“İleriye Yönelik Sağlık Talimatları (Advance Directives) ve İslam Hukuku Açısından Değerlendirilmesi”, Hayatın Başlangıcı ve Sonu: Tıbbî, Dinî ve Etik Sorunlar, haz. Hakan Ertin, Merve Özdemir, İstanbul: İSAR Yayınları, 2013, s. 187-228 (original) (raw)
Related papers
2018
Giriş İslam Ahlâk Düşüncesi Serisi İLKE İlim Kültür Eğitim Derneği ile İlmi Etüdler Derneği (İLEM)'nin ortaklaşa yürüttükleri İslam Ahlâk Düşüncesi Projesi kapsamında ortaya çıkan eserlerin yayınlandığı bir dizidir. Dizide İslam düşüncesinde felsefî ilimler ile dinî ilimlerin kesiştiği noktada yer alan ahlâk bahsini, farklı alanlar ve ekoller içerisinde tartışarak ele alan çalışmalara yer verilmektedir. Dizide yer alan kitaplar şöyledir: Ahlâkın Temeli, İslam Ahlâk Literatürü: Ekoller ve Problemler, Ahlâk Felsefesinin Temel Problemleri: Seçme Metinler, İslam Düşüncesinde Ahlâkî Önermelerin Kaynağı, İslam Düşüncesinde Mizaç Teorileri, Fahreddin er-Razi'nin Gayeci Ahlâkı. Değerlendirmemize konu olan yayın İslam Düşüncesinde Ahlâkî Önermelerin Kaynağı, Proje kapsamında yapılan araştırmalar doğrultusunda İslam düşünce geleneğini temsil eden okulların ve kişilerin ahlâkî önermelerin kaynağına dair sorgulamalarını ve müstakil bir disiplin olarak ahlâkın problemlerini ahlâkî önermelerin kaynağı çerçevesinde ele alan sekiz bölümden oluşmaktadır. Kitabın yoğunlaştığı problem ahlâkî yargılarımızın kaynağının akıl-nas ve sonlu-sonsuz diyalektiğinde kelam ve felsefe okulları tarafından nasıl ele alındığıdır.
Bu eser n tüm yayın hakları, Atatürk Ün vers tes Rektörlüğüne a tt r. Yayıncının yazılı zn olmadan kısmen veya tamamen basılamaz, çoğaltılamaz ve elektron k ortama taşınamaz. Kaynak göster lerek alıntı yapılab l r.
Ondokuz Mayıs Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, 2015
When historical process is examined, it is observed that human beings are in a constant change in every aspect. However, with the change, the resistance against change occurs. Two of the concepts that bring out the resistance against chance in the individual and social areas are prejudices and stereotypes that are subjects of social psycology. When the change in the religious field that affects human being in individual and social sense and the resistance against this change occurs, we come across stereotypes and prejudices concepts again. In this article, the stereotypes and prejudices concepts against generally to religion privately to Islamic religion, their effects on religion and their results will be discussed.
İslam Hukuku Perspektifinden Hâkimlerde Aranan Sağlık Şartı Özelinde Bir İnceleme
FIRAT UNIVERSITY JOURNAL OF THE FACULTY OF THEOLOGY Sayı: 27/2, 107-126 , 2022
Throughout history, judges have been involved in handing over the rights to the owners and the fulfilment of justice. Due to this mission of theirs, special attention has been attributed to the qualifications that the people who serve as judges should have. Likeswise, it is observed that the qualifications sought in judges are explained in detail in the fiqh (Islamic law) books that deal with qaḍā (judiciary) and qāḍī (judge) in a separate chapter. In the determination of these qualities, testimony has been put into the center as a criterion. Because in Islamic law, judges are at the top of the hierarchy and witnesses are placed after them in terms of those who have qaḍā/judicial authority, and of course, the minimum criteria —essential conditions in the term— are determined based on the lower level. It is noteworthy that among the qualifications sought in judges, there are conditions for health. Accordingly, judges should not have any disability that removes or reduces their full capacity to act in terms of mental health. Depending on mental health and therefore capacity, there is a consensus among fuqaha that the mentally disabled such as majnun (mad), ma’tuh (dementia patient) and muhtallu'l-‘akl (amnesia patient) etc., as well as the interdicted persons such as the libertines, cannot be judges. However, it is controversial whether people who become temporarily insane can be judges. In this discussion, which gained importance for the epileptic patients, the fuqaha had a tendency that people who are in a state of insanity, albeit temporarily, cannot be a judge as a rule. We are of the opinion that it would be more appropriate to judge according to the frequency of the state of insanity in order to find the common ground among the case-laws emphasized on the subject. Secondly, judges must be in the perfect creation condition (kâmil al-ẖilkat) in terms of hearing, sight, and speech. This quality is expressed in fiqh with the concept of salamat al-ẖavâs (soundness of the senses). The judges, who have the capacity to act and mental health, obtains judicial authority with selamat al-ẖavâs and thus their decisions become valid. In order for the judges to be able to make judgments on the basis of justice and fairness, they must listen to the parties in the case before them, make observations, ask questions or make discoveries when appropriate. For this reason, the majority of Muslim scholars must have accepted the soundness of the sense organs as essential