Tarihi Süreçte Ulûmü’l-Kur’ân Kavramının Teşekkülü (original) (raw)
Related papers
Kur’an’ın Tarih Tasavvurunda Zaman Kavramının Müphemliği Meselesi
KUR'AN ve TARİH, 2023
İslam toplumunda tarih tasavvurunun oluşmasında kurucu bir metin olan Kur'an’ın ana konularından biri eski kavimlerin kıssalarıdır. Kur’an’ın tarih tasavvurunu doğru anlamada önemli bir yere sahip olan söz konusu kıssalar dikkatle incelendiğinde hiçbirinin tarihsel olarak ne zaman vuku bulduğunun net bir biçimde zikredilmediği görülecektir. Nitekim Kur'an, geçmiş kavimlerin serencamını anlatırken detaylı tarih bilgisi vermekten ziyade, genellikle olayların ders alınması gereken yönlerine vurgu yapar. İnsanın nereden geldiği ve nereye gittiğine dair varoluşsal sorulara cevap olarak Kur’an, “gelip geçen” eski kavimlerin yaşadıklarından örnekler vererek zamanla mukayyet olan bu dünyanın faniliğini insana sıklıkla hatırlatır ve zaman üstü, yani ebedi olan ahiret hayatını özendirir. Bu çalışmanın çerçevesini Kur’an’da yer alan eski kavimlerin kıssaları başta olmak üzere insanın ve âlemin yaratılışı, kıyametin kopuşu gibi kozmolojik meselelerde tebarüz eden Kur'an'ın tarih tasavvuru ve bu tasavvurda bilhassa tarihi oluşturan unsurlardan biri olarak zaman kavramının belirsizliği oluşturmaktadır. Çalışmada amaç Kur’an kıssalarının tarihsel bir değerinin olup olmadığını tartışmak, söz konusu kıssalarda “belirsiz zaman” temasının hikmetini araştırmak ve Kur'an'ın tarih anlatılarında kullanılan zamansal ifadelerin gerçek ve mecazî yönlerini ortaya koymaktır.
Determining the sciences included in the concept of Ulûm Al-Qur’an is an extremely complicated matter. In the present study, a distinction is made between the concept of Ulûm AlQur’an and the topics mentioned in the Qur’an. Also, it is discussed which sciences are included in Ulûm Al-Qur’an and which are not. Consequently, a classification of sciences which can be associated with Ulûm Al-Qur’an is proposed although it is not an ultimate method. According to this classification, Ulûm Al-Qur’an is categorized into two major groups as the sciences directly emerging from the Qur’an and those which are common between the Qur’an and other disciplines.
Safevi Dönemi Şiî Ulema ve Velâyet-i Fakih’in Ortaya Çıkmasını Hazırlayan Tarihsel Süreç Üzerine
İran Çalışmaları Dergisi, 2018
16. yüzyıldan 18. yüzyılın başlarına kadar İran coğrafyasında hâkimiyet süren Safevi Devleti’nin şiar edindiği İsnâ Aşeriye Şiiliği’nin bu dönemde geliştirmiş olduğu yeni yorum, bugün İran’daki molla yönetiminin (Velayet-i Fakih) temellerinin atıldığı dönem olmuştur. Şah İsmail’in Şiîliği devletin resmi mezhebi ilan etmesi ve Safevilerin İran’ın dışından Şiî ulema getirmeleri hem Safevi Devleti’nin hem de İran’ın toplumsal-siyasal kaderini değiştirmiştir. Safevi dönemi Şiî Usûlî ve Ahbârî ekolü takip eden ulema arasında meydana gelen tartışmalar, İsnâ Aşeriye Şiîliğini şekillendirmiş ve Şiî ulemanın Gaib İmam’ın yokluğunda devlet yönetimine talip olmalarına, günlük yaşamı yönlendirme ve dinin gerektirdiği ritüelleri uygulayabilmelerine imkân tanımıştır. Bu çalışma, bugün İran’daki Velâyet-i Fakih yönetiminin temellerinin atıldığı Safeviler dönemi İran’ının Şiîleşmesi, dışarıdan Şiî ulema getirilmesi, Şiî ulemanın siyasi, sosyal ve dini tartışmaları, devlet-ulema ilişkileri, Şiî ulemanın önündeki engelleri kaldırarak güçlenmesi gibi konular çerçevesinde Velayet-i Fakih yönetimini ortaya çıkaran süreci ele almayı amaçlamaktadır.
