Arşivsiz İşletme Tarihi Yazmak ve/ya Türkiye Bağlamında İşletme Tarihi Çalışmanın İmkânları Üzerine (original) (raw)
Related papers
Resmi Arşivsiz İşletme Tarihi Yazmak: Türkiye’de Özel Arşiv Kaynakları ve Koleksiyonları
Kebikeç: İnsan Bilimleri İçin Kaynak Araştırmaları Dergisi, 2022
Bu çalışmada, Türkiye bağlamında işletme tarihi yazımında arşiv kullanımının imkân(sızlık)ları incelenecektir. Çalışmada, Türkiye’de işletme arşivlerinin kullanımının eleştirel bir değerlendirmesi yapılarak işletme tarihi yazımı bağlamında eleştirel ve analitik bir yaklaşım benimsenmiştir. Türkiye'de işletme arşivlerine dayalı işletme tarihi çalışmalarının oldukça sınırlı olduğu ve işletme arşivleri konusunda akademik bir farkındalığın olmadığı görülmektedir. Çalışmanın bulguları, işletme tarihi yazımı için yararlanılabilecek alternatif arşiv kaynaklarının önemini, kapsamını ve zenginliğini ortaya koymaktadır. Çalışma, özellikle işletme tarihi gibi iktisadi kurumları odağına alan ve özel arşivler ile aile arşivlerine kaynak olarak ihtiyaç duyan bir disiplin bağlamında önem arz etmektedir. Çalışma, işletme tarihi yazımı için özel arşivlerin taşıdığı önemi gösteren ilk girişim olması sebebiyle kıymetlidir.
Türkiye’deki İşletmelerin Tarihini Anlamada İktisadi, Politik, Sosyal ve Yasal Bağlamın Önemi
ÖZ Bu çalışmanın amacı, işletme tarihi çalışmalarında iktisadi, politik, sosyal ve yasal bağlamın nasıl dikkate alınabileceğine ilişkin bir tartışma ortaya koymaktır. Tartışmanın başarılı olabilmesi için çalışma konuya üç aşamalı bir şekilde yaklaşmaktadır. Birinci aşamada işletme tarihi araştırmalarına mikro ve makro yaklaşımın çerçevesi ortaya konulmaktadır. İkinci aşamada, makro yaklaşım çerçevesinde örnek araştırmalar seçilerek bu araştırmaların genel özellikleri değerlendirilmiştir. Son aşama olarak da ileride yürütülecek Türkiye'deki işletme tarihi çalışmalarına ilişkin öneriler ortaya konmuştur. ABSTRACT The aim of the study is to start a conversation on how economic, political, social and legal contexts can be considered in business history research. In order to be successful in this discussion, the study is build on three distinct steps. First, a framework of micro and macro approaches to business history research is presented. In second step, examples of studies are selected within the macro approach and general features of these studies are discussed. In final step, suggestions for business history research that could be carried out in Turkey are offered within this general framework.
Bu makalede, Türkiye’de işletme tarihyazımı alanının mevcut birikimine yönelik eleştirel bir bakış getirilmesi ve işletme tarihyazımı bağlamında bir katkı yapılabilme için öneriler getirilmesi amaçlanmıştır. Türkiye’de işletme tarihi alanı yeni gelişmekte olan ve sınırlı sayıda birikimin sunulduğu bir alandır. Türkiye’de işletme tarihyazımına ilişkin eleştirel bir sorgulama, alanın başta ontolojik ve metodolojik olmak üzere bazı sorunları olduğunu göstermektedir. Ontolojik olarak, Türkiye’de işletme tarihi disiplininin iktisat tarihi alanı ile evrensel işletme tarihi arasında sıkışmış olduğu gözlemlenmektedir. Bunun yanında, yerelde icra edilen şekliyle işletme tarihi disiplininin Türkiye’nin sahip olduğu tarihsel ve iktisadi çeşitliliği göz önünde bulunduran bir disiplinlerarasılıktan da yoksun olduğu görülmektedir. Başta kurum tarihleri olmak üzere Türkiye’deki işletme tarihi incelemeleri çoğunlukla eleştirel bir nitelikten yoksun ve daha ziyade ilgilendiği olguya ilişkin eleştirel bir duruş ve yaklaşımdan da uzaktır. Ayrıca, tarihyazımına ilişkin aşağıdan tarih benzeri yaklaşımların yereldeki işletme tarihi çalışmalarına pek sirayet etmediği ve bu sebeple iktisadi örgütlerdeki marjinal üyelerin yeterince temsil edilemediği de söylenebilir. Bu bağlamda, bu çalışmada buraya değin bahsedilen hususları giderebilecek, daha bütüncül ve katkı potansiyeli yüksek yeni bir işletme tarihyazımı pratiğinin yerelde kurumsallaşabilmesi için öneriler getirilmiştir.
