Futurologia filozoficzna – przyszłość jako zadanie myślenia po zwinięciu metafizyki przez technikę (original) (raw)
Related papers
2017
Rada serii "Festiwal Filozofii" prof. Jacek Migasiński (UW)-przewodniczący prof. Lech Witkowski (UJ)-zastępca przewodniczącego prof. Bogdan Banasiak (UŁ), prof. Agata Bielik-Robson (PAN) prof. Adam Chmielewski (UWr), prof. Jan Hartman (UJ), prof. Jerzy Kochan (US) prof. Jerzy Kopania (WSAP w Białymstoku, UwB), prof. Małgorzata Kowalska (UwB) prof. Krzysztof Matuszewski (UŁ), prof. Jadwiga Mizińska (UMCS) prof. Ryszard Różanowski (UWr), prof. Andrzej Szahaj (UMK), prof. Andrzej L. Zachariasz (URz) dr Piotr Wasyluk-sekretarz
Studia Philosophiae Christianae, 2018
fantastycznonaukowa od dziesięcioleci kreśli wizje życia rozumnego na innych planetach. Rodzą się oczywiste pytania: czy możliwe jest porozumienie z intelektem rozwiniętym w skrajnie różnym od ludzkiego środowisku, wyposażonym być może w odmienną percepcję, odmienne sposoby odbioru rzeczywistości. Najciekawszą realizacją tematu wydaje się powieść Stanisława Lema Solaris, w której ludzkość próbuje komunikować się z gigantycznym oceanem plazmy, a więc istotą skrajnie od ludzkości różną. Inny problem sygnalizują bracia Strugaccy w książce Piknik na skraju drogi-tytuł jest metaforą opisującą różnicę potencjałów kulturowych między obcą cywilizacją a homo sapiens. Inne intrygujące pytanie-jakie konsekwencje metafizyczno-teologiczne niesie ze sobą kontakt z obcymi cywilizacjami; pojawia się problem "protezowania metafizyki" w literaturze fantastycznej (czyli zastępowania cudowności technologią, Boga-figurą wszechmocnego technologicznie obcego).
Przez fantastykę do ekokrytyki. Zwrot ku science fiction
Przestrzenie Teorii, 2021
The author puts forward the thesis that the challenges of the current times resulting from environmental change, the destruction of habitats and ecological disasters direct our sensibilities and aesthetics ever more tangibly towards the fantastic or ecofiction: (eco)horror, (eco)science fiction, or (eco)fantasy. However, while ecohorror mainly exposes the negative aftermath of the Anthropocene, culminating in inevitable disaster, science fiction offers leeway for a more speculative approach, enabling one to construct such visions of reality in which multispecies justice will be observed and cultivated. The author follows K.S. Robinson's line of thinking that "science fiction is a new realism", A. Ghosh's analysis of the relationship between literature and ecology, and D. Haraway's research on new ways of understanding the relationships between people and non-humans using the speculative potential of sci-fi. It is therefore suggested that there is a great need for a science fiction vision, aesthetic and narration that would be capable of guiding us out of the anthropocentric entanglement and the Anthropocene/Capitalocene into the Chthulucene (as conceived by Haraway).
Między geniuszem, rewolucją i matematyką
Studia Philosophica Wratislaviensia, 2021
The book written by Wojciech Sady is an interesting and inspiring attempt to reconstruct the mechanism of the revolution that took place in physics at the beginning of the 20th century. As part of the attempts to characterize the process of the emergence of special relativity theory and the old quantum theory, author also raises the issue of the role of genius and imagination in the process of searching for new scientifi c theories. The work is based on rich factual material, however, has several weaknesses and-as it seems-several places that would not require greater precision. This work aims to identify these points.
Zdefiniować fantastykę, czyli „fantastyczne" (i nie tylko) teorie literatury fantastycznej
Przestrzenie Teorii, 2007
The aim of this paper is to define fantasy through juxtaposing, comparing and sorting existing definitions. Taking into consideration elements of fantasy, such as ambiguity and insecurity, a crack in everyday life and the anxiety of the indefinable, the most controversial issues in fantasy were discussed. In the end, a new pattern of relations between fantasy, fabulousness, sciencefiction, and magic was suggested. Wszyscy, którzy próbowali zdefiniować fantastykę, zdają sobie spra wę z trudności tego przedsięwzięcia. Pojęcie "fantastyka", nawet dzisiaj wydaje się nam nieokreślone i problematyczne. Według Joel Malrieu, ktokolwiek zajmuje się literaturą fantastyczną, napotyka na początku swej pra cy założenia mniej lub bardziej niejasne. Samo słowo "fantastyka", nic nam nie rozjaśniając, jest czymś w rodzaju auberge espagnole, każdy wkłada tam, co mu się podoba. Ta niejasność nie przeszkadza jednak w stwierdzeniu, że istnieje sfera pisania fantastycznego (écriture fantastique), a jedynym problemem jest jej zdefiniowanie1.
Na styku biografii i twórczości. Perspektywa psychologiczna
Roczniki Humanistyczne, 2018
Styk twórczości i biografii jest wciąż zagadkowy dla badaczy, a próba zarzucenia rozważań w tym obszarze wydaje się nietrwała. Psychologia może być i niejednokrotnie okazuje się atrakcyjnym towarzyszem poszukiwań tych niejasnych związków, choć teoretycy literatury sięgający do niej upodobali sobie głównie psychoanalizę jako metodę interpretacji 1. Odwołania do biografii są i możliwe, i od dawna obecne, również bez sięgania do psychoanalizy, lecz, w kontekście odżegnywania się czy dezaprobaty dla tego kierunku poszukiwań, wyrażane są nader ostrożnie i niejako na marginesie głównych rozważań. I tak Andrzej Franaszek, doszukując się danych biograficznych w wierszu Zbigniewa Herberta Mój ojciec, pisze: "W tym nostalgicznym, nieco baśniowym obrazie znajdziemy więcej biograficznych szczegółów, niżby nam chciała pozwolić szkolna polonistyka" 2 ; Julia Hartwig zaś, choć zaznaczając, że "życie nie zawsze dobrze jest mieszać z twórczością", napisała: "dwa wiersze Głos wewnętrzny i Kołatka to jakby dwa