Necîb Mahfûz'Un Mi̇dak Sokaği Romanindaki̇ Atasözleri̇ni̇n Çevi̇ri̇de Eşdeğerli̇k Açisindan Değerlendi̇ri̇lmesi̇ (original) (raw)
Related papers
Necîp Mahfûz’Un Ayaktakimi Romaninda Varoluşculuk Perspekti̇fi̇nden İkti̇dar Olgusu
2020
Ilk ornekleri Modern Misir Edebiyatinda 20. Yuzyil baslarinda gorulmeye baslayan roman sanati, ayni yuzyilin ortalarinda, Necip Mahfuz basta olmak uzere ulke gerceklerinden esinlenerek urun veren yazarlarin eserleriyle olgunluga erismistir. Bati edebiyatina hâkim olan edebi akimlarin altinda yatan siyasi ve sosyal sartlarin, ulusal zeminde gerceklesmesiyle yasanan edebi hareketlilik roman sanatini etkilemis, bu surecte Mahfuz’un tarihi, gercekci ve sembolik formlarda urun verdigi gorulmustur. Ulkenin temel sorunlarina cozum getirecegini dusundugu Hur Subaylar Devrimi sonrasi yazma etkinligine bir sure ara veren yazarin devrim sonrasi yazdigi romanlarda aldigi felsefe egitimin izlerini surmek mumkundur. Devrim sonrasi ulkede gerceklestirilen reformlarla sosyal hayatta yasanan ivmeye ragmen suregiden iktidar ve demokrasi sorunu bu donemde kaleme aldigi romanlarin ana sorunsalini olusturur. Soz konusu calisma yazarin 1977 yilinda okuyucuyla bulusan Melhemetu’l-Harâfis (Ayaktakimi Desta...
Karamanoglu Mehmetbey University International Journal of Philology and Translation Studies, 2023
An Analysis Regarding the Translation of Slang Expressions, Idioms and Proper Names in the Translations of the Novels of Egyptian Author Naguib Mahfouz via English as the Mediating Language: Literary translation is a branch of translation in which literary texts are transferred into the target language with equivalent words by preserving the original meaning and style as well as not causing cultural losses. In this type of translation, all the grammatical patterns such as form, style, word, sound and syntax of the text to be translated are primarily required to be transferred along with the content. During the process of literary translation, several translation losses emerge due to the differences between the source language and the target language. Factors including the failure to ensure full equivalence, cultural factors, misunderstanding of the intended message to be given and the preferences of translator constitute some of these losses. Translations of mediating language are also another issue causing the mentioned losses. The text to be translated from a foreign language not only can be directly translated from the source language into the target language, but it can also be transferred to the target language via the mediating language. Undoubtedly, this situation will lead to more losses in terms of language, form of expression and content compared to the translations made directly from the source language into the target language. In this study, the main purpose is to draw attention to the losses emerged during the translation process from the source text to the target text by presenting several examples of the translations made from Arabic to Turkish via the mediating language. In this study, the translations of four particular novels of Nobel Prize winner Egyptian author Naguib Mahfouz, which are translated into Turkish via English as the mediating language, are discussed and tried to be evaluated by comparatively analyzing them with the source language and the examples originally translated from Arabic. The novels included in the study are Wedding Song (also known as Joys of the Dome), Cairo Modern, The Thief and The Dogs and The Day The Leader Was Killed. The novels are discussed under three headings consisting of the translation of slang expressions, the translation of idioms, proverbs and cultural expressions and the translation of proper names.
NOBEL ÖDÜLLÜ YAZAR NECÎB MAHFÛZ'UN "EL-LİSS VE'L-KİLÂB" ADLI ROMANI
Özet: el-Liss ve'l-Kilâb ("Hırsız ve Köpekler"), 1988 yılı Nobel Edebiyat Ödülü sahibi Mısırlı edebiyatçı Necîb Mahfûz'un 23 Temmuz 1952 devrimi sonrasında kaleme aldığı bir dizi sembolik romanın ikincisidir. Bu romanda devrim sonrasında Mısır'da meydana gelen sosyo-politik değişim bir hırsızın şahsında konu edilmektedir. Roman kahramanlar, olaylar, semboller, modern anlatım teknikleri, tasvirler ve dil açısından incelenmektedir. Anahtar Kelimeler: Necîb Mahfûz, el-Liss ve'l-Kilâb, roman, Mısır edebiyatı.
Nüsha (Ankara), 2021
Öz Çeviri, bir dilin başka bir dile aktarılması sürecidir. Birbirinden farklı iki dil arasında bilgi, kültür alışverişini sağlamak için kullanılan bir araçtır. Çeviri yaparken kaynak metin ile erek metin arasında çeşitli düzeylerde eşdeğerliğin sağlanması gerekmektedir. En çok çevirisi yapılan metin türü olan edebi metin çevirisindeki en önemli nokta kaynak metnin yazarının okuyucuya hissettirdiği duyguların benzer biçimde erek metne yansıtılmasıdır. Özellikle bu türe dâhil olan tiyatro eserlerinin başka bir dile kazandırılması süreci oldukça zorlu bir süreçtir. Kaynak dilin ve kültürün, erek dil ve kültürüne uygun bir şekilde aktarılması gerekmektedir. Bu araştırmanın amacı, kaynak dilden erek dile çeviri yapılırken Mona Baker'ın dört grupta sınıflandırdığı şekilde çeviride eşdeğerliğin sağlanıp sağlanamadığını saptamaktır. Bu çalışmada Emîn Ma'lûf'un Adriana Mater adlı Fransızca librettosunun, Arapça çevirisinde kullanılmış olan deyimlerin, uzman görüşüyle Fransızcadaki kullanımları tespit edilerek, eşdeğerlik açısından bir çeviri incelemesi amaçlanmıştır. Çalışma sonunda Fransızca aslında geçen ifadelerin erek dile farklı şekillerde çevrildiği belirlenmiştir.
