Dogu Muzigi Baglamında Bizans Kilise Muzigi ve Antik Yunan Muzigi Ile Teorik Bagları/ Theoretical Connections with Byzantine Music and Ancient Greek Music in the Context of Eastern Music (original) (raw)
2022, 12. Uluslararası Hisarlı Ahmet Sempozyumu
Doğu Roma/Bizans İmparatorluğu, İmparator Konstantin’in MS. 330’da tek bir bayrak altında topladığı Doğu Akdeniz ülkelerinden oluşan bir coğrafyada teşekkül etmiştir. Bizans müziği de (Βυζαντινή μουσική) Doğu Roma İmparatorluğu’nun müziğidir. İstanbul (Konstantinopolis) merkezli olan ve inanç temelli gelişen bu müziğin tarihsel açıdan önemi Doğu Avrupa Ortodoks Kilisesi’nin yani Rus, Sırp, Bulgar, Rumen ve Yunan kiliselerinde söylenen dinî şarkıların ortak kaynağı olması ve günümüz Ortodoks kilisesi müziğinin de temelini oluşturmasıdır. Bu anlamda, Doğu müziğinin kendine özgü niteliklerini sürdüren monofonik (tek sesli), ezgisel ve ehos/makam temelli bir yapıyla günümüze değin süregelmiştir. Bir diğer konu ise, Bizans müziğinin Antik Yunan müziği ile olan kültürel ilişkisidir. Bizans kilise müziğinin, Antik Yunan müziğinde olduğu gibi edebiyat kalıplarından önemli ölçüde etkilendiği bilinmektedir. Diğer yandan, genel olarak diyatonik temelli bir ses dizisinin Bizans müzik kültüründe her dönem hâkim olduğu ve bu dizi üzerinde ortaya konulan organizasyon mantığının Antik Yunan müzik kültürü ile aynı özellikleri taşıdığı da söylenmektedir. Buna ek olarak, Antik Yunan döneminde olduğu gibi yoğun bir müzik teorisi araştırmasına Bizans döneminde rastlanmamakta; Antik Yunan müzik teorisi geleneğinin sürdürülerek, metinsel ve eğitsel olarak ele alındığı da görülmektedir. Halen güncelliğini koruyan problemlerden bir diğeri ise, Antik Yunan uyum bilimi (Armoni) ile Bizans müzik teorisinin (özellikle bunların arasında Antik Yunan’daki oktavın bölünümü, türleri ve cinsler gibi konular ile Bizans’daki sekiz mod/oktoehos sistemi) arasında doğrudan bir bağlantı olup olmadığı ve Bizans’ın müzik teori pratiğinin Doğulu bir kaynaktan yararlanan yepyeni bir başlangıç noktası taşıyıp taşımadığı sorusudur. Bu çalışmada, doğu müziğinin kendine has özellikleri dikkate alınarak Bizans ve Antik Yunan müzik teorileri arasındaki ilişki bazı örnekler üzerinden ifade edilerek, Bizans müziğinin kökenleri hakkında daha zengin bir anlayışa ulaşılması amaçlanmaktadır. _________ The Eastern Roman Empire was formed in a geography consisting of Eastern Mediterranean countries, which Emperor Constantine gathered under a single flag in 330 AD. The historical importance of Byzantine music, which is based in Istanbul and developed on the basis of faith, is that it is the common source of the religious songs sung in the Eastern Orthodox Church, that is, the Russian, Serbian, Bulgarian, Romanian and Greek churches, and forms the basis of current Orthodox church music. It has continued until today with a monophonic, melodic, and echo/maqam based structure that maintains the distinctive features of Eastern music. Another issue is the cultural relationship of Byzantine music with Ancient Greek music. It is known that Byzantine church music was significantly influenced by literary patterns, as in Ancient Greek music. On the other hand, it is also said that a diatonic-based sound scale dominates the Byzantine music culture in every period and the organizational logic put forward on this series has the same characteristics as the Ancient Greek music culture. In addition, there is no intensive research on music theory in the Byzantine period as it was in the Ancient Greek period; It is seen that the tradition of ancient Greek music theory is continued and studied textually and educationally. Another problem that still remains current is the question of whether there is a direct connection between the ancient Greek science of harmony and Byzantine music theory, and whether the Byzantine music theory practice has a brand new starting point that draws on an Eastern source. In this study, it is aimed to reach a richer understanding about the origins of Byzantine music by expressing the relationship between Byzantine and Ancient Greek music theories through some examples, taking into account the unique characteristics of eastern music.