KÜLTÜREL ÇEVİRİ BAĞLAMINDA BİR YÖNTEM ÖNERİSİ: ENİS BATUR’UN ACI BİLGİ ADLI ESERİNİN BİR ÇEVİRİ OLGUSU OLARAK İNCELENMESI (original) (raw)

2022, KÜLTÜREL ÇEVİRİ BAĞLAMINDA BİR YÖNTEM ÖNERİSİ: ENİS BATUR’UN ACI BİLGİ ADLI ESERİNİN BİR ÇEVİRİ OLGUSU OLARAK İNCELENMESI

“Kültürel Çeviri Bağlamında Bir Yöntem Önerisi: Enis Batur’un Acı Bilgi Adlı Eserinin Bir Çeviri Olgusu Olarak İncelenmesi” adlı bu tez çalışması, Acı Bilgi adlı özgün eseri bir çeviri olgusu olarak betimleme ve anlamlandırma çabasıdır. Eser tanımlanmış bir çeviri metin değildir, ancak yol ve yolculuk üzerine anlatılardan oluşan bir kültürlerarası yazım olması dolayısıyla çeviri kavramı ile yakın bir ilişki içindedir. Bu ilişki sebebiyle çevirinin geleneksel ikiliklerine uyum sağlamayarak aykırı bir örnek olarak beliren özgün eserin nasıl olgusallaştırılacağı ve nasıl anlamlandırılacağı bu çalışmanın araştırma sorusu olarak ortaya çıkmıştır. Fakat bu soruya yanıt sunan standartlaştırılmış bir yaklaşım ya da daha önce yapılandırılmış bir çalışma bulunmamaktadır. Bunun için disiplinlerarası bir bakış açısıyla yürütülen nitel çalışmada, inceleme nesnesinin gereklerine uygun olarak geleneksel ve kültürel olmak üzere iki farklı çeviri kavramsallaştırmasına başvurulmuş, özgül bir araştırma deseni tasarlanmış ve inceleme nesnesine uygulanmıştır. Çeviribilimsel yöntem çerçevesinde yürütülen çalışma, geleneksel çeviri ekseninde çevirinin kaynak/erek metin ikiliği üzerine kurulu tanım ve şemalarının yeniden değerlendirilmesi; kültürel çeviri ekseninde ise farklı bir çeviri tasarımının kavramlaştırılması ve işlemselleştirilmesi anlamına gelmektedir. Uygulamada, betimleyici (ürün odaklı, işlev odaklı ve süreç odaklı) ve kuramsal/üstyöntemsel bir çaba söz konusu olmuştur: Varolan çevirilerin betimlenmesi ve çevirinin gözlemlenen işlevlerinin ya da çeviri süreçlerinin çözümlenmesi yoluyla, özgün eserin çeviri kavramıyla ilişkisi iki farklı çeviri ekseninde açığa çıkarılmıştır. Çalışma, çeviri ve özgün eser arasındaki ilişkiyi olgusallaştırma amacına ulaşmıştır. Bu çalışmanın yenilikçi ve önem taşıyan yanı, kültürel çeviri kavramını ön plana çıkarması ve uygulamaya yönelik bir yöntem önerisi sunmasıdır. Anahtar Kelimeler : Kültürel Çeviri, Homi Bhabha, Özgün Eser, Kaynak/Erek Metin İkiliği, Enis Batur This thesis titled “A Method Proposal in The Context of Cultural Translation: The Study of Acı Bilgi by Enis Batur as a Translation Phenomenon” is an effort to describe and make senseof the original work Acı Bilgi as a translation phenomenon. The work is not defined as atranslated text, but it is closely related to the concept of translation, as it is an intercultural writing consisting of narratives on the journey. Due to this relationship, the research question of this study has emerged as how the original work, which appears as a contradictory example by not adapting to the traditional dichotomies of translation, will be established and how one could make sense of it. However, there is no standardized approach or previously structured study that provides an answer to this question. For this, in the qualitative study conducted with an interdisciplary perspective, two different conceptualizations of translation, traditional and cultural were applied in accordance with the requirements of the research object, a specificresearch design was conceived and applied to the study object. Within the framework of translation studies, the study carried out on the axis of traditional translation is the reevaluation of the definitions and schemes of translation based on the source/target text dichotomy; the study carried out on the axis of cultural translation means the conceptualizationand operationalization of a different translation design. In practice, there has been a descriptive (product-oriented, function-oriented and process-oriented) and theoretical/methodical effort. The relationship between the original work with the concept of translation has been highlighted in two different axes, by describing the existing translations and analyzing the observed functions of the translation processes. The study has achieved the aim of actualizingthe relationship between original work and the concept of translation. The innovative and important aspect of this study is that it brings to the fore the concept of cultural translation and offers a method proposal for practice. Key Words : Cultural Translation, Homi Bhabha, Original Work, Source/Target Dichotomy, Enis Batur