Bi̇st Ulaştirma Endeksi̇ İle Dolar Endeksi̇ Ve Petrol Fi̇yatlari Arasindaki̇ İli̇şki̇ni̇n Ampi̇ri̇k Olarak Anali̇zi̇ (original) (raw)
Related papers
Bi̇st Endeksleri̇ İle Brent Petrol Fi̇yatlari Arasindaki̇ İli̇şki̇ni̇n Anali̇zi̇
Uluslararası Finansal Ekonomi ve Bankacılık Uygulamaları Dergisi
Bu çalışmada Brent petrol fiyatları ile BİST-Kimya, BİST-Ulaştırma, BİST-Sınai ve BİST-100 endeksleri arasındaki ilişki analiz edilmiştir. Çalışmada Brent petrol fiyatları ile BİST-100, BİST Kimya, BİST-Sınai ve BİST-Ulaştırma endeksleri arasındaki kısa dönemli nedensellik ilişkisi Granger nedensellik testi ile analiz edilmiş olup Brent petroldeki şoklara BİST endekslerinin verdiği tepkinin belirlenmesi için Etki-Tepki analizi ayrıca değişkenler arasında oynaklık ilişkisinin olup olmadığını tespit edebilmek amacıyla DCC-GARCH modeli kullanılmıştır. Analizler 09.08.2018 ile 01.07.2022 tarihleri arasındaki günlük kapanış değerleri üzerinden gerçekleştirilmiştir. Granger nedensellik testi bulgularına göre; BİST-100 ile BİST- Kimya endeksleri arasında çift yönlü; Brent petrol ile BİST-100, BİST-Sınai, BİST-Ulaştırma endeksleri ve BİST-Sınai ile BİST-Kimya endeksleri arasında ise tek yönlü Granger nedensellik ilişkisi olduğu belirlenmiştir. DCC-GARCH modelinden elde edilen bulgulara göre...
Erciyes Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi
Ulaştırma ve lojistik faaliyetleri ülkelerin ekonomik kalkınmasında, istihdam yaratmada ve rekabetçiliğin arttırılmasında büyük öneme sahiptir. Türkiye, konumu itibari Ulaştırma ve Lojistik faaliyetlerinin yoğun olarak gerçekleştiği bir noktadadır. Bu araştırmada Ulaştırma ve Lojistik sektörü ile ekonomik büyüme arasındaki ilişki incelenmiştir. Araştırmada elde edilen bulgular ışığında sektör temsilcilerine tavsiyede bulunmak ve karşılaşılabilecek riskler ile oluşabilecek fırsatlar konusunda farkındalık oluşturmak ve bilgi vermek hedeflenmiştir. Bu amaçla sektörü etkilediği yada sektörden etkilendiği düşünülen makroekonomik değişkenler kullanılarak Granger (1969) ve Hsiao (1979) nedensellik analizleri yapılmıştır. 2002/Q1 ve 2020/Q4 dönem aralığındaki verilerde Lee ve Strazicich (2003, 2004) testleri ile anlamlı yapısal kırılmalar tespit edilmiştir. Analiz sonuçlarına göre Ulaştırma ve Lojistik sektörü ekonomik büyümenin nedeni değildir ancak ekonomik büyüme sektörü etkilemektedir. Dolayısıyla tek yönlü bir ilişki mevcuttur. Bu bilgiden yola çıkarak, istikrarlı ve sağlıklı şekilde gerçekleşecek ekonomik büyümenin Ulaştırma sektörünün gelişmesine katkı sunacağı söylenebilir. Ayrıca petrol fiyatları ve kurdan, sektöre doğru tek yönlü nedensellik mevcuttur. Sektörde faaliyet gösteren firmaların sürdürülebilir gelişme sağlaması için bu ilişkiyi dikkate alması ve gerçekleşebilecek fiyat değişimlerine karşı hazırlıklı olmak için türev ürünlerden faydalanması tavsiye edilmektedir. BİST Ulaştırma endeksinin incelendiği bu çalışma; incelenen değişkenler, değişkenlerin zaman aralığı, kullanılan metodoloji ve elde edilen bulgular açısından literatüre katkı sunmaktadır.
International Journal of Business Economics and Management Perspectives, 2019
Bu çalışmanın amacı, Türkiye'de altın, petrol ve döviz kurlarında yaşanan değişimlerin borsa endeksi üzerinde yarattığı etkiyi ortaya koymaktır. Araştırma, Ocak 2010-Aralık 2017 dönemini kapsamaktadır. Araştırmada Borsa İstanbul 100 Endeksi, altın ons satış fiyatı, ham petrol fiyatı ve döviz kuru olarak dolar satış fiyatı kullanılmıştır. Bağımlı değişken olarak Borsa İstanbul 100 Endeksi belirlenirken altın, petrol ve döviz kuru bağımsız değişken olarak belirlenmiştir. Seçilen zaman aralığı içinde yer alan veriler aylık olarak ele alınarak zaman serisi oluşturulmuştur. Serilere eşbütünleşme analizi uygulanmış ve değişkenler arasındaki ilişki belirlenmeye çalışılmıştır. Unrestricted VAR modeli uygulanarak kısa vadeli ilişkiler incelenmiştir. Bu aşamada ikili nedensellikler Granger nedensellik analizi ile gerçekleştirilmiştir. Çalışma sonucunda altın, petrol, döviz ve borsa endeksine bakıldığında uzun dönemli bir ilişki olmadığı sonucuna varılmıştır. Granger nedensellik analizi sonucunda ise; altın ve petrolün borsa endeksinin Granger nedeni olmadığı sonucuna ulaşılmıştır. Döviz ise borsa endeksinin Granger nedenidir.
