Terekelerde19. Yüzyıl Gayrimuslim Osmanlı Kadını (original) (raw)

Osmanli Devleti'nin 19. Yüzyılın İlk Yarısında Gayrimüslim İbadethanelerine Muamelesine Dair

2013

Toprakları üzerinde yaşayan gayrimüslim reayaya İslam dinine geçme zorunluluğu getirmeyip dinlerini istedikleri gibi yaşama izni veren Osmanlı İmparatorluğu'nun tarihinin çeşitli safhalarında gayrimüslim ibadethanelerine yönelik tavrı hemen hemen aynı olmuştur. Gayrimüslim halkın devlet içerisinde yeni baştan bir kilise inşa etmesi yasak iken bu ibadethanelerin tamiri için gayrimüslim halk Babıâli'ye arzuhal bildirildiği vakit Babıâli uygun gördüğü yerlerdeki ibadethane tamirine izin vermekteydi. Islahat Fermanı'na kadar gayrimüslim tebaa ile müslim tebaa arasında var olan fark Islahat Fermanı ile biraz eşitlenmiş olsa da fermandan önceki durum yukarıda belirtildiği gibidir. Devlet kendisine gelen tamir başvurularını inceledikten sonra red cevabı da verebiliyordu.

Tarihteki Türk Kadın Hükümdarlar

Tarihin herhangi döneminde, Türk boylarında; aile veya herhangi sosyal biriminde kadına gösterilen hürmet ve saygı çok manidardır. Şuan kendilerini medeni olarak tanıtan ve cehalet çukurunda yaşayan, toplumsal münasebette bulunduğumuz zevatların bir bölümü o zamanlarda tuvalet adabından dahi bihaberken, kadına şeytan gözüyle bakarken; bir bölümü diri diri kara toprağa gömüyor, gömmediklerini de kara çarşafların içine gömüyordu. Bu dönemde, bundan önceki ve sonraki dönemlerde Türk aile yapısında kadının önemi çok büyüktü(r).

Terekeler Işığında Osmanlı Döneminde Göynükte (Bolu) Aile

Osmanh Devleti'nde temel idari birim kazadir. Bu birimin ba §mda kadi bulunmaktadir. Kadi'nin gorev yaptigi her kaza mlistakil bir mahkemedir. Sancakta veya vilayette bagli bulundugu bir makam yoktur.' Kadi, dogrudan merkezle muhatap, mahalli otoriteden bagimsiz ancak 90k geni? mahalli yetki idaresi bulunan kijidir.^ Kaza kadilan " kaza dairesi i9inde, kaynagini §er' 1 ve 5rfi hukuktan alarak, padijah adina yargi gUcUntl kazada uygulayan ve her tlirlu vesikayi, karara baglanan konulan kadi sicili olarak adlandirdigimiz defterlere kaydeden ki?ilerdir.'' Kadi sicilleri igerisinde bulunan tereke Iistelerinde yer alan e §yalar, fiyatlan ile ekonomi tarihi i9in Onemli veriler" olu?turdugu gibi isimleriyle de bOlgenin folklorik yapisini ortaya koymasi a9isindan bilyllk Onem arz etmektedir. ' Halkin gUnlUk hayati, 9ar §ilar, evler, Orf ve adetler, mobilya ve mutfak takimlari, tajmmazlar, hayvan cins ve miktarlan, ambarlarda ve tarlalarda mevcut gida maddeleri, ticari mallar ve bUtun bu mallarin tahmini veya fiili olarak tahakkuk etmi § fiyatlan,* yiyecek ve giyecek fiyatlanni'' sicillerden Ogrenebiliriz. Bu 9ali5mada ara §tirma konumuza daha objektif yaklajabilmek i9in 1741-1889 ( H. 1154 -1307 ) yillan arasini kapsayan GOynUk kadi sicillerinde bulunan tereke kayitlan aynntih olarak incelenmi §, degerlendirilmeye 9alillmijtir. GOynuk kentine ait analiz etmeye 9ah §tigimiz 249 tereke kaydinm 247'si Muslim, 2' si ise gayri MUslimlere aittir. Bunlardan 9'u GOynuk' te misafir olarak bulunmaktadir. Tereke sahiplednin 90gunlugu ( 190 ki?i ) kOylerde ya^amaktaSir.^Ana kaynaklar di §inda arajtirmamiza temel tejkil eden ve konunun verimliligini artiracak bazi incelemeler de bulunmaktadir. Bu 9ali5malar' ki?ilerin veya sosyal gruplann yajam duzeylerini degerlendirmede bize Omek tejkil edecek somut veriler sunmasi a9isindan bilyUk Onem arz etmektedir.