TÜRKİYE’DE EĞİTİM-ÖĞRETİM PROGRAMLARI İLE İLGİLİ YAPILMIŞ LİSANSÜSTÜ TEZLERİN ARAŞTIRMA EĞİLİMLERİ (2010-2022 YILLARI) (original) (raw)

TÜRKÇE EĞİTİMİNDE MOTİVASYON KONUSUNA YÖNELİK HAZIRLANMIŞ LİSANSÜSTÜ TEZLERİN EĞİLİMLERİ

V. INTERNATIONAL SCIENTIFIC RESEARCH CONFERENCE BOOK, 2023

İslam dünyasında Ebû Mûsâ Câbir b. Ḥayyân'dan (ö. 200/815) sonra üretilen en büyük simya külliyatının yazarı olan İzzeddin Aydemir b. Âli el-Cildekî (ö.762/1360) gölgede kalmış ve büyük ölçüde unutulmuş bir figürdür. Cildekî'nin elkimyasında da başta Câbir b. Hayyan gibi İslâm elkimyacılarının benimsedikleri usulde maddi elkimya olarak adlandırdığımız harici metalürji çalışmaları ile manevi elkimya olarak adlandırdığımız başta yapısal dönüşümü içeren çalışmalar iç içedir. Kimyasal birleşimlerde sabit nisbetler kuralına esas teşkil eden görüşleri, ortaya çıkan gazlardan korunmak için deney sırasında maske kullanması, sabun yapımını geliştirmesi, nitrik asitle gümüşü altından ayırması bunun belli başlı örnekleridir. Meselâ Câbir b. Hayyân'a atfedilen eserlerden ve diğer bazı çalışmalardan nakillerde bulunarak altın-gümüş alaşımından gümüşü ayırmak için nitrik asit kullanılması gerektiğini bildirmiş, bu arada da söz konusu reaksiyonun maddelerin belirli ağırlıklarda olması halinde gerçekleşebileceği kanaatinde olduğunu açıklamıştır. Böylece Câbir gibi elkimyada deneysel metoda ve nicelik anlayışının önemine değinerek elkimyanın pratik yönüne dikkati çekmiştir. Câbir'in izinde elkimya geleneğini takip eden Cildekî'nin sisteminde de temel hedeflerden biri doğadaki mükemmelliğe insan aklında, bedeninde, ruhunda ve maddeler âleminde de ulaşmaktır. Doğayı taklit etme işi olarak elkimyanın amacı da hem maddeler âleminde hem de nefs âleminde mükemmel olana ulaşmaktır. Bu sebeple Cildekî'nin sadece teorik bilgiye dayanmayan, deneyleri kendi başına yapan tecrübi bir yöntemi vardır. Çalışmamızda Câbir'in elkimya mirasını devralan elkimya alimlerinden Cildekî'nin çalışmaları üzerinden, İslam Medeniyetinde elkimya faaliyetlerinin Câbir'den sonraki süreçte değişimi ve dönüşümü üzerine bir değerlendirme yapılacak, Cildekî'nin İslam elkimya tarihindeki yeri araştırılacaktır.

