Etnoarkeolojik Bir Bakışla Troya Tarihi Milli Parkı'nda Taşınabilen Taşlar (original) (raw)

Etnoarkeolojik Bir Bakışla Troya Tarihi Milli Parkı’nda Devşirme Malzeme Kullanımı (The Use of Spoliated Materials in the Historical National Park of Troy from an Ethnoarchaeological Perspective)

Anadolu'da Etnoarkeoloji Araştırmaları / Ethnoarchaeology Studies in Anatolia, 2022

The use of spolia is one of the most important problems of ar-chaeology. It has been and will continue to be the second use of the material since the earliest times. However, questions about why, how and why it is used in archaeological sites cannot be answered not certainly. Although many cities and villages were built directly on the ancient settlement, there are also settle-ments built with materials taken from these places. One of the regions where the use of this kind of spolia material is most intense is the Troad Region, where many ancient settlements and stone materials are used. While Strabo’s writing that cities such as Polisma and Sigeion were founded with stones taken from Troy is perhaps the oldest text on spolia, it is not a coincidence that architectur-al materials taken from Troy are found in the cemeteries of Halileli village and other villages identified on maps as Polisma. While some of the villages in the Troy Historical National Park were abandoned in the last 150 years, some were established during this time. The newly established villages were established by the immigrants who came to the region for compulsory reasons. In this study, the village of Tevfikiye, which was founded with stones taken from Troy, the vil-lage of Kumkale, which was displaced due to the First World War and yenişehir köyü built on the architectural remains of the ancient sigeon, How and for what purpose the architecture of the Yenişehir village, which was completely aban-doned during the war, was used later, why did the refugees destroy the aban-doned Greek village at the end of the war and establish a village with the same name next to it?, whether there was a mounding in the old village or human in-fluence in the mounding, The destruction processes of Kumtepe and Alacalıgöl prehistoric settlements and the disappearance of Kalafat and Yerkesiği villages will be discussed from an ethnoarchaeological point of view.

Troya Tarihi Milli Parkında Kurulan Yeni Köyler ve Yaşanan Sorunlar

Manfred Osman Korfmann Anısına Arkeoloji-Paleocoğrafya-Jeoarkeoloji Araştırmaları II, 2023

Özet Çanakkale, antik ismiyle Troas Bölgesi, tarih boyunca Çanakkale Boğazı’na bağlı önemli konumu ile Avrupa ve Asya arasında bir köprü görevi görmüş ve tarihi değiştiren büyük göçlere sahne olmuştur. Bu göçler sırasında birçok topluluk burayı sadece bir geçiş noktası olarak kullansa da, en son yapılan göçlerle günümüzde halen bu topraklarda yaşayan yeni köyler kurulmuş, yerleşik halkın hayatında ise köklü değişiklikler yaşanmıştır. Osmanlı’nın son dönemlerinde Avrupa üzerinden bölgeye yapılan en önemli göçler 1878 yılının Ocak ayında olmuştur. 1877-78 Osmanlı-Rus Savaşı’ndan (93 Harbi) kaçan ve Edirne’ye kadar gelen göçmenler, Rusların Edirne’yi de işgal edip Keşan üzerine yürümesiyle birlikte Trakya üzerinden Gelibolu’ya gelmiş ve buradan Lapseki ve Çanakkale’ye geçmişlerdir. MÖ 1000’li yıllarda Balkanlar üzerinden gelerek Troya’yı etkisi altına alan ve bir kültür tabakası oluşturan gruplar ve MS 13. yüzyılda yine Balkanlar üzerinden gelen ve Karesi Beyliği tarafından Kaz Dağı’nın kuzey eteklerine yerleştirilen Türkmenler gibi, 19. yüzyılda Balkanlar üzerinden gelen bu grup içerisinden de Troya Antik Kenti çevresine yerleşenler olmuş ve burada Son Troyalılar olarak isimlendirdiğimiz köyleri kurmuşlardır. Bir kez daha Balkanlar üzerinden gelip Troya’ya ve Troya Ovası’na can veren bu insanlar günümüzde de olduğu gibi muhacir olarak nitelendirilmiş, yerli (manav) halk tarafından kabul görmemiş ve dönemin Osmanlı arşiv belgelerine yansıyan birçok sorun yaşamışlardır. Bu çalışmada 19. yüzyılın sonlarında başlayan ve 20. yüzyılda da devam eden bu göçler ile birlikte yaşanan uyum sorunları yeni belgeler ışığında değerlendirilecektir. Anahtar Kelimeler: Troya, Milli Park, Yeni Köyler, Troas, Çanakkale Abstract Çanakkale, with its ancient name Troas Region, has served as a bridge between Europe and Asia with its important location connected to the Dardanelles throughout history and has been the scene of great migrations that changed the history. Although many communities used this place only as a transit point during these migrations, new villages still living in these lands were established with the latest migrations, and radical changes were experienced in the lives of the people who settled there. The most important migrations to the region through Europe was in the last period of the Ottoman Empire in January 1878. Immigrants who escaped from the 1877-78 Ottoman-Russian War (93 War) and came to Edirne, Gallipoli via Thrace, after the Russians occupied Edirne and marched on Keşan, and passed on to Lapseki and Çanakkale from there. These groups that came from the Balkans in the 19th century, such as the groups that came through the Balkans in 1000 BC and formed a cultural layer, and the Turkmens who came through the Balkans in the 13th century AD and were settled on the northern skirts of Kaz Mountain by the Karesi Principality Among the group, there were those who settled around the Ancient City of Troy and established the villages here we call the Last Trojans. These people, who once again came through the Balkans and gave life to Troy and the Trojan Plain, were described as immigrants as they are today, were not accepted by the locals (natives) and experienced many problems that were reflected in the Ottoman archive documents of the period. In this study, the adaptation problems experienced with these migrations, which started at the end of the 19th century and continued in the 20th century, will be evaluated in the light of new documents. Keywords: Troy, National Park, New Villages, Troad, Canakkale

