadaki değişim de kendini, Din-i İlahi isminde yeni bir dinin kurulmasıyla göstermiştir. Bu yenilik ise büyük tartışmaların çıkmasına ve toplumsal hayatta sosyal çalkantıların oluşmasına sebep olmuştur. Bu kadar radikal ve büyük bir işe cüret etmesi ve diğer çalışmaları sebebiyle Ekber Şah, taraftarları nazarında Ekber (en büyük), muhalif ve düşmanları zaviyesinden de Ekfer (en büyük kâfir) sıfatlarıyla değerlendirilmiştir. Kurduğu Din-i İlahi, bazı sebeplerden dolayı kısa ömürlü olmuş, arzu edilen hedefe ulaşmada başarılı olamamıştır. Başarılı olamamasının sebepleri arasında siyasi, içtimai ve dini birçok sebebin sayılması mümkündür. Bu sistemin nihayete ermesine güçlü katkı sağlayan dini sebepler arasında, genel olarak İslam ulemasını ve hususi olaraktan da derin birikimi, gayret ve cesaretleriyle bu yeni yapıyla amansızca mücadele eden, İmam-ı Rabbaniyi (k.s.) zikretmek önem arz etmektedir.