SOSYAL BİLGİLER EĞİTİMİ ALANINDA TÜRKİYE'DE YAPILMIŞ OLAN YÜKSEK LİSANS TEZLERİNİN EĞİLİMLERİ

X. Uluslararası Eğitim Araştırmaları Kongresi, 2018

Bir alanda yapılan bilimsel çalışmalar, o alandaki eğilimleri göz önüne sermek için önemli veriler sağlar. Bu bağlamda, amaçlarından biri vatandaşlık eğitimi olan sosyal bilgiler eğitiminin Türkiye’deki çizgisini belirlemek, eksiklerini tespit etmek ve ihtiyaçlarını ortaya koymak adına alanda yapılan lisansüstü tezler bize ışık tutmaktadır. Bu çalışmanın amacı, Türkiye’de son 5 yılda (2013 - 2017) sosyal bilgiler eğitimi alanında yapılmış olan yüksek lisans tez çalışmalarını çeşitli değişkenlere göre (tür, konu, araştırma deseni, örneklem/çalışma grubu, katılımcı sayısı, veri toplama yöntemi ve veri analiz yöntemi) sınıflandırarak Türkiye’deki sosyal bilgiler eğitimi açısından öncelikli tercih edilen araştırma eğilimlerini belirlemektir. Söz konusu tezlere YÖK Ulusal Tez Veri Tabanından ulaşılmıştır. Yapılan taramalar sonucunda, veri tabanında 2013 – 2017 yılları arasında 130 adet yüksek lisans tezinin yayınlanmış olduğu görülmüştür. Bu bağlamda, bu tezlerin çeşitli değişkenlere göre değerlendirilmesinin eğitimcilere, araştırmacılara ve öğrencilere, alanda son yılların eğilimlerini tespit edebilmek adına fikir sunacağı düşünülmektedir. Ayrıca alanda hangi konuların yoğunlukla araştırıldığı, hangi konuların ise nispeten daha az araştırıldığı tespit edilecektir. Bu şekilde araştırmacılara araştırma konusu seçiminde fikir sunulacak ve daha az çalışılmış ya da hiç çalışılmamış konular hakkında araştırma yapılmasını teşvik edecektir.

TÜRKİYE'DE 2005-2015 YILLARI ARASINDA MESLEKİ VE TEKNİK EĞİTİM ALANINDA YAPILAN LİSANSÜSTÜ TEZLERİN İNCELENMESİ-EXAMINATION OF POST GRADUATE THESES MADE IN VOCATIONAL AND TECHNICAL EDUCATION FIELD IN TURKEY BETWEEN 2005 AND 2015

2016

Özet Bu çalışmanın amacı, Türkiye'de 2005-2015 yılları arasında mesleki ve teknik eğitim alanında yapılmış yüksek lisans ve doktora tezlerinin değerlendirilmesidir. Bu araştırma kapsamında Yüksek Öğretim Kurulu'nun (YÖK) tez tarama merkezinde mesleki ve teknik eğitimi alanında yapılmış 182 lisansüstü teze ulaşılmıştır. Ulaşılan bu tezlerden 161'i yüksek lisans, 21'i doktora tezidir. Bu araştırma nitel bir araştırma olup genel tarama modelindedir. Ayrıca bu araştırma, veri kaynağı olarak ilgili yıllar arasında seçilen lisansüstü tezlerin doküman analizine dayanan bir meta-değerlendirme çalışmasıdır. Araştırmadaki tezler; tezin türü, tezlerin yapılış yılı, yapıldığı üniversite, enstitü ve anabilim dalı, tez yazarının cinsiyeti, tez danışmanın unvanı, araştırma konusu, araştırma yöntemleri, örneklem türü, veri kaynakları, veri toplama araçları ve veri analizi yöntemlerine ilişkin olarak incelenmiştir. Araştırma verileri dikkate alındığında bu alanda en çok erkek araştırmacıların çalıştığı, ilgili yıllar arasında yüksek lisans tezlerinin fazla olduğu ancak devamında konu alanıyla ilgili olarak sekizde bir gibi oranda doktora tezlerinin sayısının daha az olduğu tespit edilmiştir. Bu alanda yardımcı doçent ve profesör unvanlı danışmanların daha fazla tez üretimine katkı sağladığı, ilgili yıllar arasında en fazla tezin 2007, en az tezin ise 2011 yılında yapıldığı ve bazı yıllarda hiç doktora tezinin üretilmediği tespiti yapılmıştır. Nicel araştırmaların bu tezler içinde yoğunlukta olduğu, tarama modelindeki çalışmaların araştırmacılar tarafından daha çok tercih edildiği, tezlerde çalışma konusu olarak modüler programların geliştirilmesi ve değerlendirilmesine yönelik olduğu dikkat çeken sonuçlar arasındadır. Tezlerin çalışıldığı alanların çok çeşitlilik göstermesine rağmen Eğitim Yönetimi, Teftişi, Planlaması ve Ekonomisi Anabilim ve Bilim Dalının en çok tezin üretildiği alan olduğu tespit edilmiştir. Ayrıca araştırmacıların tezlerinde öğrenci, öğretmen, yönetici, koordinatör, uzman, akademisyen, işveren, işgören ve çeşitli yazılı ve görsel dokümanlar gibi çoklu yönlü veri kaynakları kullandığı sonucuna ulaşılmıştır. Anahtar Kelimler: Eğitim programları ve öğretim, mesleki ve teknik eğitim, lisansüstü tezler, tez inceleme, meta-değerlendirme. Abstract The purpose of this research is the evaluation of postgraduate and doctoral theses made in vocational and technical education field in Turkey between 2005 and 2015. Within the scope of this research, 182 theses were reached at the thesis-screening center of Higher Education Council (YÖK), which were made in vocational and technical education field. Out of these theses reached, 161 of them are postgraduate theses and 21 of them are doctoral theses. This is a qualitative research in a general screening model. In addition, this research is a meta-evaluation study based on the document analysis of postgraduate theses that were 1 Dr., Öğretmen, Milli Eğitim Bakanlığı,