Çalışmanın amacı, 1954 yılında İstanbul Üniversitesi İktisat Fakültesi bünyesinde kurulmuş olan İşletme İktisadı Enstitüsü ve bu Enstitü’ye bağlı olarak oluşturulan ve işletme yüksek lisans eğitiminin ilk adımları olarak kabul edilebilecek İşletme İdaresi Kurslarını incelemektir. Bu amaçla, 1956 yılındaki Birinci İşletme İdaresi Kursunda öğretim üyesi, asistan ve kursiyer olarak bulunmuş kişilerle görüşmeler gerçekleştirilmiştir. İktisat alanından farklı tasarlanmış ilk işletmecilik eğitimi denemesi olarak nitelendirebileceğimiz örnek olay için görüşmeler yoluyla sözlü tarih çalışması yapılmıştır. Elde edilen bulgular, Birinci İşletme İdaresi Kursu ve sonrasındaki çalışmaların işletme yöneticisi yetiştirme bağlamında gösterilmiş ilk çabalar olduğunu doğrulamakta; ayrıca, günümüz iş dünyası ve işletmecilik eğitimi alanı üzerindeki doğrudan ve dolaylı etkileri yanında ulaşılamayan hedefleri de ortaya koymaktadır. Bu çalışma, günümüzde pek çok üniversite ve enstitüde kurumlaşmış organizasyonlar olarak yürütülen İşletme Yüksek Lisans Programlarının başlangıçtan bugüne nasıl evrildiğini, bu örnek olayı yaşamış kişilerin gözünden değerlendirmekte ve söz konusu döneme ışık tutmayı hedeflemektedir.
Kuruluş Dönemi Osmanlı Tarihçiliği ve Tarih Yazma Gerekçeleri
In this study, the appearance of history writing of the foundation period of the Ottoman Empire was studied. The changes in the history writing, which started one century after the foundation date, up to the time of Bayezid 11 were investigated. On the other hand, expectations of historians of this period for their efforts to write their works were presented. it was expressed that historians wrote their works by the monves of earning money and/or leaving good and permanent works behind them.
Kurum Tarihi Yazımıyla İlgili Sorunlar
Ankara Üniversitesi Türk İnkilap Tarihi Enstitüsü Atatürk Yolu Dergisi, 2008
Bu çal›şmada Türkiye için yeni say›labilecek bir alan olan kurum tarihinin sorunlar›n›n incelenmesi amaçlanm›şt›r. Çal›şmada öncelikle kurum tarihi tan›mlanmaya çal›ş›lm›ş, ard›ndan kurum tarihi araşt›rmalar›ndaki amaç, bilimsellik ve yöntem sorunlar› irdelenmiştir. 90'l› y›llardan itibaren yap›lmaya başlanm›ş olan kurum tarihi çal›şmalar›n›n hemen hemen tamam›ndan yap›lan al›nt›lar ve verilen örneklerle sorunlar›n çözümleri ile ilgili öneriler getirilmeye çal›ş›lm›şt›r.
The aim of this paper is twofold. Firstly, to categorize the published memoir, biography and auto biography books of business people in Turkey by certain dimensions. Secondly, to explore the possible contributions of the published books on Turkish business people to economic and business history literature. In this context, 278 books from 1947 to 2018 compiled by authors of the study have been analyzed using content analysis according to related categories. Research results show that most of the published books on Turkish business people are authorized books or commissioned biographies and the majority of those books are hagiographies. In addition, many of the books published on Turkish business people are rags to riches stories. Results of the study also indicated that books of Turkish business women are very rare and there are only 8 books on Turkish business women.
Süleyman Demirel Üniversitesi Vizyoner Dergisi, 2022
Bu çalışmanın amacı ülkemizde görece yakın zamanda oluşturulmaya başlanan İşletme Tarihi alanında üretilmiş bildiri türündeki çalışmalar üzerinden, alandaki araştırmacıları, alana bilgi sağlayan şehirleri, yapılan araştırmalarda ele alınan konuları, alanda üretilen bilginin hangi yöntemlerle oluşturulduğunu, alan bilgisi üretilirken en fazla başvurulan temel kaynakları ve ulusal ve uluslararası işletme tarihi araştırmalarının çalışılan temalar bağlamında benzeştiği ve farklılaştığı noktaları göstermek, farklılaşma var ise olası sebeplerini kuramsal temelde açıklamaya çalışmaktır. Bu amaçla araştırma, niteliksel araştırma yöntemlerinden literatür taraması deseniyle kurgulanmış, veriler doküman incelemesi yöntemiyle elde edilerek içerik analizi ve bibliyografik eşleştirme analizi ile bulgulara ulaşılmıştır. Araştırmanın örneklemi, Ulusal Yönetim ve Organizasyon Kongrelerinde ve İşletme Tarihi Konferanslarında sunulan tüm bildirilerdir. Bulgular kapsamında alana çalışmalarıyla katkı sağlayan 27 farklı üniversiteden toplam 139 adet araştırmacı listelenmiştir. Şehir ve üniversitelerin ilgili alana niceliksel katkıları gösterilmiştir. İşletme Tarihi araştırmalarının metodolojik profili çıkartılmıştır. Bibliyografik eşleştirme analiziyle de alanda en fazla kaynak gösterilen eserler tespit edilmiştir. Ulusal yazında en fazla üzerinde durulan konular belirlenmiş ve bunlar uluslararası yazında ön plana çıkan temalarla karşılaştırılmıştır. Ulusal ve uluslararası yazında temalar bağlamında benzeşmeden fazla farklılaşma dikkat çekmiştir. Bu farklılaşmanın da tarih araştırmalarının toplumsal bağlama özgülüğünden kaynaklanabileceği, farklı kurumsal çevrelerde farklı konuların araştırma ilgilerini cezbedebileceği tartışılmıştır.