19. Yüzyılın İkinci Yarısında Katolik Cizvitler ile Protestan Misyonerler Arasında Suriye ve Lübnan Vilayetlerinde Yaşanan Eğitim Rekabeti (original) (raw)
Related papers
Buca Eğitim Fakültesi dergisi, 2022
Din ve mezheplerini yayma amacıyla yola koyulan Hristiyan misyonerler, bu amaçlarını daha verimli bir şekilde gerçekleştirebilmek için gittikleri yerlerde çeşitli faaliyetler de bulunmuşlardır. Eğitim bu faaliyetlerin içinde misyonerlerin hedefledikleri amaçlara ulaşmaları için onlara en çok yardım eden ve en önemli uygulama alanı olmuştur. Osmanlı genelinde bunu deneyen ve başarılı olan Hristiyan misyonerler Suriye ve Lübnan özelinde giriştikleri eğitim faaliyetlerinden de pozitif bir geri dönüş aldıkları vakit bu sefer birbirleriyle rekabete tutuşmuşlardır. Bu rekabetin taraflarını oluşturan Katolik Cizvitler ve Protestan misyonerler eğitim alanında birbirlerine üstünlük kurmak için hamileri olan Avrupalı devletler ve Amerika'dan yardım almışlardır. Yerli işbirlikçiler bulmak, okullar açmak, ücretsiz eğitim kitapları dağıtmak, kız çocuklarının eğitimine eğilmek, bölge halkının eğitimle ilgili isteklerine kulak vermek gibi birçok hamleler yapmışlardır. Bu rekabetin kızıştığı 19.yüzyıl ikinci yarısından itibaren Osmanlı da üçüncü bir etken olarak olaya müdahil olmak istese de geç harekete geçmiştir. Bu çalışmada bütün bunlar tafsilatıyla ele alınarak, rekabetin nedenleri ve sonuçlarına, bölge halkı üzerindeki etkisine ışık tutulmaya çalışılacaktır.
THE STRUGGLE FOR INFLUENCE OF PROTESTANT MISSIONS IN THE TRIANGLE OF SYRIA, PALESTINE AND LEBANON FROM THE SECOND HALF OF THE 19th CENTURY TO THE PRESENT DAY This research examines the struggle of missionary organizations which were in Protestant propaganda since the 19th century in Ottoman Syria, known as Bilad-ı Sham, among themselves and also against Catholic and Russian presence in the region. The research aims to find out the missionary activities which played a role in the loss of Syria. The most important objective of the research is to discover the tools which were used by the Protestant missionaries, at the emergence and spread of the Arab nationalist movement. The research has revealed that the Protestant missionaries who were influential on language, identity and religion, played an effective role in the initiation of Arab nationalism in Bilad-ı Sham. It has also been determined that British, German and American missionaries were in cooperation in the formation of the Protestant presence. It has also been underlined that the female missionaries had an active role in the Protestant propaganda. In addition, it has been found out that the missionaries were sensitive on the training of girls. Keywords: Protestant, Missionary, Training of Girls, Ottoman Syria, Bilad-ı Sham
Lübnan Düşüncesinin Oluşumunda Beyrut’taki Misyoner Okullarının Katkısı
İnsan & Toplum, 2022
I. Dünya Savaşı sonrası Ortadoğu’da Avrupalı devletlerin manda idareleri altında kurulan yeni ulus-devletler, kendi özgün mevcudiyetlerini temellendirmek ve meşrulaştırmak amacıyla genellikle milli topluluklarının kökenlerini antik “atalar” ile irtibatlandırırlar. Bu irtibatlandırma süreçlerinde kullanılan “kurucu mit”ler, ulus-devletlerin teritoryal karakterlerini diğer kimliklerden ayrıştırma ve söz konusu ulus-devletlerin orijinal varlıklarını güçlendirme işlevini görürler. Lübnan düşüncesi de tam olarak böyle bir “kurucu mit” etrafında anlam kazanır ve modern Lübnan devletinin var oluş amacı, Lübnan’ın çevresindeki Arap-İslam karakterinden azade olup Fenikelilik temelinde istisnai bir kültüre sahip olması çerçevesinde okunur. Lübnan’ın Fenike ile eşleştirilmesi üzerinden sahip olduğu bu istisnai karakterin oluşumunda en etkili aktörlerden başlıcaları ise Beyrut’taki misyonerlerdir. Cizvitlere ait St. Joseph Üniversitesi ile Amerikalı Protestanlara ait Suriye Protestan Koleji (sonraki adıyla Beyrut Amerikan Üniversitesi), bu bağlamda bölgedeki en etkili eğitim kurumlarıdır. Bu çalışmada, 19. yüzyılın ikinci yarısıyla Lübnan’ın kurulduğu 1920 tarihleri arasında Bilâdüşşam’da bulunan Cizvit ve Protestan misyonerlerin, Lübnan’ın kurucu Fenike mitine ve bu vesileyle de Lübnan fikrine katkıları üzerinde durulacaktır.
