Temur Ağa Eş Ürünlerinin (Varyantlarının) Müzikal Açıdan İncelenmesi (original) (raw)

2022

Bu çalışmanın amacı Türk kültürünün zengin müzik ve halk oyunları yapısı içerisinde yaygın bir şekilde icra edilen Temur Ağa oyununun ezgisel yapısını incelemektir. Belgesel tarama yöntemi ile var olan kayıt ve belgeler incelenmiş ve Temur Ağa oyununun ülkemizin 32 ilinde icra edildiği tespit edilmiştir. Elde edilen belge, ses ve görüntü kaynakları ışığında bu iller içerisinde 22 ilin notasına ulaşılmış, icra edildiği belirtilen 10 ilin ise herhangi bir nota, ses-görüntü ve kaynak kişisine ulaşılamamıştır. Tespit edilen eş ürünler ezgi ve usul açılardan incelenmiştir. Ezgisel olarak çeşitli illere göre değişkenlik gösteren bu eş ürünlerin cümle yapıları, farklılık ve benzerlik gösteren motif ve kalıpları, ses genişliği ve perde kullanım sıklıkları analiz edilmiştir. Yapılan ezgisel analizde; eş ürünlerin bir ve iki cümleden oluşan türleri olduğu, ses genişliği açısından en fazla 8 ses genişliğinde olduğu, perde kullanım sıklığı açısından ise sırasıyla en fazla Re, Mi ve Do perdelerinin kullanıldığı sonucuna ulaşılmıştır. Makamsal olarak bir cümleli eş ürünler Hüseyni ekseninde, iki cümleli eş ürünlerin ise birinci cümlesi Hüseyni, ikinci cümlesi ise Uşşak eksenli olduğu tespit edilmiştir. Usul analizinde ise eş ürünlerin tamamının Ana usulde olduğu, 6 eş ürününde usul geçkisinin yapıldığı ve bu geçkilerin yine Ana usulün üçerli haliyle yapıldığı sonucuna ulaşılmıştır. Usul geçkisi yapılan bölümün eserin hoplatma bölümünü oluşturduğu ve hızlanılması gereken bölüm olduğu görülmüştür. Metronom açısından ise eserlerin en fazla Andante (yavaşça) icra edildiği, bunun dışından Allegro (hızlı) ve Allegretto (orta derecede hızlı) icra edildiği sonucuna ulaşılmıştır.

Türk Halk Müzi̇ği̇ Ezgi̇leri̇nde Varyantlar: Isparta-Burdur Örneği̇

2015

Her folklor urunu gibi turkulerin de zaman icinde varyantlari olusur. Bu varyantlar, turkulerin yenilenerek cogalmasina sebep olur. Turkulerin soz, ezgi ve usul yonunden varyantlari meydana gelir. Bu varyantlarin da bircok sebebi bulunmaktadir. Bu calismada anonim halk kulturu urunlerinden biri olan turkulerin genc nesile aktarilmasi, kulturel bellek yoluyla yayginlastirilmasi ve farkli ortamlarda paylasilmasi esnasinda ortaya cikan degisiklikler (varyantlasmalar), Isparta ve Burdur yoresi baglaminda irdelenerek ele alinmistir. TRT (Turkiye Radyo ve Televizyon Kurumu) Turk Halk Muzigi repertuarina girmis olan Isparta turkulerinin Burdurdaki varyant ornekleri calismanin inceleme alanina girmektedir. Sozlu kultur alaninda daha cok metinlere ve sozlere dayali olarak yapilmis olan calismalar anlatilardaki ve aktarimlardaki degisimleri sozel duzeyde arastirmis ve ortaya koymustur. Ancak, bu sozel yapilara eslik eden ezgisel ogelerdeki degisimlere ve varyantlara yonelik yapilmis olan cali...