Vucûhu’L-Kur’An Bağlaminda “Rasûl” Keli̇mesi̇ni̇n Anlam Alani
DergiPark (Istanbul University), 2017
Ulûmu'l-Kur'ân'dan olan vucûh, kelimelerin çok anlamlılığıyla alakalıdır. Bir kelimenin bir ayette ifade ettiği anlam ile diğer ayetlerde ifade ettiği manalar zaman zaman farklılaşabilmektedir. Bu değişim ise ancak dile olan vukufiyetle anlaşılabilmektedir. Kur'ân-ı Kerim'de sıkça geçen ve temelde "elçi" manası verilen "rasûl" kelimesine Vucûhu'l-Kur'ân bağlamında bakıldığında onun Kur'ân'da "haberci, peygamber, cinlerden bir peygamber, meleklerden bir elçi, Kur'ân/kutsal kitap" gibi zengin bir anlam yelpazesi içerisinde kullanıldığı görülür. Bu manaların tespiti ise ancak ayetlerin bağlamından hareketle yapılabilmektedir. Bu makale, "Vucûhu'l-Kur'ân" bağlamında Kur'ân'ın önemli kelimelerinden biri olan "rasûl" sözcüğünü analiz etmeyi ve Kur'ân'ın doğru anlaşılmasında kelimelerin dil içerisindeki zengin kullanımlarına dikkat çekmeyi hedeflemektedir.
Kur’an ve İslami İlimlerin Anlaşılmasında Tarihin Önemi
MİLEL VE NİHAL inanç, kültür ve mitoloji araştırmaları dergisi, 2016
" başlıklı eser, konuya ilişkin bir çalıştayda sunulan yedi tebliğden müteşekkildir. Eserde, Kur'an'ın anlaşılmasında tarihin önemi çeşitli yönleriyle ele alınmaya çalışılmıştır.
Marife.2010_2. ULÛMU’L-KUR’ÂN HAKKINDA DÜŞÜNCELER , Müsâid b. Süleyman b. Nâsır / Çev.: Ahmet KÜÇÜK
Ulûmu'l-Kur'ân, henüz olgunlaUmamIU ilimlerden biridir ve hâlâ üzerinde düUünülmeye, ilaveler yapIlmaya, eleUtiri ve incelemeye ihtiyaç duymaktadIr. Bu verimli seride, Allah nasip ederse konuyla ilgili çeUitli öneriler gündeme getirece-Wim. Bunlar, belirli bir düzen içerisinde olmayan daWInIk konular Ueklindedir. Yazmaya vakit/imkân bulabildiWim kadarIyla meselelere deWineceWim. DoWrusu öteden beri Süyûtî'nin +tkân'Indaki tasnife uyarak onun gündeme getirdiWi her bir konuyu özetlemeyi ve o mesele üzerinde kimi zaman konuyu tamamlama, kimi zaman ilave açIklamalarda bulunma, kimi zaman da eleUtiri adIna bildiWim ne varsa onlarI sIralamayI temenni etmekteydim; ancak Uu an benim için bu, vakit ayIramayaca-WIm kadar uzun bir zaman alacaktIr. Allah Teala'nIn, bu iUi ileride bana mümkün kIlmasInI dilerim. KuUkusuz O, dualarI iUiten ve onlara icabet edendir.
Kur’ân Lügatleri̇ni̇n Doğuşu Ve Geli̇şi̇mi̇
Dokuz Eylül Ünivesitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, 2017
ÖZ Bu çalışma, Hicri I. asırdan V. asra kadar, Kur'ân lügatlerinin, doğuşundan gelişimine doğru nasıl bir seyir izlediğini kronolojik olarak örnekleriyle ve sözlük çeşitleriyle ele almaktadır. Çalışmamızın amacı bu sözlüklerin çıkış sürecindeki nedenlere de kısaca değinerek, türlerinin ilklerinden ve yenilik getirenlerinden örnekler vererek her bir sözlük türünün Kur'ân'ı anlamamızdaki işlevini ve onlardan nasıl daha iyi istifade edilebileceğini ortaya koymaya çalışmaktır. Bu çalışma Kur'ân sözlüğü sayılan veya Kur'ân sözlüğü olarak addedilebilecek çalışmalar olan Garîbü'l-Kur'ân, Vücûh ve'n-Nezâir ve Meâni'l-Kur'ân'ların ilk beş asırda telif edilenlerini, tarihi seyriyle beraber her bir türü özellikleriyle ve Kur'ân tefsirinde onlardan nasıl istifade edileceğiyle ilgili olarak örnekleriyle ele alacaktır.