Özet Bu çalışma, arşiv taraması sonucu seçilen yüzü aşkın belgenin değerlendirilmesi sonucu elde edilen bilgilere dayanmaktadır. Bu belgelerde genel olarak gayr-i müslim mekteplerinde Lisân-ı Osmanî dersinin tedrisi için muallim tayini, bu muallimlerin tayininde yetkinin kendilerinde olduğunu iddia eden bir kısım cemaatlerle hükûmet arasında yaşanan ihtilaflar ve muallimlerin maaşları konu edilmektedir. Osmanlı devletinin resmî dili olan ve mekteplerde tedris edilen Türkçe/Osmanlıca veya Osmanlı Türkçesi, çalışmamıza konu olan belgelerde Lisân-ı Osmanî olarak kaydedilmiştir. Abstract This study is based on information obtained through assesment of over one hundred documents selected following an archive browsing. These documents are about the disputes between the government and some societies claming at that they have the authority to appoint the Lisan Uthmani teachers, and the salaries paid to these teachers. Turkish or Ottoman Language or more accurately the Otoman Turkish which is the official language of the Ottoman State and taught in the schools is recorded as Lisan Uthmani (the Ottoman Language) in the documents examined in this paper. Giriş Osmanlı devleti klasik dönemde gayr-i müslimlerin kendi eğitim faaliyetlerini yürütmelerine imkân tanımış, cami civarında kurulan mektep ve medrese gibi her kilise etrafında tedrisatın papazlar tarafından yapıldığı odalar mektep vazifesi görmüştür 1 1 Eylül 1869 tarihli Maarif-i Umûmiyye Nizamnâmesiyle mekteplerin mekâtib-i umumiyye ve mekâtib-i husûsiye adıyla iki guruba ayrılmasıyla gayr-i müslimlere, yönetimi kendi sorumluluklarında bulunan (özel/husûsî) mektep açma imkânı sağlanmıştır. Bu nizamnâmenin yüz yirmi dokuzuncu maddesinde cemaat mekteplerine ilişkin esaslara yer verilmektedir. 2 Osmanlı devletinde önceleri kilise, havra gibi ibadet mekânları bünyesinde din adamları yetiştirilmesine yönelik açılmış ve daha sonra hususi bir hüviyet kazanmış olan gayr-i müslim mekteplerinin eğitim faaliyetlerinin yanında, zamanla devlet aleyhine faaliyetlerin yürütüldüğü birer
Cizvit Misyonerlerinin Kayseri’deki Eğitim Faaliyetleri: II. Abdülhamid Dönemi
Journal of History Culture and Art Research, 2019
In the late sixteenth century, Catholic Jesuit Missionaries who were active in the Ottoman Empire lands gained momentum after capitulation regulation concerning religious freedom and protection. They opened new schools and educational institutions in the suitable places as a results of the agreement. Missionary activities and schools run by Jesuit Missionaries in the Ottoman Empire considerably increased during the Sultan Abdulhamit II. Jesuit Missionaries, who took responsibility to protect the French people, continued their educational activities in Kayseri, one of the old and historic cities of Anatolia. They bought or rent lands and then erected buildings in Kayseri to continue their educational activities. They obtained permission and certificate from the goverment to legalize their presence. Then these constructions bought by the missionaries were turned into schools in oder to operate their activities in Kayseri. The purpose of this study is to uncover missionary activities which has long been the missing topic in the Ottoman studies. This paper mainly concerns reactions of Ottoman goverment towards Jesuit Missionaries, their activities and developments in the Kayseri by uncovering new and different archival and monographical sources.
