Zarys struktury demograficznej trzech północnych terytoriów Kanady: Jukonu, Terytoriów Północno-Zachodnich oraz Nunavut (original) (raw)

2022, Pomiędzy starym a nowym światem : historia, migracje, etniczność : tom dedykowany Profesorowi Adamowi Walaszkowi

Zarys struktury demograficznej trzech północnych terytoriów Kanady: Jukonu, Terytoriów Północno-Zachodnich oraz Nunavut Trzy północne terytoria-Jukon, Terytoria Północno-Zachodnie (Northwest Territories, NWT) oraz Nunavut zajmują łącznie ok. 3,92 mln km 2 , co stanowi ok. 40% całego obszaru Kanady. Terytoria są jednocześnie najsłabiej zaludnionymi regionami Ameryki Północnej. Szacuje się, że na początku trzeciej dekady XXI w. zamieszkiwało je ok. 127 tysięcy osób, co stanowi około 0,33% populacji Kanady. Ich niewielkie społeczeństwa posiadają jednak szereg unikalnych i interesujących cech. Jedną z nich jest rekordowo szybko rosnąca liczba mieszkańców-od 1951 r. ich populacja zwiększyła się sześciokrotnie, czyli ponad 2,5 raza bardziej niż ludność Kanady. Jednak choć wiele łączy trzy terytoria-przede wszystkim ich peryferyjność-to występują między nimi zasadnicze różnice-na przykład źródła tak szybkiego wzrostu liczby ludności. Te odmienności są wynikiem innych historii, struktur gospodarek, a nawet czynników związanych ze środowiskiem naturalnym. Celem niniejszego artykułu jest ukazanie mało znanego w Polsce obrazu współczesnych społeczeństw Jukonu, Terytoriów Północno-Zachodnich oraz Nunavut. Tekst ze względu na graniczenia objętościowe stanowi jedynie zarys podstawowych cech struktury demograficznej trzech terytoriów. Na podstawie dostępnych danych statystycznych scharakteryzowane zostaną: zróżnicowanie populacji pod względem wiekowym oraz miejsca zamieszkania, jak również pochodzenia etnicznego oraz przynależności do grup rdzennych. Ta ostatnia cecha to również przykład pozornych podobieństw terytoriów-z jednej strony we wszystkich trzech udział ludności tubylczej znacząco przekracza zarówno średnią kanadyjską, jak i każdej z prowincji 3-z drugiej jednak grupy rodzime w Jukonie stanowią 23,3% mieszkańców, podczas, gdy wskaźnik dla Nunavut wynosi 85,9%. To ważne, gdyż stosunek liczby ludności rdzennej do osadniczej ma zasadniczy wpływ na zdolność tych pierwszych do kontrolowania życia społeczno-politycznego.