2013-2023 YILLARI ARASINDA TÜRKİYE’DE YAZILMIŞ OKUL DIŞI ÖĞRENME ORTAMLARINA İLİŞKİN LİSANSÜSTÜ TEZLERİN İNCELENMESİ

11. INTERNATIONAL EUROPEAN CONGRESS ON ADVANCED STUDIES IN BASIC SCIENCES , 2024

Bu çalışmada, 2013-2023 yılları arasında Türkiye’de okul dışı öğrenme ortamlarına ilişkin yazılmış lisansüstü tezler incelenmiştir. YÖK Ulusal Tez Merkezi'nden elde edilen toplam 66 tez, doküman analizi yöntemi kullanılarak analiz edilmiştir. Tezler, yazıldıkları yıl, üniversite, yöntem, tez seviyesi ve disiplinler gibi başlıklar altında sınıflandırılmıştır. Bulgulara göre, 2023 yılı en fazla tez yazılan yıl olarak öne çıkmış ve bu alandaki akademik ilginin son yıllarda önemli bir artış gösterdiği belirlenmiştir. En fazla tez yazılan üniversite Hacettepe Üniversitesi olurken, Kastamonu ve Gazi Üniversiteleri de aktif bir şekilde bu alana katkı sağlamıştır. Yöntem analizi, nitel ve nicel yöntemlerin eşit oranda kullanıldığını, karma yöntemlerin de geniş bir şekilde tercih edildiğini ortaya koymuştur. Tezlerin büyük çoğunluğu yüksek lisans düzeyinde yazılmıştır. Disiplinler açısından ise en fazla tez Fen Eğitimi alanında yapılmış, ardından sınıf eğitimi ve sosyal bilgiler gibi alanlar gelmiştir. Sonuç olarak, okul dışı öğrenme ortamlarına yönelik araştırmaların giderek artan bir öneme sahip olduğu ve bu alanın farklı disiplinler ve yöntemlerle ele alındığı görülmüştür. Gelecekte daha fazla doktora düzeyinde çalışma yapılması ve disiplinler arası iş birliğinin teşvik edilmesi önerilmektedir.

TÜRKİYE’DE MUHASEBE ALANINDA YAPILAN LİSANSÜSTÜ TEZ ÇALIŞMALARI ÜZERİNE BİR ARAŞTIRMA (1984-2012)

Bu araştırmanın amacı Türkiye’deki üniversitelerde muhasebe alanında yapılmış kayıtlı ve ulaşılma olanağı bulunan yüksek lisans ve doktora tezlerinin; profilini, alana katkılarını, içerik ve konu açısından zaman içindeki yönelimini belirlemektir. Çalışma 1984-2012 yılları arasında muhasebe alanında yazılan ve erişime açık 656 lisansüstü tezi kapsamaktadır. Tezler içerik analizi yöntemi kullanılarak konularına, kullanılan yönteme, geliştirilen öneri ve alana katkı gibi belirli kriterlere göre incelenerek sınıflandırılmıştır. Araştırma verileri Excel programında değerlendirilmiştir. Veri toplama aracı olarak Yükseköğretim Kurulu Ulusal Tez Merkezi’nden yararlanılmıştır

