Yazınsal Eserlerde Örtmece ve Çevirisi (original) (raw)

Karadeniz Araştırmaları, 2022

Bir gösterge ve/veya göstergeler bütünü olan yazınsal metinlerin anlam merkezi içeriğin tözüdür. Kültürün hemen her unsuruyla oluşturulan bu töz, yazınsal metinlerin anlamını taşır. Bu metinleri anlamlamak isteyen araştırmacılar, anlambilim ve göstergebilim gibi yöntemlerle içeriğin tözüne ulaşmaya çalışırlar. Çözümleme odağındaki bu arayışların yanı sıra yazınsal metinlerin üretim sürecinde içeriğin tözünde ortaya koyduğu yapı da oldukça önemlidir. Yazınsal metinlerin üretimini başlatan yapı içeriğin tözüdür. Araştırmalarımıza göre içeriğin tözüne ilişkin bir yapı ortaya koyan çalışmaların çok az sayıda olduğu, alanyazının bu anlamda yeni çalışmalara gereksinim duyduğu gözlemlenmektedir. Çalışma kapsamında alanyazındaki gereksinim göz önüne alınmış, yazınsal metinlerin anlam evrenini temsil eden içeriğin tözüne yapısalcı bir anlayışla yaklaşılmış ve bu yapının görsel olarak ortaya konması amaçlanmıştır. Bu yapıyı yani içeriğin tözünü oluşturan kurucu öge anlambirimciktir. Çalışmada anlambirimcikler, anlambirimciklerin ürettiği izlek, anlambirimcik demeti, yerdeşlik, anlambirimcik molekülü (yerdeşlik demeti) gibi içeriğin tözüne ilişkin kavramların kavramsal ve bağıntısal yönleri ele alınmış, bu terimler önerilen çizgede ilgili yerlerine konumlandırılmıştır. İçeriğin tözü gibi soyut ve derin yapıda bulunan bir alanı sınırlamak, yapısını tam olarak çıkarmak ne denli zor olsa da üretilen çizgeyle bir girişimde bulunulmuş, yapılacak yeni çalışmalar için bir örnek oluşturulmuştur.

Türkçede Örtmece Sözler

Dil, kültürün bir taşıyıcısıdır. Kökleri tarih içinde gizli birtakım sözleri bugün de kullanmaya devam etmekteyiz. Bu yazıda örtmece sözler üzerinde durulmaktadır. Türkçenin söz varlığında yer alan bu tür ifadeler tespit edilmiştir.

Almanca Öğretiminde Yazınsal Metin Çevir

Journal of Turkish Studies, 2013

Contrary last years, using literary texts in foreign language classes are supported increasingly by more linguists. If these texts that have all structural and pragmatic properties of languages are chosen properly, for students groups and the subjects learned, they can influence teaching process positively. The aim of this study adopted a qualitative research method is to create awareness of language in source and target language by doing translation of literary text in classrooms. In line with this purpose in the study, the section studied the imperatives was chosen in the book named AHA (1B). In this study, since the textbook doesn't include any literary texts, the book, Erziehung of Uwe Timm has been used for a translation exercise during the lesson. The entire of poem written in the imperatives has been translated from German to Turkish and structural properties have been characterized. It has been searched that how a contribution using of the educational translation exercise that made of literary texts as a teaching tool will make in German teaching. At the end of the practical lessons in the department of English Language and literature at Kafkas University, it has been seen that the translation exercise made from literary texts in German teaching has enriched learner's thesaurus and structural awareness has occurred in reciprocal languages. Through translation of literary text, learners could have made firm the common and different features of the both languages. It has been seen that through these identified features, structural consciousness has been come into existence in the mutual languages. This consciousness has improved the usage abilities of learners in target language positively.

Bilim Kurguda Çevirmen ve Çeviri Temsili

2023

The following article focuses on representation of translation and translator in science fiction genre focusing on the Star Trek canon. After a brief introduction, the study firstly centers on features of the science fiction genre, and then dwells into the representation of translation and translator in this specific genre. The second section summarizes Star Trek movies and TV series. The third section deals with the aim and significance of current research and represents detailed information about the corpus and analysis process. The following section focuses on the notions of universal translator and human translator, new linguistic subfields that emerged due to Star Trek movies and TV series and finally presents the research corpus under subsections. The discussion and conclusion part discusses the findings of research corpus analysis, the representation of translation and translator in this specific genre. The study concentrates on the role of mass media, and especially the role of science fiction products, in informing and manipulating people and creating certain images and cases in their minds. Hence, the study aims at building a discussion by giving concrete examples of the representation of translation and translators. The study also underlines the fact that further studies on this topic may effectively create perception about the facts and importance of the translator's job, role and status by displaying realistic or futuristic reflections.

