Kültürel Bellek Olgusu Ninnilerin Müzikal Analizi: Kars ve Ardahan Ninnileri (original) (raw)

2022, JASS Studies-The Journal of Academic Social Science Studies

Bu araştırmada, çeşitli ekonomik ve sosyo-kültürel nedenlerle yaşam koşullarının değiştiği, doğal ve geleneksel kültür aktarımının azaldığı günümüzde, sözlü kültür ürünü olan ninnilerin müzikal analizinin yapılması amaçlanmaktadır. Betimsel nitelikli olan bu çalışmanın yürütülmesinde, nitel araştırma yöntemlerinden içerik incelemesi tekniği kullanılmıştır. Ninnilerin içerik incelemesi yapılırken kategorisel analiz tekniğine başvurulmuştur. Araştırmanın veri kaynaklarını, Kars ve Ardahan il merkezleri, ilçeleri ve buralara bağlı köylerde söylendiği tespit edilen 24 ninni oluşturmaktadır. İçerik incelemesi tekniği kapsamında, ninnilerin müzikal analizi yapılarak bu bölgenin müzik kültürüne ilişkin öğeler ortaya konmuştur. Ezgisel çözümlemesi yapılarak makamsal nitelikte olduğu belirlenen ninnilerin incelenecek kategorileri belirlenmiştir. Buna göre, ninnilerdeki pes ses, tiz ses, ses alanı, makam dizisi, karar perdesi, güçlü perdesi, yeden perdesi, seyir ve ezgisel genişleme oranları; usul analizinde ise; birim, zaman, düzüm, süre değerleri, metronom ve usul geçkileri ele alınmıştır. Bu kategoriler bağlamında incelenen ninnilerin makam ve usul yönünden kimlik bilgileri oluşturulmuştur. Verilerin analizinde tanımlayıcı ölçütlerden frekans ve yüzde kullanılmıştır. Elde edilen bulgular doğrultusunda, analiz edilen ninnilerin 21’inin kırık hava, 3’ünün uzun hava türünde olduğu tespit edilmiştir. En çok görülen makam dizisinin Uşşak olduğu (%50); usul kullanımı yönünden ise en fazla 4/4’lük usulde (%53,8) ninni söylendiği saptanmıştır. Analiz edilen ninnilerin makamsal ve usul özellikleri bakımından Kars-Ardahan müzik kültürü ile yüksek oranda benzerlik gösterdiği sonucuna ulaşılmıştır