conditions. In other words, people who cannot hear (deaf), cannot see (blind), or cannot speak (mute) are not allowed to become judges, and if they become judges in a way, they must be dismissed, and their judicial decision are invalid due to the obstacles they have. This quality is obligatory (vacip) in Maliki madhhab. Because, in terms of madhhab, the health of the senses is a necessary condition for the execution of the judgeship, and it is also an important reason to be considered in dismissal. Therefore, Malikis regard the decisions of judges who have a disability in any of their senses valid until they are dismissed. Although these are the discussions about the legal status of healthy senses in terms of the profession of judgeship, according to all fiqh madhhabs, people who are completely disabled from all three of their hearing, sight and speech do not have judicial authority. The effect of total or partial disabilities, which may be in question for each of the qualities of hearing, sight and speaking separately, on the judicial authority is controversial among fuqaha. In Islamic doctrine, hearing is a more important sense than sight. Sight depends on the presence of light and movement in an environment. Only sound is sufficient for hearing. While some visually impaired prophets (Yaʿḳūb and S̲h̲uʿayb) are included in the Islamic sources, the fact that a hearing-impaired prophet is not mentioned shows that deafness can never be considered for the position of prophethood. Compared to the prophethood, it was not considered appropriate for a completely hearing-impaired person to be a judge. Although al-Mawṣilī, a Hanafi scholar, said that a deaf person could be a judge, according to the general acceptance of fuqaha, it is not permissible for a completely visually impaired person to be a judge. However, in exceptional cases such as war and martial law, this has been allowed due to necessity and public interest. In addition, narrations have been conveyed that Imam Mālik b. Anas and some Shafi'i scholars regard it is permissible that blind people can be judges. When it comes to speech, which is necessary for providing their bindingness by the declaration of rights and the implementation of the rules, speaking qualification is sought in judges at a lower level compared to hearing and sight. Because speech is not as effective a quality as hearing and sight for obtaining information. It is actually a quality needed in the verbal transmission of information. Considering the discussions in the literature, it is possible that the disability that is due to congenital deafness and which is not likely to improve is not meant by dumbness. Judgship is a duty that needs to be strong and healthy by its nature. While making judgments about the qualifications of judges, especially about the health condition, fukaha performed ijtihad based on the evidences of qiyas (especially qiyas al-jali), maslahat-i mursale (public benefit), and sedd-i zerâi (prevention of harm). Because the statements about the subject in the al-Ḳurʾān and the Sunnah are concise and limited. It is quite inspiring and even innovative for today that there are individual opinions that allow even fully disabled people to be judges in legal debates about the degree of each sensory loss. Our study aims to examine the health condition sought for judges in the context of jurisprudence discussions and to determine the evidence taken as a basis for basing the various opinions mentioned in the sources. While examining the opinions of the fuqaha on the determined subject, phenomenological analysis and historical research methods were used among the qualitative research models. However, tahric (method of inference), a traditional method in fiqh, was also applied when necessary. Keywords: Fiqh, Judge, Health, Kemâl (Maturity), Disability.
Akademik Platform İslami Araştırmaları Dergisi Apjir, 2023
Fıkıh ilmi muhteva itibariyle oldukça geniş çerçeveye sahip bir ilim dalıdır. Bu sebeple fıkıh ilmine giriş mahiyetinde pek çok eser telif edilmiştir. Bu eserlerden, temel seviyede fıkıh ilmi hakkında bilgi sahibi olmak isteyenler yararlandığı gibi İlahiyat Fakülteleri ve İslami İlimler Fakülteleri müfredat programında yer alan İslam Hukukuna Giriş dersinde kaynak eser olarak da istifade edilmektedir. Türkçe yazılmış İslam Hukukuna Giriş kitaplarının öncelikli hedefinin lisans eğitimi gören öğrenciler olduğunu söylemek mümkündür. İslam Hukukuna Giriş ismi ile yayınlanan kitaplar incelendiğinde konu içeriklerinin farklı olduğu görülmektedir. Muhtevasını değerlendirdiğimiz Prof. Dr. Saffet Köse’nin İslam Hukukuna Giriş kitabı başlangıç seviyesinde fıkhî meselelere aşına olmak isteyenler için oldukça yararlı bilgileri sunmaktadır. Bununla birlikte İslam Hukukuna Giriş dersi için kaynak olması bakımından bu kitap değerlendirildiğinde, ders müfredatlarında tekrara düşmeye sebep olan konuların (hüküm, ehliyet, maslahat, şeri deliller) olduğu görülmektedir. İslam Hukukuna Giriş kitabının değerlendirmesi yapıldıktan sonra Lisans eğitimi müfredatında yer alan İslam Hukukuna Giriş Dersine kaynaklık teşkil edecek kitaplar için muhteva önerisi sunulmuştur.
