'Öldürmeden utan, ölmeden usan!': Geç Osmanlı İmparatorluğu'nda Savaş Karşıtı Hissiyatın Açık ve Örtük Dışavurumları (original) (raw)

DEVLET, AŞİRET VE EŞKIYA BAĞLAMINDA OSMANLI MUHACİR İSKAN SİYASETİ (1860-1914)

GÖÇ ARAŞTIRMALARI DERGİSİ (THE JOURNAL OF MIGRATION STUDIES), 2016

Öz Kafkaslara ve Balkanlara doğru yayılmacı bir politika izleyen Rusya, ele ge-çirdiği bölgelerin Müslüman sakinlerini belirlediği siyaset dâhilinde göç etmeye zorladı. Osmanlı Devleti'ne sığınmak zorunda kalan yüz binlerce muhacir, dev-let tarafından belirli periyotlarla belirli yerlere imkânlar dâhilinde ihtiyaçları karşılanarak iskân edildi. Osmanlı Devleti, düzenin ve asayişin sağlanması, dağılan yerleşim alanlarının canlandırılması ve ihtiyaç duyulan yeni yerleşim alanlarının oluşturulmasına yönelik politikalar izledi. Bu bağlamda Anado-lu'nun doğu ve güney taraflarında çölde yaşayan, vergi vermeyen ve asayişi bozan Urban aşiretlerinin düzene girmesi amacıyla bölgede bir güvenlik kuşağı oluş-turmaya çalışıldı.

Savaşın Yazımı: 16.Yüzyıl Osmanlı Kroniklerinde Savaş Olgusuna Bakış (Uzun Savaşlar Örneğinde)

Osmanlı-Habsburg Uzun Savaşları (1593-1606) her iki tarafın da tarihinde önemli kırılmaların ve gelişmelerin yaşandığı bir zaman dilimi olarak göze çarpmaktadır. Hem savaş meydanındaki taktik ve silah değişimleri, karşılıklı askerî kültür etkileşimleri, orduların sayıca büyümesinin yarattığı meseleler hem de siyaseten, idareten ve iktisaden öne çıkan meseleler ciddî bir literatür etrafında tartışılmıştır. Savaşın cereyan ettiği zamanlarda yazılan bu ciddî literatürün Osmanlı ayağının en önemli kaynağını devrin kronikleri oluşturmaktadır. Osmanlı-Habsburg Uzun Savaşları hakkında yazılan Osmanlı kronikleri devrin askerî, siyasî, iktisadî ve idarî hemen hemen her alanıyla ilgili söz söylemektedir. Bu yüksek lisans tezinde Osmanlı kronikleri kullanılarak devrin yazarlarının “savaş olgusuna” nasıl baktıkları, savaşı nasıl ele aldıkları, savaşı yazarken bulundukları mekânın (savaş meydanı yahut şehir) ve içinde bulundukları patronaj ilişkilerinin savaş ve tarihyazımlarına nasıl etki ettiği soruları cevaplandırılmaya çalışılmıştır.