Ham Petrol Fi̇yatlarinin Bi̇st 100 Ve Bi̇st Ulaştirma Endeksleri̇ İle İli̇şki̇si̇
Kastamonu Universitesi Iktisadi ve Idari Bilimler Fakultesi Dergisi, 2016
Bu çalışmada ham petrol varil fiyatlarındaki değişim ile Borsa İstanbul 100 Ende ksi (BİST 100) ve Borsa İstanbul Ulaştırma (XULAS) Endeksleri arasındaki nedensellik ilişkisi incelenmiştir. Bu amaçla 4.Ocak.2000-30.Nisan.2015 dönemindeki ham petrol varil fiyatı, BIST 100 ve XULAS değişkenlerine ait günlük kapanış verileri kullanılmıştır. Çalışmada zaman serileri arasındaki nedensellik ilişkisini analiz etmek amacıyla serilere Granger Nedensellik Testi uygulanmıştır. Granger Nedensellik Testi sonucuna göre %5 anlamlılık düzeyinde BİST 100'den diğer değişkenlere doğru tek yönlü bir ilişki bulunmuştur. Ayrıca yine %5 anlamlılık seviyesinde Borsa İstanbul Ulaştırma Endeksi'nin ham petrol varil fiyatlarına doğru tek yönlü bir ilişki tespit edilmiştir.
International Journal of Business Economics and Management Perspectives, 2021
Endeksi (BDI) ve ham petrol fiyatlarının, sermaye piyasaları üzerindeki etkisi; 09.07.2012-30.11.2021 tarihlerini kapsayan verilerle TVP-VAR modeliyle incelenmiştir. Ham petrol fiyatlarını temsilen WTI (West Texas Intermediate) vadeli sözleşme verileri, sermaye piyasalarını temsilen Morgan Stanley Capital International (MSCI) endeksleri kullanılmıştır. Morgan Stanley tarafından geliştirilen endekslerden hem gelişmiş ülkeler endeksi hem de gelişmekte olan ülkeler endeksi çalışmaya dahil edilmiştir. Çalışmanın bulguları; pandemi etkisinin zayıflamasıyla toparlanan BDI verilerinin yeni varyant haberleriyle tekrar düşüşe geçtiğini ve gelişmekte olan ülke endekslerinde pandeminin ilerleyen dönemlerinde gelişmiş ülkelere nazaran daha yüksek bir volatilite artışına neden olduğunu göstermektedir. Ayrıca, BDI ve MSCIWO değişkenlerinin volatiliteyi yayan, MSCIEF ve WTI değişkenlerinin ise volatiliteyi alan konumda olduğu tespit edilmiştir. Son olarak yatırımcılar, incelenen değişkenlere yatırım yaparak uluslararası portföy çeşitlendirmesinin faydalarından yararlanabileceklerdir.
Petrol Fi̇yatlarinin BIST100 Endeksi̇ Üzeri̇ne Etki̇si̇ni̇n Var Yöntemi̇ İle Anali̇zi̇
Business And Management Studies: An International Journal, 2020
JEL Kodları: O16, E44, G12 Petrol ve pay senedi fiyatları yatırımcıların ilgilerini çeken makro ekonomik değişkenlerdir. Bunun nedeni ham madde olarak yaygın bir şekilde kullanılan petrolün üretim maliyetlerini doğrudan etkilemesi ve bunun sonucunda işletme pay senedi fiyatlarının bu etkiye tepki vermesi gösterilebilir. Bu nedenle ve iki makro ekonomik değişkenin yatırımcıların ilgisini çekmesi nedeniyle, petrol ve pay senedi fiyatları aralarındaki ilişki incelenmelidir. Bu çalışmada makro ekonomik değişken olarak görülen brent petrolün pay senedi fiyatları üzerindeki etkisi araştırılmak istenmiştir. Petrolün BIST100 endeksine ne ölçüde etkisi olduğu değerlendirilmiştir. Bu çalışmanın amacı, yatırım yapanlar için brent petrol fiyat değişimleri ile BIST100 endeksi fiyat değişimleri arasında herhangi bir nedenselliğin olup olmadığını araştırmaktır. Sonuç olarak, ham madde ve yakıt olarak yaygın kullanılan petrolün BIST100 endeksinin nedenini oluşturduğu bulunmuştur. İncelenen dönem iç...