XIX-XX. Yüzyılda Bilad-I Şam Bölgesindeki Rus Okulları ve Mezun Misyonerlere Dair Bir İnceleme
XIX-XX. Yüzyılda Bilad-I Şam Bölgesindeki Rus Okulları ve Mezun Misyonerlere Dair Bir İnceleme, 2024
Osmanlı Devleti’nin kıtaları birbirine bağlayan coğrafi konumu, yer altı ve yer üstü kaynakları, jeopolitik ve jeostratejik önemi, birçok kültür ve medeniyeti barındıran bir coğrafyada bulunması gözleri her zaman üzerine çekmiştir. Bu durum çoğu zaman dış güçler tarafından her yolun denenerek birçok faaliyet içine girmeleriyle neticelenmiştir. Bu girişilen faaliyetlerden biri de tarihsel süreç içerisinde hiç vazgeçilmeden devam edilen misyonerlik faaliyetleri olmuştur. Başta dini görünüm verilerek başlatılan emperyalist hedefler, sonrasında siyasi, kültürel, dini emellerini gerçekleştirmek için yapılan girişimlere dönüşmüştür. Bu hedeflere ulaşabilmek için din, dil, eğitim ve sağlık sektörünü özellikle kullanmışlar ve bu yönde kurumsallaşmaya gitmişlerdir. Tanzimat ve Islahat Fermanlarının getirdiği serbest ortamı siyasi, hukuki anlamda sonuna kadar değerlendirmişler böylece misyonerlik faaliyetlerini arttırma fırsatı bulmuşlardır. 19. Yüzyılda Osmanlı Devleti topraklarında açılan yabancı okullar bu faaliyetlerin sonucu olmuştur. Devletin kendi topraklarında dağılma döneminin hız kazanmasında etkili olan bir iç problem halini almıştır. Bu doğrultuda Orta Doğu coğrafyasından açılan Rus misyoner okulları da bunlar arasında yer almış, kendi ideolojilerini yerleştirme fırsatlarının peşinden gitmişlerdir. Bu yüzyılda emperyalist devletler arasındaki Rusya, bu coğrafyada Ortodoks hamiliği bahanesiyle Katolik ve Protestan eğitim kurumları karşısında yerini almıştır. Onların uyguladığı strateji karşısında milli kimlik empozesi yerine bu coğrafyada oluşacak olan Arap milliyetçiliğinin fitilini ateşleyecek devlet olmuştur. Nitekim okullarından mezun olan öğrencilere sağladığı üniversite olanakları, burs sağlamaları gibi kolaylıklar siyasi nitelik taşımakla beraber, misyoner öğrenciler bu coğrafyaya tekrar döndüklerinde yöre halkını milliyetçilik fikirleriyle ve Rusya’nın dini yapısına dönüştürmek için çalışmışlardır. Açtıkları eğitim kurumları başta olmak üzere Cemiyetin okullarında Ortodoksluğu tam anlamıyla öğretmeye çalıştıkları bilinmektedir. Bu doğrultuda bulundukları coğrafyada kendi faaliyetlerinin yanı sıra eğitimlerinden sorumlu oldukları misyoner öğrenciler de Rusya’nın bu topraklardaki emellerine hizmet etmiştir.
Kebikeç Dergisi, 2014
II. Abdülhamit, imparatorluğun doğu ve Arap vilayetlerindeki Aleviler, Yezidiler, Dürzîler ve Nusayriler gibi Sünni İslam’ın dışındaki Müslüman topluluklarını siyasal ve sosyal müdahalelerle ümmet çatısı altında toplamayı hedeflemiştir. Abdülhamit bu amaçla okullar açmak, dini eserler ve Kuran dağıtmak gibi yollara başvurmuştur. Protestan misyoner okullarının heteredoks gruplar üzerindeki olası etkilerini en aza indirmek için Sünnilik propagandası yapan gezici nasihat heyetleri görevlendirmiştir. Bu çalışmada, 1882’de açılan Mersin Amerikan Protestan Kız Mektebi’nde okuyan Osmanlı tebaasından Nusayri kızların, okulun kurucusu Dr. David Metheny tarafından Amerika’ya kaçırılma hikâyesi üzerinden tarafların bu mücadeleye bakışı ele alınmaktadır.
Dokuz Eylül Üniversitesi Buca Eğitim Fakültesi Dergisi
Din ve mezheplerini yayma amacıyla yola koyulan Hristiyan misyonerler, bu amaçlarını daha verimli bir şekilde gerçekleştirebilmek için gittikleri yerlerde çeşitli faaliyetler de bulunmuşlardır. Eğitim bu faaliyetlerin içinde misyonerlerin hedefledikleri amaçlara ulaşmaları için onlara en çok yardım eden ve en önemli uygulama alanı olmuştur. Osmanlı genelinde bunu deneyen ve başarılı olan Hristiyan misyonerler Suriye ve Lübnan özelinde giriştikleri eğitim faaliyetlerinden de pozitif bir geri dönüş aldıkları vakit bu sefer birbirleriyle rekabete tutuşmuşlardır. Bu rekabetin taraflarını oluşturan Katolik Cizvitler ve Protestan misyonerler eğitim alanında birbirlerine üstünlük kurmak için hamileri olan Avrupalı devletler ve Amerika’dan yardım almışlardır. Yerli işbirlikçiler bulmak, okullar açmak, ücretsiz eğitim kitapları dağıtmak, kız çocuklarının eğitimine eğilmek, bölge halkının eğitimle ilgili isteklerine kulak vermek gibi birçok hamleler yapmışlardır. Bu rekabetin kızıştığı 19.yüz...
TBMM'NİN AÇILIŞININ 100. YILI: OSMANLI'DAN CUMHURİYET'E TÜRKİYE'DE DEMOKRASİ ULUSLARARASI SEMPOZYUMU, 2021
Bu bildiride on yıl süresince Meclis-i Mebusan'da söz alan mebusların, eğitim politikalarıyla alakalı yaptıkları teklif, konuşma ve karşı çıktıkları konular doğrultusundaki görüş farklılıkları üzerinde durulacaktır. Çok sesli, çok renkli mecliste, Müslüman mebuslarla Gayrimüslim mebuslar arasında eğitim politikalarında çoğu kez anlaşmazlıklar meydana gelmiş, bu anlaşmazlıklar kimi kez şiddetli tartışmalara, hatta kavgalara yol açmıştır.