TÜRKİYE'DE SOSYAL BİLGİLER EĞİTİMİ ÜZERİNE YAPILAN YÜKSEK LİSANS TEZLERİ: BİR İÇERİK ANALİZİ ÇALIŞMASI

Bu çalışma, Türkiye'de Sosyal Bilgiler Eğitimi alanındaki yüksek lisans tezlerinin genel eğilimlerini belirlemeye yönelik bir içerik analizi çalışmasıdır. Çalışma 2010-2017 yılları arasında Türkiye'de 54 üniversitede Sosyal Bilgiler Eğitimi alanında yapılan toplam 415 yüksek lisans tez çalışmasını kapsamaktadır. Çalışmanın veri kaynağı olan tezler İnternet'ten Yüksek Öğretim Kurulu'nun (YÖK) "Ulusal Tez Merkezi" sitesinden "Sosyal Bilgiler" ve "Sosyal Bilgiler Eğitimi" anahtar kelimeleri üzerinden tarama yapılmıştır. Sosyal Bilgiler ve Sosyal Bilgiler Eğitimi alanında yapılan tezler doküman incelemesi yoluyla yıl, araştırma türü, araştırma yöntemi, konu alanları, seçilen örneklem, örneklem büyüklüğü, veri toplama araçları, üniversitelere göre dağılımları ve veri analiz yöntemleri açısından değerlendirilmiştir. Çalışmada elde edilen bulgular betimleyici analiz araçlarından yüzde, frekans değerleriyle açıklanmış; daha sonra bunlar tablo ve grafiklerle sunulmuştur. 2010-2017 yılları arası yapılan yüksek lisans tezlerinde en çok nitel araştırma yöntemi ve araştırma deseni olarak da tarama modelinin kullanıldığı belirlenmiştir. Örneklem grubu olarak Ortaöğretim ve Branş Öğretmenleri üzerinde çalışıldığı; veri toplama aracı olarak anketin kullanıldığı; verilerin analizi kısmında betimsel analiz yönteminin kullanıldığı; en çok konu-kavram öğretimi konularının işlendiği, en çok tez yapılan üniversitenin ise Gazi Üniversitesi olduğu tespit edilmiştir.

TÜRKİYE’DE MALİYET ALANINDA YAPILAN LİSANSÜSTÜ TEZ ÇALIŞMALARI ÜZERİNE BİR ARAŞTIRMA

ÖZ Bu çalışmanın amacı; Türkiye'deki üniversitelerde maliyet alanında yapılan lisansüstü tezlerin özellikleri ve konuları açısından zaman içerisindeki değişimlerini belirlemektir. Bu amaçla ilk olarak Türkiye'de maliyet alanında yapılan tezlerin mevcut durumu ortaya konulmuştur. Daha sonra maliyet konusunda çalışmaların yer aldığı " İşletme " alanı kapsamlı bir şekilde incelenmiştir. Bu kapsamda 2000-2014 yılları itibariyle Yükseköğretim Kurulu Ulusal Tez Merkezi veri tabanından elde edilen 270 lisansüstü çalışma incelenmiştir. İnceleme sonuçlarına göre; araştırmaların büyük çoğunluğu devlet üniversiteleri tarafından gerçekleştirilmiştir. Ayrıca söz konusu çalışmalara bakıldığında büyük bir oranda imalatçı firmalara odaklanıldığı, ikincil veri kaynağı tercih edildiği ve genellikle örnek olay çalışması yönteminin kullanıldığı tespit edilmiştir. ABSTRACT The purpose of this study is to determine the changes of postgraduate thesis, which are submitted to the university in Turkey in the area of cost, in relation to their characteristics and subjects. Fort his purpose, firstly, current status of cost thesis in Turkey has been introduced. Afterward the area of " Business Administration " , which comprises the studies in the area of cost, has been examined in detail. In this context, 270 postgraduate thesis submitted between the year of 2000-2014 were obtained from the database of National Council of Higher Education Thesis Centre. According to survey result, a large part of research was carried out by state universities. Furthermore, it has been determined that a large propotion of studies was focused on manufacturing firms, was preffered the secondary data sources and was used case study method.