بیماری هلندی در اقتصاد ایران (Dutch Disease in IRAN Economy) (original) (raw)

2013

Abstract

بيماري هلندي، بيماري شناخته شده‏ اي در عرصه اقتصاد مي‏باشد. این بیماری يک مفهوم اقتصادي است که تلاش مي‌کند تا رابطه بين بهره ‏برداري بي‌رويه از منابع طبيعي و رکود در بخش صنعت را توضيح دهد. به یاد می آورم چگونگی شکل گیری اندیشه نخست تالیف این کتاب را که لزوم توجه مجدد و ویژه به این مقوله را به علت تلاقی چندین مولفه در عرصه اقتصاد، سیاست گذاری نادرست، رکود اقتصادی تورمی، نوسانات شدید قیمت نفت و فقدان یک نگاه همه جانبه نگر و علمی به چالش‏های مذکور و مشاهده شواهد بروز مجدد بیماری هلندی در اقتصاد ایران دو چندان می نمود. از نظر مولفین دليل توجه بسیار زیاد به پديده بيماري هلندي اين است که پس از پايان دوره رونق اقتصادي حاصل از درآمدهاي بادآورده نفتي، روند تعديل اقتصادي ايجاد شده در شرايط رونق صادراتي، در جهت معکوس عمل نمي‏کند. گسترش مجدد بخش غيرنفتي و قابل تجارت در صورتي که بازار سرمايه و زير بناها تخريب شده باشند، با مشکل مواجه و ورود به بازارهاي صادراتي نيز مشکل خواهد بود، زيرا مابقي کشورها تا آن زمان، بازارهاي رها شده در دوران رونق را به تسخير خود درآورده‏اند. کتاب مذکور، بیماری هلندی در اقتصاد ایران را از هشت منظر و نشانه (۱٫ بررسي ارتباط نرخ ارز واقعي و قيمت نفت؛ ۲٫ بررسي ارتباط نرخ ارز واقعي و قيمت کالاهاي قابل تجارت و غير قابل تجارت؛ ۳٫ بررسي ارتباط نرخ ارز واقعي و بهره وري نيروي کار و سرمايه در بخش هاي مختلف اقتصادي؛ ۴٫ بررسي ارتباط ارزش افزوده بخش هاي مختلف اقتصاد با ارزش افزوده بخش نفت؛ ۵٫ بررسي ارتباط قيمت نفت واقعي و توليد ناخالص داخلي؛ ۶٫ بررسي ارتباط قيمت نفت و واردات؛ ۷٫ بررسي ارتباط قيمت نفت و صادرات؛ ۸٫ بررسي ارتباط قيمت نفت و کسري بودجه دولت) مورد بررسي و تجزيه و تحليل قرار مي‏دهد و پس از طرح مدلهاي تحلیلی رياضي اين بيماري و اثبات بروز مجدد این بیماری در اقتصاد کشور، با استفاده از تهديد‏ها، نقاط ضعف و اهداف پيش رو و بکارگيري استراتژي WT نسبت به ارائه چهار استراتژي‏ اصلی به منظور برون رفت یا کاهش مشکلات ناشی از بیماری مذکور (۱٫ انضباط مالي، ۲٫ کاهش ارزش پول، ۳٫ رعايت عدالت بين النسلي و ۴٫ مديريت بهينه ذخائر ارزي) و چند استراتژی فرعی که به بهبود اين بيماري و توسعه اقتصادي کشور کمک مي‏کند؛ اقدام مي‏نمايد. This research is looking for a conceptual understanding of Dutch Disease mechanism, its effects on important economic variables, proving it occurs, conscious response mechanism for minimizing that’s effect in IRAN economy. The results show after rising oil prices in 1999, the real effective exchange rate (REER) has been appreciated and it is cause of real currency appreciation, weakening of tradable sector particularly industry and consolidation of non-tradable sector particularly building. During this period we can see depreciation of domestic manufacturer’s competency, non oil GDP, non oil export share and appreciation of import and government deficit. The econometrics results show all independent variable (Oil price, Productivity index, Terms of trade and Government deficit) are highly significant determinants of real effective exchange rate (dependent variable) movements. In particular, a 10% rise of the international oil price brings about a real effective exchange rate appreciation of about 2.3%, an upturn in Iran productivity leads to a real appreciation of 4.7%, and an increase in budget deficit produces a real appreciation of 0.4%. A 10% increase in Iran relative prices of manufactures results in a real depreciation of 5.6%. All variables have the expected signs. This research has tried to control Dutch disease with five major strategies. A) Government respect to fiscal discipline to deal with the resource curse, currency instability, financial instability and cyclical policy. B) Currency deprecation with budget surpluses with avoiding governmental expansionary policies. C) Good banking system policy for loan. D) Intergenerational justice’s strategy. E) Oil Fund strategy.

Naser Shams Gharneh hasn't uploaded this paper.

Let Naser Shams know you want this paper to be uploaded.

Ask for this paper to be uploaded.