“Ehlu’s-Sunne ve’l-Cemâ’a” (The Ahl as-Sunnah wa al-Jama'ah - the Community of Tradition and Congregation) is a concept which the present powerful and sovereign group invented and employed to validate their presence, to support, to justify, namely to legitimatize their religious, social and political reality. So, from 73 sect stated in a hadith does it come out that the Community of Tradition and Congregation, the Saved Sect (Firqatun-Najiyah) was created or produced as an instrument of legitimacy. This study tries to investigate the meaning contents of production of the Ahl as-Sunnah wa al-Jama'ah as an instrument of legitimacy from the social, political and cultural viewpoint. In the study, the matter is considered in its sociological dimensions and an understanding approach, and with determinations, descriptions and interpretations.
Dinbilimleri akademik araştırma dergisi, 2018
Bizim din-sağlık ilişkisi şeklinde tanımladığımız konu üzerine yapılan çalışmaların sayısı ve niteliği son yıllarda belirgin bir şekilde artmaktadır. Din ile ruh sağlığı ve fiziksel sağlık arasındaki kompleks ilişkilere yönelen bu ilgi, sosyoloji, psikoloji, sağlık davranışı 1 , sağlık eğitimi, psikiyatri, gerontoloji (yaşlılık bilimi) ve epidemiyoloji 2 gibi bir çok alandaki etkin ve yenilikçi araştırma programları tarafından körüklenmektedir. Bu makalenin üç temel amacı vardır: (1) dini faktörler ile hem ruh sağlığı hem de fiziksel sağlık konuları üzerine yapılan tıbbi ve epidemiyolojik çalışmaları kısaca gözden geçirmek; (2) sağlık göstergeleri konusunda yapılan güncel sosyal ve davranışsal araştırmalara yol gösteren (bir konu olarak) yaşam stresi paradigmasının merkezi yapıları ve dini faktörler arasındaki ilişkilere özel bir dikkat vermek suretiyle, dinin sağlık üzerindeki etkilerini en elverişli şekilde açıklayan mekanizmaları tanımlamak; (3) din ve sağlık üzerinde yapılan daha önceki çalışmaların sınırlılıklarına ve ümit verici yeni araştırma yönelimlerine işaret ederek bir eleştiri sunmak.
Diyanet İşleri Başkanlığı, Ankara.2006, , 2006
Hz. Adem'den Hz. Muhammed'e (sav) kadar bütün peygamberler, insanların dünyada refah, mükemmellik ve olgunluğa; ahirette felaha erişmeleri için ihtiyaç duydukları genel ilkeleri açıkladılar. Teorik (itikad/iman) ilkelerinin doğru pratiğe (amel-i salih) nasıl aktarılacağını bizatihi yaşarak gösterdiler. Allah'ın yoluna hikmetle ve güzel öğütle çağırmanın (16/125) örneği oldular. Örnek insan olma, Peygamberler tarafından tebliğ edilen itikadî ve amelî hükümlerin üçüncü boyutu olan ahlâkî hükümleri gündeme getirdi.
Türki̇ye'De Önli̇sans Düzeyi̇nde Sağlik Eği̇ti̇mi̇ Ve Geleceği̇
Süleyman Demirel Üniversitesi Vizyoner Dergisi
Türkiye'de birçok alanda olduğu gibi sağlık sektöründe de insan kaynakları planlaması ve yönetiminde çeşitli sorunlar yaşanmaktadır. Sağlık Bakanlığı'nın stratejik ve kısa vadeli planlamalarla sıkı bir disiplinle uygulamaya çalıştığı insan kaynakları politikalarına karşın, eğitim kuruluşlarındaki planlama ve uygulama çalışmalarının sektörün ihtiyaçlarıyla yeterince uyumlu sürdürülemediği görülmektedir. Sağlık sektöründe bazı branşlarda yetersiz yetişmiş eleman durumu görülürken; bazı branşlarda ihtiyacın çok üzerinde eleman yetiştirildiği görülmektedir. Her iki durumda da genel olarak eğitim düzeyinin yeterliliğiyle ilgili tartışmalar da sürmektedir. Bu çerçevede, Türkiye'de önlisans düzeyindeki sağlık eğitimi de benzer sorunları bünyesinde barındırmaktadır. Birçok alanda fazla program ve aşırı kontenjan, az sayıda alanda da yetersiz program ve kontenjan verildiği görülmektedir. Türkiye'nin sağlık politikaları ve sağlıkta insan kaynaklarıyla ilgili politikaları bakımından, önlisans düzeyinde sağlık eğitiminin yeniden değerlendirilmesinde yarar bulunmaktadır.