Türkiye’de Kentsel Dönüşüme Yöntemsel Bir Yaklaşım (original) (raw)

Kuramsal ve Yasal Çerçevede Türkiye’de Kentsel Dönüşüm

Selcuk Universitesi Sosyal Bilimler Enstitusu Dergisi, 2012

ÖZET Küreselleşme sürecinin yaygınlaştığı günümüzde, devletlerin ve ulus altı yapılanmaların bu sürece eklemlenme çabalarında da artış yaşanmaktadır. Küreselleşmenin dönüştürdüğü üretim ve tüketim anlayışındaki gelişmeler, bunlara uyum sağlayabilecek mekânsal yeniden yapılanmaları da zorunlu kılmıştır. Özellikle gelişmiş ülkelerde bu ihtiyaca cevap verme niteliği taşıyan kentsel dönüşüm uygulamaları, ülkemizde daha çok kaçak yapıların ıslahı ve önlenmesi, depreme dayanıksız konutların tasfiyesi, kentlerin estetize edilmesi ve özellikle büyük şehirlerin ekonomik ve turistik anlamda cazibe merkezi haline gelmesi amaçlarını taşımaktadır. Çalışma, kentsel dönüşüm kavramının kuramsal arka planı çerçevesinde, Türkiye'de kentsel dönüşümün yasal/kurumsal boyutlarını irdelemeyi, mevcut düzenlemelerdeki eksik yönleri ortaya koymayı ve nihayet çözüm önerilerinde bulunmayı amaçlamaktadır.

Türkiye’de Kentsel Dönüşümün Anlamı, Aktörleri ve Amaçları

2020

Turkiye’de 2000’li yillarda belediyeleri dogrudan ve dolayli olarak ilgilendiren onemli yasal duzenlemeler yapilmistir. Bazi kanunlar ozel olarak belirli bir buyuksehir alanina iliskin duzenlenmisken, Belediye Kanunu ve Buyuksehir Belediyesi Kanunu genel olarak belediyelerin kentsel donusum uygulamalarini duzenlemistir. Son olarak 2012 tarih ve 6306 sayili Afet Riski Altindaki Alanlarin Donusturulmesi Hakkinda Kanun; merkezi yonetim, Cevre ve Şehircilik Bakanligi ve TOKI uzerinden cesitli duzenlemeler yapmistir. Bu duzenlemelerle bizzat ilgili Bakanlik, TOKI ve belediyelere hem mali kaynak hem de yetki ve gorev verilmesi yoluna gidilmistir. Boylece kentsel donusum konusunda ilce belediyeleri, buyuksehir belediyeleri, bakanlik ve idareler gibi cok sayida aktor onemli projeleri yurutmeye calismaktadir. Uzerinde durulan bu kapsamli ve cok boyutlu politika alaninda en buyuk rolun Bakanliga, devaminda buyuksehir belediyelerine ve son olarak ilce belediyelerine verildigi gorulmektedir. Ca...

Türkiye’de Kentsel Büyümenin Mekânsal Olarak Değişen Dinamikleri

2020

Her bir kent icin buyume dinamiklerinin belirlenmesi ve mevcut politikalarin buna gore guncellenmesi hem kentsel gelisimin hem de ulusal ekonomik buyumenin saglanmasi acisindan onemlidir. Bu dogrultuda calismanin amaci, Turkiye’deki kentlerin buyume dinamiklerinin aciklanmasidir. Calisma, Turkiye Istatistiki Bolge Birimleri Siniflandirmasi (IBBS) Duzey 3 icin 2007 ve 2016 yillarinda kisi basina geliri ve nufus buyumesini acikladigi dusunulen sosyal ve ekonomik faktorleri incelemektedir. Soz konusu faktorlerin mekânsal olarak degisen etkileri, Cografi Agirlikli Regresyon (CAR) yontemi araciligiyla analiz edilmektedir. Elde edilen sonuclar, tum illere uygulanacak tek tur politikalar yerine iller bazinda farklilasan politikalarin tercih edilmesi gerektigi gorusunu desteklemektedir.

