«Ανάμεσα στην Αποτελεσματικότητα και τη Νομιμοποίηση: Τα Συνταγματικά Κείμενα της Ελληνικής Επανάστασης», Το Σύνταγμα, τ. 1ο-2ο, 2022, σελ. 301-317 (original) (raw)

Το Καταστατικό, η οργάνωση και η λειτουργία του ΚΚΕ μετά τη Μεταπολίτευση

δοκιμές, Επιθεώρηση Κοινωνικών Σπουδών // dokimes, Review of Social Studies, 2020

Ο καταστατικός χάρτης ενός κόμματος αποτελεί ένα σχετικά αδρανές περίγραμμα, το οποίο δεν είναι ιδιαίτερα ευαίσθητο στις συγκυριακές αλλαγές, ενώ οι μεταβολές αποτυπώνουν, τρόπον τινά, τις διαδικασίες επεξεργασίας και διαμόρφωσης των πολιτικών και στρατηγικών επιλογών. Στις καταστατικές προβλέψεις παρέχονται πληροφορίες για την ανάδειξη και αναπαραγωγή των πολιτικών ελίτ, ενώ στη δομή και τη διάρθρωση ενός κόμματος αποτυπώνεται ο τρόπος επικοινωνίας των μελών μεταξύ τους και ο τρόπος επικοινωνίας της κομματικής ελίτ με τη βάση του κόμματος και, έτσι, σκιαγραφείται τόσο η διαδρομή των αποφάσεων όσο και της πληροφόρησης. Τέλος, ειδικά στην περίπτωση των Κομμουνιστικών Κομμάτων, το καταστατικό λειτουργίας κανονικοποιεί την καθημερινότητα, καλλιεργώντας μια συγκεκριμένη πολιτική κουλτούρα και συμβάλλει στη δημιουργία και διατήρηση της συναντίληψης των μελών. Στο σημείωμα αυτό εξετάζεται η τεχνική πλευρά της οργάνωσης του ΚΚΕ, βάσει του καταστατικού λειτουργίας, από τη Μεταπολίτευση έως σήμερα. Περιγράφεται η διάρθρωση του κόμματος, σχηματοποιούνται οι ιεραρχικές δομές και αναλύονται οι εσωτερικές εκλογικές και λοιπές διαδικασίες, με αναφορά σε όλες τις μεταπολιτευτικές εκδόσεις του καταστατικού.

Η απαγόρευση της αναδρομικότητας στην ποινική δικονομία. Ιστορική, συγκριτική και δοματική έρευνα.