59 TROYA (TRUVA) MİLLÎ PARKINDA OSMANLI ARKEOLOJİSİ Ottoman Archaeology in Troy National Park

Gastroia, 2019

Troia is one of the most famous ancient cities in theworld. With the declaration of 2018 as the year of Troia, this important ancient city region came to the agenda again. It has created momentum in the tourism in Canakkale. Archaeological researches of Troia have been revealed historical importance of it. These archaeological excavations also provide clues about what people eat and drink in ancient times.The importance of local food in terms of gastronomy tourism has been emphasized by many researches. It is thought that gastronomy tourists or culture tourists can also be curious about what people eat in the ancient times. For this reason, it is thought that it can be created a touristic product accordingly. From this point of view, it is aimed to reveal the food culture of Troia by scanning secondary data sources in this study. As a result of the investigations, it can be said that the first one of the basic factors that affect nutrition in Troas region and Troia is the geography, Troy (Troia) National Park was founded in 1996 with the aim to protect the historical and cultural texture of the archaeological site of Troia (Troy) in the Ancient Troas and its surrounding. The prehistorical, proto-historical, Greek, Hellenistic and Roman periods of this region - especially Troia - have been extensively analyzed by scientists since the excavations of Schliemann. On the other hand, it cannot be said that the surroundings of Troy have been adequately analyzed in terms of Ottoman archaeology. Therefore, this article aims to examine the Ottoman settlements and material culture data within the boundaries of the national park. The importance of the Ottoman archaeology beginning to develop as a new sub-discipline in the Islamic Archaeology, which is a field of the historical archaeology, was emphasized by researchers such as Prof. Dr. Abdülcelil Temimî, Uzi Baram and Lynda Carroll. The archaeology of the Ottoman Empire, which spread over three continents, is undoubtedly a multidirectional and multidimensional field of study. Nevertheless, it appears possible to address the Ottoman past of an area bordered with Troy National Park within the scope of an article with its main lines. The Turkish settlement that started in this region in the 14th century developed under the Ottoman rule beginning from the Orhan Gazi period. Ottoman archives from the 16th century reveal that there are three villages around the ancient ruins of Troia (Hisarlık). These are Halilili (Halileli), Kumköy and Kalafatlu (Kalafatlı) villages. Yenişehir, located near the coast in the northwest of Hisarlık, is a Christian village built next to the ancient Sigeum (Sigeion/Sigée) probably in the 17th century. In the 17th century, Kal’a-i Sultâniye and Seddü’lbahr castles were built by Valide Turhan Sultan, the mother of Mehmed IV, on the entrance of the Dardanelles in the northwest of Eski Hisarlık and on the European coast respectively. On the charter

Troy As a Tourist Destinatıon in Antiquity (ANTİK ÇAĞIN TURİZM MERKEZİ OLARAK TROİA)

Gastroia: Journal of Gastronomy and Travel Research, 2019

The site of Troy is one of the most important tourist destinations of the world, visited by thousands of people every year. The main reason for these travels is to experience the battlefields of the Trojan War, which was destined by Homer, and the ancient ruins of the city. Troia, which is famous for its Homeric epics, has attracted so many people not only in today, but also in ancient times. The trips in the ancient Greek period have turned into a cultural tourism activity, especially during the Roman Empire. Since the Romans believed that the Trojans founded their city, Roman trips to Troy created an important income in the local economy. With the expansion of Christianity, the foundation myths of Rome became less popular and this inevitably led to the decline of the ties between Troy and Rome, which in turn must have weakened its status as a tourist destination. Due to many natural and human-made disasters and by the depletion of the most important source of income, Troy was soon abandoned and ruined.