Mesnevî’De Geçen Darb-I Meselleri̇n Türk Atasözleri̇yle Benzerli̇kleri̇ne Bi̇r Bakiş
The Journal of Turkic Language and Literature Surveys (TULLIS)
Devirlerin kendine has duruşu, idrak kabiliyeti, darb-ı mesel ve ta‘bîr (=atasözü ve deyim) dağarcığı, öncelikle sözel bir dünyası olduğu malumdur. Bu çerçevesi çizilmiş ve genişlemeye devam eden dünyaya bîgâne kalan müellif, kendi zamanında anlaşılmadığı gibi, evrensel bir tematiği yakalamak noktasında da muvaffak olamayacak, eserindeki düşünceleri istikbale doğru dallarını uzatamayacaktır. Zira zamanın ruhu, yaşanılan coğrafyanın etno-politik farklılıklarından beslenir ve anlam, kendi dehlizini ilk olarak yaşadığı zaman diliminde kazar. Temsilen düşünüldüğünde bu dehlizin genişliği, devrin entelektüel ortalamasıyla/ilmî vasatıyla; derinliği ise sözün kendisini aşan zamanlar-üstü bir kabiliyet göstermesiyle alakalıdır. Sözün özü, kendi zamanını yakalayamayan bir müellifin/sanatkârın, gelecekteki okuyucuyu yakalayabilecek bir marifeti göstermesi olanaksız hâle gelecektir. Mevlânâ’nın birikimi, ilgi alanına giren eserler, verdiği örnekler, anlattığı kıssalar, tedâî kabiliyeti, onun i...
Nüsha Şarkiyat Araştırmaları Dergisi, 2020
İslam/Arap dünyasında Mısırlı romancı Necib Mahfûz, romanları yanı sıra hikâyeleri le de öne çıkan bir yazardır. Ülkemizde de tanınan Mahfûz'un pek çok eseri Türkçeye çevrilmiş, hakkında pek çok akademik çalışma yapılmıştır. Mahfûz romanlarını toplumsal sorunları esas alarak kurgulamış, siyasal ve sosyal mesajlarını sembolik unsurları kullanarak vermeye çalışmıştır. Bu çalışmada Hemsu'l-Cunun adlı hikâye koleksiyonundaki Bedletu'l-Esir (Esir Üniforması) adlı hikâyesinin dört farklı Türkçe çevirisi, çeviri stratejileri ve çeviri eşdeğerliliği açısından ele alınmıştır. Bedletu'l-Esir hikâyesi kimi değiştirmelerle 2008 yılında Rami el-Cabiri'nin senaryosu, Amr Ahmed Abd'ul-Men'am yönetmenliğinde ve Kültür Bakanlığı desteğiyle 2008 yılında Arapça olarak sahneye aktarılan Bedletu'l-Esir adlı film ile mukayese edilmiştir. Hikâye ile film arasındaki farklılıklar çalışmada belirtilmiştir. Kaynak metnin anlamını hedef dilde aynı oranda aktarma çabası anlamına gelen çeviride eşdeğerlik ve çeviride bazı stratejilerin kullanılması başarılı bir çeviri için vazgeçilmez unsurların başında yer almaktadır. Edebi metin çevirilerinde çevirmen, sadece eşdeğerlilikle de yetinmemeli, kaynak metnin mesajını, işlev, üslup, iletişim ve kültürel açılardan hedef dile en doğal biçimde aktarabilmelidir. Bu amaçla Necib Mahfûz'un beş çevirisi eşdeğerlilik açısından on cümle olarak karşılaştırılmış farklı olan yerler biçimsel ve dinamik eşdeğerlilik açısından incelenmiştir. Necib Mahfûz Bedletu'l-Esir adlı hikâyesinde çok bilinen toplumsal bir sorunu ele almaktadır. Hikâyede, sevdiği kızı elde etmeye çalışan fakir bir gencin hayalleri, kızın zengin bir adamın şoförünü sevmesi, fakir gencin de
Necîb Mahfûz’un “Şehru’l-‘Asel” Adlı Öyküsünün Yitirilen Değerler Bağlamında Tahlili
The Journal of Mesopotamian Studies
Arap edebiyatında hayatının tamamını roman ve öyküye adayarak roman türünün bu edebiyatta kökleşip itibar görmesinin en etkin yazarlarından sayılan Necîb Mahfûz’un, her iki türün de şiirle eşdeğer tutulmasındaki büyük katkısı tüm eleştirmenler tarafından kabul görmektedir. Mısır’da tercüme çalışmalarıyla birlikte zemin bulan modern nesir türlerinin birer şube olmasının önündeki engebeli yolları aşan Mahfûz, özellikle romanın başlangıç, olgunlaşma ve zirve dönemlerini bizzat yaşamış birisi olarak Arap edebiyatında bu türün tartışmasız en büyük yazarlarındandır. Bu çalışmada eserlerinde olaylara geniş bir çerçeveden bakabilme yetisine sahip, 20.yy. Mısır toplumunun temel değerlerinde aksayan yanları dile getiren yazarın, modern roman tekniklerini esas aldığı tavrıyla, sıradan, öğütvari ve propagandacı tarzdan uzak; dönemin ve Arap toplumunun gerçeklerine dokunan bir anlayışla kaleme aldığı “Şehru’l-‘Asel” adlı öyküsünün tahlili yapılarak, sosyokültürel çatışmalar odaklı, eleştirel bir...