Viranî Divanı’nın Yazma Nüshaları (original) (raw)

ALEVİLİK–BEKTAŞİLİK ARAŞTIRMALARI DERGİSİ

Viranî (diğer adlarıyla Âşık Viranî, Viran Abdal, Viranî Baba) XVII. yüzyıl başlarında yaşamış, Aleviliğin Yedi Büyük Ozan’ı arasında gösterilecek kadar halk tarafından sevilip ilgi görmüş, Hurufilik ve Ali-ilahilik inancıyla ön plana çıkan bir tekke şairidir. Günümüze değin Viranî’nin hayatına dair yapılmış olan çalışmalar ve sunulan bilgiler son derece kısıtlı, kesin olmayan, eksik veya yanlış mahiyettedir. Hayatı boyunca söylediği şiirler ve öğütler, çeşitli edebî ürünler olarak bugüne ulaşmıştır. Bu ürünler genel olarak Divan ve Risale olmak üzere iki temel başlıkta toplanmaktadır. Viranî’nin Divan adıyla bilinen eserinde Hurufilik ve Hz. Ali’nin tanrılaştırıldığı Ali-ilahilik inancının işlendiği manzumeler ile çeşitli konularda dinî ve tasavvufi şiirler bulunmaktadır. Viranî, Divan’ında aruzun çok sayıda kalıbını, divan şiiri ve halk şiirinin farklı nazım şekillerini (gazel, musammat gazel, müstezat gazel, dörtleme, murabba, muhammes, müseddes, tercî-bend, mesnevi) kullanarak ş...