Yazınsal Yapıtlarda Melezlik Olgusu ve Bir Eğretileme Olarak Çeviri

Journal of Turkish Studies

This article was checked by iThenticate. * Bu makale Prof.Dr. Füsun Ataseven danışmanlığında yürütülen Hülya Yılmaz'ın "Melezlik ve bir Eğretileme Olarak Çeviri: Amin Maalouf'un Eserlerinde Kimlik, Aidiyet ve Melezlik gibi Kavramlar üzerinde Etnometodolojik bir İnceleme" adlı Doktora Tezi çalışmasının ilk kuramsal bölümünü oluşturacaktır.

Çeviri Amaçlı Metin Çözümlemesi Üzerine Dizgeli ve Bütünsel Bir Yaklaşım Arayışı

Doktora Tezi, 2022

IN SEARCH OF A SYSTEMATIC AND HOLISTIC APPROACH TO TRANSLATION-ORIENTED TEXT ANALYSIS When we review the translation studies literature, we see that the approaches put forward on translation activity are mostly based on concepts, theories and models imported from many different disciplines. As a result, the translation studies literature today has a rather heterogeneous appearance in terms of research orientations. However, despite this heterogeneous appearance, it is possible to talk about the existence of two main orientations called “structuralism” and “functionalism” in translation studies, which differ from each other in terms of their basic assumptions. Structuralist orientation is criticized for emphasizing language and structure as a system and considering the communicative-situational and cultural aspects of translation not sufficiently; on the other hand, the functionalist orientation for ignoring the linguistic-structural dimension of translation too much. The fact that such complaints are frequently encountered in the translation studies literature shows that there is still a need for systematic and holistic approaches that will make it possible to examine the translation activity in all its aspects, with all the determinants and factors affecting the translation process. In line with this need, this study discusses possible ways of developing a systematic and holistic approach to translation-oriented text analysis, which is an important phase that has a directive effect on the translation process. The main purpose of translation-oriented text analysis is to understand the content of the source text and to determine its qualities that are important for translation. Translation studies literature shows that translation is a multiphase, multideterminant, multifactor, that is, a dynamic process. For this reason, to obtain consistent, reliable, and intersubjective data when performing translation-oriented text analysis, the source text, and the translation situation in which the source text is included should be analyzed as an interrelated whole. The main purpose of this study is to develop a systematic and holistic translation-oriented text analysis scheme that considers the internal and external determinants of the translation process and enables to analyze the source text with both its structural and pragmatic-situational aspects through its four basic linguistic, textual, communicative and cultural dimensions. For this purpose, a translation- oriented text analysis scheme was developed based on the concept of translation unit and this scheme was tested in terms of applicability on different text kinds, language pairs and various translation situation scenarios. Keywords: translation-oriented text analysis, translation situation, translation unit, holism Advisor: Prof. Dr. İsmail İŞCEN, Department of Translation Studies, Mersin University, Mersin.

