Enerji̇ İthalati, Dövi̇z Kuru Ve Ekonomi̇k Büyüme Arasindaki̇ İli̇şki̇: Türki̇ye İçi̇n Bi̇r Araştirma (original) (raw)
Related papers
Sakarya İktisat Dergisi, 2021
Bu çalışmada, cari açık, döviz kuru ve ekonomik büyüme arasındaki ilişki 2003Q1-2018Q3 dönemine ait üçer aylık veriler kullanılarak araştırılmıştır. Türkiye'de bu dönemler arasında yer alan 2008 küresel krizi kukla değişken olarak analize dahil edilmiştir. Modelde kullanılan Reel Efektif Döviz Kuru (REDK) ve Cari İşlemler Açığı(CİD) Türkiye Cumhuriyeti Merkez Bankası Elektronik Veri Dağıtım Sistemi'nden, GSYH Zincirlenmiş Hacim Endeks değerleri Türkiye İstatistik Kurumu sitesinden(TÜİK) elde edilmiştir. Çalışmada VAR analizi yapılarak etki-tepki analizi, varyans ayrıştırma ve Granger nedensellik analizi yapılmıştır. Granger nedensellik analizi sonuçları reel efektif döviz kuru ile cari açık arasında çift yönlü nedensellik ilişkinin olduğunu ekonomik büyümeden cari açığa doğru ise tek yönlü nedensellik ilişkisinin olduğunu göstermektedir. Ayrıca reel efektif döviz kurundan ekonomik büyümeye doğru tek yönlü nedensellik ilişkisinin olduğu tespit edilmiştir.
Artuklu Kaime Uluslararası İktisadi ve İdari Araştırmalar Dergisi, 2023
Yenilenebilir enerji kaynakları, yenilenemez enerji kaynaklarına alternatif olarak günümüzde olduğu gibi gelecek için de büyük önem arz etmektedir. Jeotermal enerji, biyokütle enerjisi, rüzgar enerjisi, güneş enerjisi, hidrojen enerjisi ve hidrolik enerji yaygın olarak kullanılan yenilenebilir enerji kaynakları arasında yer almaktadır. Türkiye, yenilenebilir enerji kaynakları açısından çok fazla çeşitliliğe sahip olduğu ve potansiyel açısından zengin bir ülke olduğu bilinmekte ve kabul edilmektedir. Özellikle 21. yüzyılın başlarından itibaren yenilenebilir enerji tüketimi ve ekonomik büyüme arasındaki ilişki oldukça ilgi çekmiş ve araştırmalara konu olmuştur. Bu doğrultuda bu çalışmanın amacı 1990-2020 dönemini kapsayan yıllık zaman serisi verileri kullanılarak Türkiye'de yenilenebilir enerji tüketimi ile ekonomik büyüme arasındaki ilişkiyi ekonometrik zaman serileri analizi kapsamında Johansen eşbütünleşme ve Granger nedensellik testiyle incelemektir. Çalışmada ekonomik büyüme ve yenilenebilir enerji tüketimi değişkenlerine ek olarak dış borç değişkeni kontrol değişken olarak yer almıştır. Gerçekleştirilen analizler sonucunda ekonomik büyüme, yenilenebilir enerji tüketimi ve dış borçlar arasında eşbütünleşme ilişkisi olduğu tespit edilmiştir. Nedensellik testine göre ekonomik büyüme ve dış borçtan yenilenebilir enerji tüketiminin payına doğru tek yönlü bir kısa dönem ilişkinin varlığı ortaya çıkmıştır.
Yönetim ve Ekonomi Araştırmaları Dergisi, 2018
Bu çalışmada yenilenebilir ve yenilenemeyen enerji tüketimi, ekonomik büyüme ve karbondioksit salınımı arasındaki ilişki yapısal VAR (SVAR) analizi ile araştırılmıştır. Türkiye için 1970-2014 dönemlerini kapsayan çalışmada yıllık zaman serileri kullanılarak iki farklı yapısal VAR (SVAR) modeli kurulmuştur. Öncelikle tüm değişkenler birim kök testleriyle sınanmış ve birinci farklarında durağan hale gelmiştir. Değişkenler arasındaki eşbütünleşme ilişkisinin varlığını analiz edebilmek için Johansen-Juselius ve Phillips-Ouliaris eşbütünleşme testleri kullanılmıştır. Analizlerden elde edilen sonuçlar her iki modelde değişkenler arasında eşbütünleşme ilişkisinin olduğunu göstermiştir. İki farklı yapısal VAR (SVAR) analizi sonuçları yenilenebilir enerji tüketimindeki şokların karbondioksit salınımını ve kişi başına reel GSYİH’yı azalttığını, buna karşılık yenilenemeyen enerji tüketimindeki şokların hem kişi başına GSYİH’yı hem de karbondioksit salınımını yükselttiğini ortaya koymuştur.
