ENERJĠ VE EKONOMĠK BÜYÜME ĠLĠġKĠSĠ: TÜRKĠYE ÖRNEĞĠ Energy and economic growth relationships: the case of Turkey (original) (raw)
Related papers
Türki̇ye’De Enerji̇ Tüketi̇mi̇ Ve Ekonomi̇k Büyüme: Granger Nedenselli̇k Yaklaşimi
İktisadi İdari ve Siyasal Araştırmalar Dergisi, 2019
Enerji, sanayileşme devrimi sonrası üretim ve tüketim faaliyetlerinin önemli ve zorunlu bir girdisi haline gelmiştir. Keza ülke ekonomileri için büyümenin belirleyicisi olan enerji ekonomik büyümenin de temel kaynağıdır. Bu bağlamda hem gelişmiş hem de gelişmekte olan ekonomiler için ekonomik büyüme, enerji tüketimi ve karbon emisyonu arasındaki ilişki fazlaca dikkat çeken ve incelenen bir konu haline gelmiştir. Bu çalışmada ekonomik büyüme, enerji tüketimi ve karbon emisyonu arasındaki ilişki Türkiye açısından incelenmeye çalışılmıştır. Veri seti yıllık olarak elde edilmiş olup 1961-2014 dönemlerini kapsamaktadır. Verileri analize uygun hale getirmek için öncelikle zaman serilerinde uygulanan durağanlık testlerinden ADF ve PP testleri yapılmıştır. Daha sonra değişkenler arasında eşbütünleşme analizi yapılmıştır. Eşbütünleşme sonucunda VEC modeli kurulmuştur. Sonrasında Granger nedensellik analizi yapılmıştır. Analiz sonucunda kişi başı GSYH'den kişi başına enerji tüketimine doğru tek yönlü ve kişi başı enerji kullanımından kişi başı karbon emisyonuna doğru tek yönlü bir nedensellik olduğu sonucuna ulaşılmıştır.
ENERJİ TÜKETİMİ VE EKONOMİK BÜYÜME İLİŞKİSİ: TÜRKİYE ÖRNEKLEMİNDE EŞBÜTÜNLEŞME ANALİZİ
Ekonomik büyüme açısından enerji önemli bir girdidir. Bu çalışmada enerji tüketimi ile ekonomik büyüme ilişkisi 1970-2014 dönemi verileri kullanılarak analiz edilmektedir. Bu amaçla, birim kök testi Genişletilmiş Dickey-Fuller (ADF), eşbütünleşme analizi Engle Granger, uzun ve kısa dönem analizleri uzun dönem ve kısa dönem analizi ise (hata düzeltme modeli) Dinamik En Küçük Kareler Yöntemi (DEKK) ile gerçekleştirilmiştir. Elde edilen bulgulara göre enerji tüketimi ile ekonomik büyüme arasında uzun dönemli bir ilişki vardır. Hata düzeltme modelinde ise hata düzeltme katsayısının negatif ve istatistiki olarak anlamlı olduğu görülmüştür. Seriler arasında ortaya çıkan bir sapmanın yaklaşık üç dönem sonra giderildiği tespit edilmiştir.
Türkiye Ekonomisinde Büyümenin Dinamiği Olarak Enerji
Akdeniz Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 2017
Altyapı niteliğinde bir faktör olan enerji tüketiminin büyüme üzerindeki etkisini öngörebilmek için söz konusu iki değişken arasındaki ilişkiyi belirlemek gerekir. Bu çalışmada Türkiye'nin 1960-2014 yıllarındaki verilerine dayalı olarak anılan ilişki incelenmiştir. Analiz sonucunda büyüme ve enerji tüketimi arasında güçlü ölçülerde olumlu bir ilişki olduğu saptanmış ve Türkiye'de yüksek ölçülerde büyüme sağlayabilmek için büyüme oranına yakın yükseklikte enerji tüketiminin gerekli olduğu saptanmıştır. Dolayısıyla, politika yapıcılar Türkiye için sürekli büyüme hedefliyorsa, enerji çeşitliliği arttırılarak enerji tüketimindeki dalgalanmalar en aza indirilmelidir.
Artuklu Kaime Uluslararası İktisadi ve İdari Araştırmalar Dergisi, 2023
Yenilenebilir enerji kaynakları, yenilenemez enerji kaynaklarına alternatif olarak günümüzde olduğu gibi gelecek için de büyük önem arz etmektedir. Jeotermal enerji, biyokütle enerjisi, rüzgar enerjisi, güneş enerjisi, hidrojen enerjisi ve hidrolik enerji yaygın olarak kullanılan yenilenebilir enerji kaynakları arasında yer almaktadır. Türkiye, yenilenebilir enerji kaynakları açısından çok fazla çeşitliliğe sahip olduğu ve potansiyel açısından zengin bir ülke olduğu bilinmekte ve kabul edilmektedir. Özellikle 21. yüzyılın başlarından itibaren yenilenebilir enerji tüketimi ve ekonomik büyüme arasındaki ilişki oldukça ilgi çekmiş ve araştırmalara konu olmuştur. Bu doğrultuda bu çalışmanın amacı 1990-2020 dönemini kapsayan yıllık zaman serisi verileri kullanılarak Türkiye'de yenilenebilir enerji tüketimi ile ekonomik büyüme arasındaki ilişkiyi ekonometrik zaman serileri analizi kapsamında Johansen eşbütünleşme ve Granger nedensellik testiyle incelemektir. Çalışmada ekonomik büyüme ve yenilenebilir enerji tüketimi değişkenlerine ek olarak dış borç değişkeni kontrol değişken olarak yer almıştır. Gerçekleştirilen analizler sonucunda ekonomik büyüme, yenilenebilir enerji tüketimi ve dış borçlar arasında eşbütünleşme ilişkisi olduğu tespit edilmiştir. Nedensellik testine göre ekonomik büyüme ve dış borçtan yenilenebilir enerji tüketiminin payına doğru tek yönlü bir kısa dönem ilişkinin varlığı ortaya çıkmıştır.