1997

Η διατριβή καλύπτει την προβληματική των χρονικών ορίων εφαρμογής των ποινικών δικονομικών. Αρχικά εκτίθεται το πλαίσιο ρύθμισης και λειτουργίας της ισχύος των νόμων προκειμένου αυτή να διακριθεί ακολούθως από την έννοια της εφαρμογής των νόμων. Ακολούθως τίθεται το ερώτημα: Ισχύει η συνταγματική απαγόρευση της αναδρομικότητας πλην του ουσιαστικού και στο δικονομικό ποινικό δίκαιο; Κατ’ αρχήν η αποτίμηση του συναφούς ιστορικοφιλοσοφικού υλικού αποδεικνύει τη στενή σύνδεση της απαγόρευσης της αναδρομικότητας με το γενικότερο κοινωνικό και πολιτικό ζητούμενο. Η μορφή που σε κάθε εποχή προσλαμβάνει η σχέση εξουσίας - ατόμου αποβαίνει καθοριστική για τη θέση χρονικών ορίων κατά τη νομοθέτηση και την εφαρμογή των ποινικών νόμων. Καταγράφεται το πλαίσιο θεσμικής ρύθμισης της αρχής της νομιμότητας της ποινικής καταστολής και της απαγόρευσης της αναδρομικότητας ενώ παράλληλα αναλύονται οι περιπτώσεις υποχώρησής τους (π.χ. μεταβολές νομολογία, προσωρινοί νόμοι). Ακολουθεί επισκόπηση των θεωρητικών απόψεων και των νομολογιακών παραδοχών που αφορούν την αναδρομικότητα των ποινικών δικονομικών νόμων, στις περισσότερες ευρωπαϊκές χώρες καθώς και στις Η.Π.Α. Στο τέλος αυτής της επισκόπησης προσεγγίζονται κριτικά τα επιμέρους επιχειρήματα της κρατούσας γνώμης. Η βασική θέση της διατριβής συνίσταται στη θεώρηση του ποινικού φαινομένου ως ενότητας με επιμέρους στοιχεία το έννομο αγαθό, το έγκλημα και την ποινή. Η διαδικασία επιβολής της ποινής πρέπει να συντελείται σύμφωνα με σταθερούς κανόνες που να εγγυώνται τη νομιμοποίηση της: nullum crimen, nulla poena sine processu. Παράλληλα ερευνάται η σχέση των κανόνων επιβολής της ποινής (ποινική δικονομία) με τους κανόνες του ουσιαστικού δικαίου και προτείνεται η αναφορά σε κατασταλτικούς κανόνες και η υιοθέτηση μιας νέας ορολογίας με βάση την ποινή: δίκαιο απειλής της ποινής (ουσιαστικό π. δ.), δίκαιο επιβολής της ποινής (δικονομικό π. δ.) και δίκαιο έκτισης της ποινής. Παραπέρα ερευνάται η φύση της ποινικής δίκης η οποία λειτουργεί ως μηχανισμός επιβολής της οργανωμένης απαντήσεως της κοινωνίας στο έγκλημα. Έτσι και η ποινική δικονομία, ως μέρος του όλου δικαιικού συστήματος, αποτελεί εργαλείο διαχείρισης κοινωνικών συγκρούσεων και εκφράζει τον γενικά ταξικό χαρακτήρα της κοινωνικής οργάνωσης και συνιστά παράλληλα ένα εγγυητικό μηχανισμό και μια βάση προστασίας των ανθρωπίνων δικαιωμάτων.Τέλος διατυπώνονται τα επιχειρήματα για την ισχύ της απαγόρευσης της αναδρομικότητας στο ποινικό δικονομικό δίκαιο: Αποτροπή της αυθαιρεσίας της εξουσίας ως κεντρικού σημείου της ιστορικής έρευνας, Αρχή του κράτους δικαίου ως γενική εγγύηση της νομιμότητας, δημοσιότητας και ελεγξιμότητας της κρατικής δραστηριότητας, Αρχή της δικαιικής ασφάλειας, Σύνδεση της γενικότητας του νόμου με την αναδρομικότητα, Αρχή της ίσης μεταχείρισης των ατόμων, Επέκταση του πεδίου προστασίας του άρθρου 7 § 1 του Συντάγματος και στο χώρο της ποινικής δικονομίας. Ο κανόνας συνεπώς δεν είναι η επιλογή του νόμου πράξης ή εκδίκασης αλλά η αποτροπή εφαρμογής εκείνου που είναι δυσμενέστερος. Η ποινική δίκη λοιπόν θα διεξαχθεί με βάση τον ομόχρονό της νόμο (σε αναδρομική εφαρμογή) τότε μόνο όταν κριθεί ότι αυτός δεν είναι δυσμενέστερος από κείνον που ίσχυε κατά την τέλεση της αξιόποινης πράξης. Στο επίμετρο της εργασίας δοκιμάζονται οι θέσεις που έχουν προηγηθεί μέσα από την εξέταση της αναδρομικότητας, στο χώρο των ενδίκων μέσων.

Η πολιτική ταυτότητα στην εποχή της παγκοσμιοποίησης. Το «κίνημα της αντιπαγκοσμιοποίησης» στον ημερήσιο αθηναϊκό Τύπο

Ελληνική Επιθεώρηση Πολιτικής Επιστήμης, 2017

Στόχος του άρθρου αυτού είναι η ανάλυση της κατασκευής της έννοιας της «νέας πολιτικής ταυτότητας στην εποχή της παγκοσμιοποίησης». Ως παραδειγματικό πλαίσιο συγκρότησης της έννοιας αυτής εξετάζεται η ειδησεογραφική κάλυψη του κινήματος της «αντιπαγκοσμιοποίησης» και, πιο συγκεκριμένα, οι διαδηλώσεις που έγιναν γνωστές ως «Παγκόσμια Ημέρα Δράσης κατά του Καπιταλισμού» και οι οποίες απασχολούν τα MME από το τέλος της δεκαετίας του 1990 έως σήμερα. Με αφετηρία τη θεωρία του καθοριστικού ρόλου των MME στην κοινωνική κατασκευή της πραγματικότητας και με βάση τον θεωρητικό στοχασμό γύρω από τα νέα κοινωνικά κινήματα, τις συλλογικές ταυτότητες και την πολιτική δράση στη μετανεωτερικότητα, αναζητούνται το σημασιοδοτικό σύστημα και οι αφηγηματικές δομές του ειδησεογραφικοΰ λόγου του αθηναϊκού Τύπου που, μέσω των αναπαραστατικών του πρακτικών, συντελεί στην κατασκευή της έννοιας «της νέας πολιτικής ταυτότητας στην εποχή της παγκοσμιοποίησης».