'Türkiye Trakya'sında 20. Yüzyıl Başında Gizli Kalmış Arkeolojik Bir Kazı ve Eser Taşınması''

YARAŞ, A., ''Türkiye Trakya'sında 20. Yüzyıl Başında Gizli Kalmış Arkeolojik Bir Kazı ve Eser Taşınması'', Trakya Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Dergisi, Cilt 7 Sayı 13, s. 1-42. (ISSN 1309-7660), 2017

Trakya Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Dergisi Uluslararası Hakemli bir dergidir. Dergi, ASOS Index tarafından taranmaktadır. CEEOL (Central and Eastern European Online Library) tarafından ise gözetim altında tutulmaktadır. Bu dergide yayımlanan makaleler Yayın Kurulu'nun izni olmadan aynen veya kısmen yayınlanamaz ve iktibas edilemez. Yayımlanan yazı ve makalelerin içeriği ile ilgili tüm sorumluluk yazarlarına aittir. Kapak Resmi: İstanbul Arkeoloji Müzesi-İAM Fotoğraf Arşivi (Kapak fotoğrafı için İAM Müdiresi Zeynep Kızıltan'a Teşekkür ederiz.)

Ottoman Archaeology in Troy National Park

Gastroia: Journal of Gastronomy And Travel Research, 2019

Troya (Truva) Millî Parkı, antik Troas bölgesindeki Troia ören yeri ve çevresindeki tarihî-kültürel dokuyu korumak amacıyla 1996 yılında kurulmuştur. Bu yörenin-Troia başta olmak üzereprehistorik, proto-historik, Yunan, Helenistik ve Roma dönemleri, Schliemann'ın kazılarından itibaren bilim adamları tarafından etraflıca araştırılmıştır. Buna karşılık, Troya çevresinin Osmanlı arkeolojisi açısından yeterince incelendiği söylenemez. Bu nedenle, makalemizde millî park sınırları içindeki Osmanlı yerleşimleri ve maddî kültür verilerinin irdelenmesi amaçlanmıştır. Tarihsel arkeolojinin bir dalı olan İslam Arkeolojisi içinde yeni bir alt disiplin olarak gelişmeye başlayan Osmanlı arkeolojisinin önemi; Prof.Dr. Abdülcelil Temimî, Uzi Baram ve Lynda Carroll gibi araştırmacılar tarafından vurgulanmıştı. Üç kıtaya yayılan Osmanlı imparatorluğunun arkeolojisi-hiç kuşkusuz-çok yönlü ve çok boyutlu bir uğraş alanıdır. Buna karşılık Troya Millî Parkıyla sınırlanmış bir alanın Osmanlı geçmişini, ana hatlarıyla bir makale kapsamına sığdırmak mümkün görünmektedir. Bu bölgede kalıcı olarak 14. Yüzyıl başlarında başlayan Türk iskânı; Orhan Gâzi devrinden itibaren Osmanlı idaresi altında gelişmiştir. 16. Yüzyıldan Osmanlı arşiv belgeleri, antik Troia harabeleri (Hisarlık) çevresinde üç köy bulunduğunu gösterir. Bunlar Halil-ili (Halileli), Kum Köy ve Kalafatlu (Kalafatlı) köyleridir. Hisarlık'ın kuzeybatısında sahile yakın konumdaki Yenişehir ise antik Sigeum'un (Sigeion /Sigée) yanı başında-muhtemelen-17. yüzyılda kurulmuş bir Hıristiyan köyüdür. 17. Yüzyılda Hisarlık'ın kuzeybatısında, Çanakkale boğazının girişine Sultan IV. Mehmed'in annesi Valide Turhan Sultan tarafından Kum Kale (Kal'a-i Sultâniye /Sultan Hisarı) ve Avrupa kıyısına Seddü'l-bahr Kalesi yaptırılır. Vakfiye belgesinde, Valide Turhan Sultan'ın kale halkı için bir câmi, mektep ve çifte hamam yaptırdığı da kayıtlıdır. Bu kalenin yanında oluşan köy, Çanakkale savaşları sırasında harap olur ve köylüler Kum Köy'e (Yeni Kumkale köyü) göç ederler. Bu sırada savaşta harap olan Kum Kale camisinin kitabesi de Kum Köy'deki caminin minaresine yerleştirilir. Millî parktaki Halileli köyünde Osmanlı arkeolojisi açısından sadece mezar taşları dikkati çeker. Kalafatlı köyüne 1928 yılında Bulgaristan'dan göçen Türkler yerleştirilmiştir. Köy bu yıllarda yeniden kurulmuştur. Buna karşılık Çıplak Köy geç Osmanlı döneminde kurulmuş olup; 19. Yüzyıl üslûbunda iki cepheli bir çeşmeye, bir konağa ve daha ziyade 18.-19. yüzyıl mezar taşları bulunan tarihî mezarlığa sahiptir. Troia harabeleri yakınındaki Tevfikiye köyü ise 19. yüzyılın sonlarında Balkanlardan göçen Türkler için kurulmuştur. Millî park içinde Osmanlı dönemi açısından en göze çarpan anıt, Yerkesiği'ndeki Cezayirli Hasan Paşa köşküdür. Kule ev tarzındaki köşk; Hasan Paşa