Uluslararası Ticaret ve Ekonomi Araştırmaları Dergisi
Bu çalışmada Türkiye için enerji tüketimi, enerji verimliliği, sermaye birikimi, Ar-Ge harcamaları ile ekonomik büyümeyi temsil eden Reel GSYH(gayrisafi yurtiçi hasıla) ve nüfus arasındaki ilişki 1985-2018 dönemlerini kapsayan yıllık verilerle incelenmiştir. VECM (Vector Error Correction Model-Vektör Hata Düzeltme Modeli) metodunun kullanıldığı bu çalışmada; uzun dönemli nedensellik testi sonuçları değerlendirildiğinde, enerji tüketimi ile ekonomik büyüme arasında, teknolojik gelişim ile ekonomik büyüme arasında, nüfus ile ekonomik büyüme arasında ve enerji tüketimi ile teknolojik gelişim arasında çift yönlü nedensellik ilişkilerinin geçerli olduğu sonucuna ulaşılmıştır. Nedensellik testi sonuçları bir bütün olarak değerlendirildiğinde, enerji tüketimi ile ekonomik büyüme arasındaki çift yönlü nedensellik ilişkisinin hem kısa hem de uzun dönemde geçerli olması enerji tasarrufuna yönelik olarak uygulanacak bir politikanın ekonomik aktivitelere zarar verebileceği görülmüştür. Benzer ş...
Enerji̇ Tüketi̇mi̇ Ve Ekonomi̇k Büyüme
2015
Calismamizin konusu enerji tuketimi ve ekonomik buyume iliskisidir. Temel amacimiz; 1978 yilindan bu yana bircok iktisatcinin uzerinde arastirmalar yaptigienerji tuketimi ile ekonomik buyume arasindaki iliskinin hem teorik hem de ampirik cercevede incelenmesidir. Enerji tuketimi ile buyume iliskisi once toplulastirilmisdenklemlerle incelenmisdaha sonra ayristirilmis denklemler kullanilarak birincil enerji tuketimini olusturan kaynaklarin ekonomik buyume uzerindeki etkisi analiz edilmistir. Ayrica ilk analizde 1996:01-2004:04 donemine ait ucer aylik veriler; ikinci analizde ise 1980-2004 donemi yillik verileri kullanilarak zaman bakimindan bir sinirlama getirilmistir. Calismada “Enerji tuketimi ekonomik buyume uzerinde pozitif etkiye sahiptir” hipotezi Siradan En Kucuk Kareler Yontemiyle test edilmisve sonuclara yer verilmistir.
Türkmeni̇stan Ekonomi̇si̇nde Enerji̇ Tüketi̇mi̇ Ve Ekonomi̇k Büyüme Arasindaki̇ İli̇şki̇
2015
Bu calisma Turkmenistan’da dogal gaz tuketimi, birincil enerji tuketimi ve kisi basina gayri safi yurt ici hâsila arasindaki iliskiyi nedensellik yonunden 1985-2014 yillari arasinda incelemektedir. Degiskenler arasindaki iliski Es Butunlesme Testi, VECM dayali Granger Nedensellik testi teknikleri ile analiz edilmektedir. Analiz sonuclarinda dogal gaz tuketimi ile ekonomik buyume arasinda iki yonlu nedensellik oldugunu gostermektedir. Birincil enerji tuketiminden kisi basina gayri safi yurt ici hasilaya dogru tek yonlu nedensellik tespit edilmistir
Uygulamalı ekonomi ve sosyal bilimler dergisi, 2022
Bu çalışmada Türkiye'de yenilenebilir enerji tüketimi ve çevresel sürdürülebilirliğin ekonomik büyüme üzerindeki etkisi araştırılmıştır. Bu amaç doğrultusunda çalışmada ARDL sınır testi yaklaşımı kullanılmış ve 1988-2019 dönemini kapsayan yıllık veri setinden yararlanılmıştır. Çalışmada kullanılan değişkenler; GSYH, nihai tüketim harcamaları, doğrudan yabancı yatırımlar, karbondioksit emisyonu ve yenilenebilir enerji tüketimi şeklindedir. Analiz bulguları nihai tüketim harcamaları, doğrudan yabancı yatırımlar ve yenilenebilir enerji tüketiminin ekonomik büyüme üzerindeki etkisinin hem kısa dönemde hem de uzun dönemde pozitif olduğunu göstermektedir. Bununla birlikte karbondioksit emisyonunun ekonomik büyümeyi yalnızca kısa dönemde etkilediği tespit edilmiştir. Çalışmadan elde edilen sonuçlar, Türkiye'de sürdürülebilir ekonomik büyümenin önemine vurgu yapmaktadır.