Korku İndeksi (VIX) İle Petrol ve Altın Fiyatları Arasındaki İlişkinin Ampirik Bir Analizi
Korku İndeksi (VIX) İle Petrol Ve Altın Fiyatları Arasındaki İlişkinin Ampirik Bir Analizi, 2021
Finansal piyasalarda alınan kararları etkileyen birçok faktör bulunmaktadır. Bu faktörlerden birisi de korku indeksidir. Oynaklık indeksi olarak da bilinen bu parametre karar alıcıların piyasadaki hareketlerine yön vermektedir. Bu bağlamda, söz konusu indeks ile finansal piyasaların işleyişi hakkında bilgi veren diğer değişkenler arasında yakın bir ilişkinin varlığı literatürde derinlemesine incelenmektedir. Petrol ve altın fiyatları bu alanda öne çıkmaktadır. Dolayısıyla korku indeksi ile petrol ve altın fiyatları arasında doğrudan veya dolaylı olarak bir etkileşimin varlığından bahsedilebilir. Bu çalışmada, yatırımcıların finansal piyasalara dair beklentilerinin bir ölçümü olan VIX indeksi ile petrol ve altın fiyatları arasındaki nedensellik ilişkisi 1990-2020 dönemi için aylık veriler kullanılarak incelenmiştir. Elde edilen bulgular doğrultusunda VIX değişkeninin özellikle kısa ve uzun dönemde petrol fiyatlarının nedeni olduğu aynı zamanda petrol fiyatlarının da altın fiyatlarının orta ve uzun dönemde nedeni olduğu sonucuna ulaşılmıştır.
Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi
Günümüzde petrol, taşımacılıktan hane halkı tüketimine kadar kullanılmak üzere girdi sağlayan ve bu yönüyle önemli bir enerji tüketim kaynağı olmaktadır. Türkiye bu önemli enerji kaynağının yaklaşık %90'ını ithal etmektedir. Petrolde dışa bağımlılığı yüksek olan Türkiye, dünya petrol fiyat dalgalanmalarından etkilenmekte ve bunu yurtiçi fiyatlarına aktarmaktadır. Bu çalışmanın amacı, dünya petrol fiyatları ile Türkiye Tüketici Fiyat Endeksi (TÜFE) ve alt harcama grupları arasındaki asimetrik fiyat aktarımını 1994-2019 yılları arası, Enders ve Siklos'un (2001) önerdiği eşik eşbütünleşme testleri yardımı ile incelemektir. Elde edilen sonuçlara göre, Türk lirası bazlı petrol fiyatları ile TÜFE arasında uzun dönemli asimetrik ilişki tespit edilmişken alt harcama grupları için bu durum farklılaşmaktadır. Sağlık; Mobilya, Ev Aletleri ve Ev Bakım Hizmetleri dışındaki tüm harcama grupları için uzun dönemli asimetrik ilişki bulunmaktadır. Bununla birlikte, Gıda, İçki ve Tütün harcama grubu dışındaki tüm harcama grupları ve genel TÜFE için Petrol Fiyatlarında meydana gelebilecek artış yönlü pozitif bir şokun negatif şoka göre daha hızlı hata düzeltme ayarlaması yapacağı sonucuna varılmaktadır.
JOURNAL OF INSTITUTE OF ECONOMIC DEVELOPMENT AND SOCIAL RESEARCHES, 2020
Ekonomik birimler, geçmiş ve bugünün bilgilerine ilaveten gelecekte ortaya çıkabilecek öngörülen-öngörülemeyen durumları da hesaba katarak hareket ederler. İleri yönelik kararların tutarlılığını muhtemel değişimlerin tahmini belirlemektedir. Karar alma davranışlarına beklentilerin dahil edilmesi ekonomi politikalarında beklentilerin ağırlığını artırmaktadırlar. Beklentiler; bir yandan fiyat-vergi-büyüme benzeri ekonomik değişkenlerden etkilenirken diğer yandan da mevsimselik-hava koşulları-siyasi koşullar benzeri ekonomik olmayan değişkenler tarafından etkilenmektedir. Küreselleşen dünyada coğrafi sınırlar ve mesafeler ortadan kalkarak ülke ekonomilerinin birbirlerinden etkilenme düzeyleri artmaktadır. 500 trilyon dolara ulaşan finansal sermayenin hızı ve büyüklüğü dünya ekonomisinde dengeleri hızlı değiştirebilmektedir. Gün geçtikçe hassaslaşan ekonomik dengede yatırımcıların karar verme güçlüğünü giderebilmek için güven endeksi benzeri göstergeler oluşturulmaktadır. Yatırımcıların karar verme süreçlerinde güven endeksi ile yatırım araçları arasındaki teorik ilişki olasılığı, bizi Türkiye için altın fiyatları ve dolar kuru ile ekonomik güven endeksi arasında bu çalışmayı yapmaya itmiştir. 2007-2019 dönemi için Altın fiyatları: TCMB külçe altın fiyatları aylık ortalaması, dolar kuru: TCMB dolar satış fiyatları aylık ortalaması ve TÜİK ekonomik güven endeksi aylık verileri kullanılmıştır. ADF ve PP birim kök testi ile durağanlığı belirlenen değişkenlerin kısa dönem için Granger Nedensellik testi, uzun dönem için Johansen Eşbütünleşme Testi uygulanmıştır.