Osmanlı Devleti’nde Batı Müziği ve Keman Ailesi Enstrümanları Üzerine İnceleme

Rast Müzikoloji Dergisi, 2021

Osmanlı Devleti müzik kültüründe 19. yüzyıla kadar halk müziği ve Osmanlı sanat müziğinin var olduğu görülmektedir. Batı müziği ise, ilk temasları 16. yüzyıla dayansa da batılılaşma hareketleri ile paralellik göstererek 1826’dan sonra yoğun olarak Osmanlı müzik kültürü içerisine girmiştir. II. Mahmud yaptığı yenilikçi hamlelerin bir ürünü olarak kapatılan mehterin yerine Muzika-yı Hümayun adında batı tarzında askeri bir bando kurmuş ve bunu harbiye okuluna bağlamıştır. Bu sayede Osmanlı Devleti’nde Batı müziği kurumsallaşmıştır. Ardından sarayda da önemi artmıştır. Osmanlı hükümdarları, zevceleri ve çocukları batı müziği ve piyano eğitimi almaya başlamışlardır. İlk Batı müziği bestesi yapan padişah Sultan Abdülaziz’dir. Osmanlı döneminde müzik, usta çırak ilişkisi ile meşk edilerek öğrenilirken, batılılaşma süreci ve ardından Cumhuriyetin ilanıyla yerini nota, kitap ve bilimsel yöntemlere bırakmıştır. Bu bilgiler neticesinde 18. yüzyıla gelindiğinde Osmanlı Devleti’nde keman ailesinden ilk olarak “Viola d’Amore” (halk arasında bilinen adıyla Sinekeman) isimli enstrüman kendini göstermiş olup, daha sonrasında keman da icra edilen yaylı sazlar arasına girmiştir. 19. yüzyılda imparatorluğun yüzünü tamamen Batı medeniyetine dönmesi neticesiyle keman ailesi enstrümanlarının diğer üyeleri olan viyola, viyolonsel ve kontrabas da saraya girmiştir. Bu çalışmada Osmanlı Devleti’nde Batı Müziğinin ne şekilde geliştiği ve bu müzik türünde kullanılan keman ailesi enstrüma

Doğu Grubu Ağızlarında Çok Anlamlı Bir Kelime: Hama ve Varyantları

Mecmua

Başta internet olmak üzere kitle iletişim araçlarının gelişmesi, ulaşım kolaylığı ve benzeri etkenlerle ağızların karakteristik ses ve şekil özellikleri gittikçe kaybolmaktadır. Ağızlardaki dil özellikleri ve diğer kültürel özelliklerin kayıt altına alınıp gelecek nesillere iletilmesi açısından ağız çalışmalarının önemi artmaktadır. Bu makalede Türkiye Türkçesi ağızlarından bir grubu teşkil eden doğu grubu ağızlarında çok anlamlı bir kelime olan “hama” üzerinde durulmuştur. “Hama”nın yöresel ses farklılıkları nedeniyle ortaya çıkan “hema, heme, hıma, homa” varyantlarıyla “hama hama” şeklinde ikileme olarak kullanılışı da vardır. Doğu grubu ağızlarında hama ve varyantları yöreden yöreye kullanım sıklığı değişmekle birlikte yoğun olarak kullanılmıştır. Bu kelimenin ve varyantlarının farklı anlamlarla doğu grubu ağızlarında yer aldığı, bu farklı anlamların “hemen, ama” dışında dizinlerde yer almadığı, verilen anlamların bazı örneklerde metin anlamıyla uyuştuğu çoğu örnekte ise uyuşmadı...

TRT Türk Halk Müziği Repertuarında Bulunan Teke Yöresine Ait Zeybekler Üzerine Bir İnceleme

Zeybekler, Anadolu’da köklü tarihe sahip değerli kültürlerden biridir. Türkiye'nin Batı Anadolu bölgesinde izlerini sürdüren zeybekler, Teke yöresinde de görülmektedir. Bu yörede çalınıp, söylenen ve oynanan zeybekler, teke yöresi zeybekleri olarak nitelendirilmiştir. Araştırmada, teke yöresine ait zeybekler makam yönünden incelenerek, ezgi ve ritm kalıplarının belirlenmesi ve zeybeklerin icrasal farklılıkları üzerine durum tespitleri yapılması amaçlanmaktadır. Araştırma, TRT, THM Sözsüz Eserler Repertuarı ile sınırlıdır. Araştırmada tarama modeli kullanılmıştır. TRT, THM Sözsüz Eserler Repertuarında 600 eser taranmış, teke yöresine ait 31 zeybek tespit edilmiştir. Tespit edilen eserler, makam özelliklerine göre değerlendirilmiştir. Makam bakımından eserlerin; karar perdesi, güçlüsü, yedeni, seyri, donanımı, ses alanı özellikleri incelenmiştir

Loading...

Loading Preview

Sorry, preview is currently unavailable. You can download the paper by clicking the button above.