Türkiye’deki Kentsel Dönüşüm Politikaları ve Uygulamalarına Eleştirel Bir Bakış

Günümüz Türkiye’sinde mekanın yeniden üretimi, kentin çok aktörlü yapısının önündeki en önemli sorunlardan biri olarak karşımızda duruyor. Kentler evriliyor; mekan doğal ya da yapay faktörlerin etkisiyle dönüşüyor; bu süreçte devletler giderek mekanın üzerinde daha büyük bir güç ve kontrol merkezleri haline geliyor. Henri Lefebvre’in tanımıyla bir ürün olan mekan, sosyal ve toplumsal olarak üretiliyor. Sosyal, politik ve ideolojik unsurları içeriyor ve kendi içinde birçok çatışma, gerilim ve müzakereyi barındırıyor (Lefebvre, H., 1976), (Okyay İ, 2008). Küreselleşme, kentlerin ve toplumların neoliberal yeniden yapılanma süreçlerinin rotasını komuta ediyor; bu güç çoğu kez kamu otoritelerinin, kentsel mekan üzerindeki hakimiyetinin üzerinde seyrediyor. Kent mekanı büyük bir süratle evrilirken, yerel toplumlar da etkileyenler ve etkilenenler olarak bu süreçten payını alıyor. Yönetimde çok başlılık ve yetki çatışmaları, politik ilişkiler ağı, karar vericiler, sakinler ve kentin diğer sivil aktörleri arasında yürütülen eşgüdümsüz ilişkiler ve iletişim kopuklukları, katılım süreçlerinin ve aşamalarının doğru bir şekilde kurgulanıp, sürdürülebilir kılınamaması, izleme ve denetim mekanizmalarının geliştirilmemiş olması, kentlerin yönetim bütünlüğünü derinden sarsıyor.

Sosyolojik Bir Kavram Olarak Kentsel Dönüşüm

Öz: Bu çalışmada kent mekanı ve kent hayatı üzerinde büyük değişim, dönüşüm ve yıkımlar ile ifade edilebilecek bir kavram olan "kentsel dönüşüm"ün ne olduğu üzerinde durulacaktır. Kentsel dönüşüme sebep olan sosyo-ekonomik, çevresel sebeplerin neler olduğu, bu sebeplerin yapılacak uygulamalara meşruiyet kazandırıp kazandırmadığı ve bu sebeplerin siyasi otoritelerce nasıl kullanıldığına dair temel mekanizmalar ve süreçler anlatılacaktır.Ardından kentsel dönüşümün kent mekanına ve kent yaşayanlarına, özellikle kentin düşük tabakadaki yaşayanlarına, ne tür problemler getirdiğine dair birtakım örneklere ve açıklamalara yer verilecektir. Anahtar Kelimeler: Kentsel dönüşüm, rant, siyasi güç odakları 1 * İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Sosyoloji Bölümü Lisans Öğrencisi

Kentsel Dönüşümün Mekânsal Hafiza Açisindan Değerlendi̇ri̇lmesi̇

DergiPark (Istanbul University), 2022

Due to the spatial, social and even economic problems experienced, some changes and transformations are needed in the cities from time to time. In order to achieve this change, new forms and functions are created by intervening in the space. These studies, which are carried out to overcome economic, social and similar problems, especially architectural, are defined as urban transformation and urban renewal. Although the priority of urban transformation applications, which is one of the most important agendas of recent years in Turkey, is to ensure the safety of life and property, they are sometimes criticized and the objections of the implementations are revealed. It can be said that one of these objections due to renewal of the space is the complete or partial disappearance of the urban memory preserved by the old spatial texture. In this study, the effects of urban transformation on urban memory will be discussed by considering the parameters that make up the urban memory.