Klasik Türk Edebiyatında Pendnâme-i Attar Şerh ve Tercümeleri Literatürü

DergiPark (Istanbul University), 2022

Farsçada "nasihat", öğüt" manasına gelen "pend" sözcüğü, "nâme" ile birlikte; "Pend-nâme", "öğüt kitabı, nasihat risalesi, öğüt kitapçığı" gibi anlamlar taşır. Pendnâme türü Attâr'ın (ö. 618/1221) Pend-nâme'sinin etkisiyle klasik Türk edebiyatında türden ziyade nasihat konusunda yazılan eserlerin özel adı olmuş ve bu konuda yazılan eserler Pend-nâme olarak isimlendirilmiştir. Bir tür ismiyle âdeta aynı bilinirlik derecesine ulaşmış olan, Feriduddîn-i Attâr'a atfedilen hacmi küçük, tesiri büyük bu eser, Fars edebiyatında olduğu kadar Türk edebiyatında da büyük ilgi görmüştür. Türk edebiyatında Attâr'a aidiyeti mevzusu tartışma konusu edilmeden benimsenen Pend-nâme'ye her dönem yoğun bir ilginin olduğu, söz konusu eser üzerine yapılan çalışmalardan da anlaşılmaktadır. Klasik Türk edebiyatında bu esere duyulan alakanın bir sonucu olarak şerh ve tercüme çalışmaları her yüzyıl devam etmiş ve neticede zengin bir literatür oluşmuştur. Ayrıca bu şerh ve tercümeler akademik çalışmaların konusu olarak bir taraftan Latin harflerine aktarılarak günümüz okuyucusunun hizmetine sunulurken diğer taraftan bu metinlerin içerdiği malzeme işlenerek dönemin siyasi, edebi, kültürel atmosferi hakkında bilgi elde edilmeye çalışılmıştır. Bu çalışmada doküman analizi yöntemi kullanılarak klasik Türk edebiyatında Pend-nâme'ye yapılan tercüme ve şerhler araştırılarak tablo halinde gösterilmiştir. Ayrıca günümüz araştırmacıları tarafından bu metinler üzerine yapılan çalışmalar incelenerek bunlarla ilgili bilgi verilmiştir. Bu sayede Pend-nâme üzerine yapılan araştırmaların en güncel hali derlenerek konunun düzenli bir şekilde kaleme alınması sağlanmıştır. Yapılan akademik çalışmaların yoğunlaştığı konular tespit edilmiş, yeni bilgiler sayesinde artık Geliş/

Metinler de Göç Eder: Karamanlıca Şiir Çevirileri Üzerine Betimleyici bir Çalışma

Texts Migrate Too: A Descriptive Study of the English Translations of Karamanli Poetry, 2023

As a result of the population exchange agreement signed between Türkiye and Greece in 1924, approximately 1.5 million people had to relocate on both sides of the Aegean. The Karamanli, who used Greek letters as a written language but had for centuries produced works in Turkish, were also included in the exchange and expressed the difficulties they encountered in their new homeland in poems. A rare example of the Karamanli migrant literature, these poems were originally published in Karamanli Turkish between 1924-1927 in Athens. Twenty-five poems from this collection were republished in 2016 under the title Muhacirname [The Poems of the Migrants] in Istanbul. The English translation of these poems almost a century later facilitated their international circulation. This study analyzes the English translations of the book and its paratext (i.e., preface, notes, articles, interviews with translators) in terms of translation norms. The first stage of the analysis shows the classification of the poems in terms of translation categories to suggest that they are after all interlingual translations. The second phase uses the concept of translation norms (Toury, 2004) to identify the explicit translator decisions regarding the challenges of poetry translation. These translations of Karamanli poems have capital importance in terms of providing historical information on the migration process of literary texts in nearby geographies as well as in terms of how the ethnolinguistic repertoire of Karamanli has been conserved across borders.

Yazınsal Metinlerde Boyut Sıfatlarının Eşdizimsel Görünümleri

Özet: Bu çalışmanın temel amacı, öykülerle temsil edilecek olan Türkçe yazınsal metinlerde boyut sıfatlarının eşdizimsel görünümlerini belirlemek ve söz konusu görünümlerin sıfat anlambilimi açısından nasıl bir ulamsal dağılım sergilediğinin bir dökümünü yapmaktır. Bu amaç doğrultusunda çalışmanın kuramsal çerçevesi, sıfatların anlambilimsel prototiplerini ortaya koyan Givon (2001) ile sıfatları anlambilimsel birleşim özelliklerine göre ayrıntılı biçimde ele alan Bierwisch ve Lang (1987)`nin görüşlerine dayanılarak oluşturulmuştur. Söz konusu kapsamda, boyut sıfatlarının belirgin eşdizimsel birleşim özellikleri (örneğin, uzun insan/insan; uzun yol/uzam, uzun masa/nesne) göz önünde bulundurularak aşağıdaki iki soruya yanıt aranmıştır: 1. Türkçe yazınsal metinlerde yer alan boyut sıfatları eşdizimsel görünüm açısından hangi belirgin birleşim özelliklerini öne çıkarmaktadır? 2. Söz konusu birleşimler anlam özellikleri açısından nasıl bir görünüm ortaya koymaktadır? Bu sorular doğrultusunda, çalışmada öncelikle boyut sıfatlarının eşdizimsel

Yazınsal Eserlerde Örtmece ve Çevirisi (original) (raw)

Related papers