Dövi̇z Kuru İle İhracat Ve İthalat Arasindaki̇ İli̇şki̇ni̇n Anali̇zi̇: Ampi̇ri̇k Bi̇r Çalişma
Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 2018
Tabanından elde edilmiştir. Gözlem sayısı doksan dörttür. Elde edilen ampirik bulgular incelendiğinde ARDL Eşbütünleşme testine göre döviz kuru ihracat ve ithalat arasında uzun dönemde bir ilişki olduğu gözlenmiştir. Granger nedensellik analizine göre ise, değişkenler arasında bir nedensellik ilişkisine rastlanmamıştır.
Ömer Halisdemir Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 2016
Petrol ve petrolden uretilen mal ve hizmetler, cogu gelismis ve gelismekte olan ulke icin gerekli olan ve kullanilan bir girdi niteligindedir. Turkiye icin petrol kaynaklarinin yetersiz olmasi ulkeyi ithalata bagimli hale getirmis ve cari acigin ortaya cikmasinda onemli bir faktordur. Petrol ve petrol urunleri, ithalatin yaklasik %20’sini olusturmaktadir. Bu da ulkenin ekonomik buyumesini olumsuz etkileyen bir faktordur. Ayrica daha once yapilan calismalarda petrol fiyatlarindaki dalgalanmalarin doviz kurlarinda oynakliga neden oldugu yonunde bulgulara da rastlanmistir. Bu calismada ozellikle kriz donemlerinde petrol fiyatlarinda meydana gelen asiri oynakligin ve doviz kurundaki dalgalanmalarin Turkiye’nin ekonomik buyumesine ne derece olumsuz etki yaptigi ekonometrik yontemlerle ortaya koyulmaya calisilmistir
Türki̇ye’Ni̇n Enerji̇ Dişi İthalatinin Dövi̇z Kuru Ve Brent Petrol Fi̇yati İle İli̇şki̇si̇
Nazilli İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 2020
Bu çalışmada Türkiye'nin enerji dışı ithalatını etkileyen faktörlerden döviz kuru ve Brent petrol fiyatının etkileri incelenmiştir. Bu amaca yönelik zaman serisi analizleri kullanılmış ve çalışmada kullanılan seriler 1999 ve 2019 yıllarını kapsamaktadır. Dolar ve Euro döviz kurları ile Brent petrol fiyatları açıklayıcı değişken, enerji dışı ithalat verileri ise bağımlı değişken olarak alınmıştır. Kısa ve uzun dönemli ilişkilerin tespiti için eş bütünleşme ve hata düzeltme modelleri kullanılmıştır. Euro kuru hariç dolar döviz kuru ve Brent petrol fiyat değişkeni için istatistikî bakımdan anlamlı katsayılar elde edilmiştir. Regresyon analizi sonucunda, modelin açıklama gücünün %10,83 ve 0,01 düzeyinde anlamlı olduğu, diğer şartlar sabitken kısa dönemde dolar döviz kurunda yaşanan %1'lik artışın enerji dışı ithalatı %0,61 azalttığı, Brent petrol fiyatlarında %1'lik artışın ise enerji dışı ithalatı %0,19 artırdığı sonuçlarına ulaşılmıştır. Sonuç olarak analiz yapılan dönemde Türkiye'nin enerji dışı ithalatı üzerinde Euro döviz kurunun bir etkiye sahip olmadığı, dolar kuru ile Brent petrol fiyatının ise etkisi bulunduğu gözlenmiştir.
Sosyal Ve Ekonomik Arastırmalar Dergisi, 2005
Bu çalışmada Türkiye'de elektrik talebi değişik sektörler itibariyle tahmin edilmiş ve elektrik tüketimi ile milli gelir arasında nedensellik ilişkisi test edilmeye çalışılmıştır. Zaman serilerinin özelliğini dikkate alan eşbütünleşme ve vektör hata düzeltme modelleri ile analizler yapılmıştır. Milli gelir ile elektrik tüketimi arasında eşbütünleşmenin olduğu ve buradan elektrik tüketiminden gelire doğru tek yönlü bir nedensellik ilişkisinin varlığı tesbit edilmiştir. Tüm sektörlerde kısa dönem gelir esneklikleri birimden küçük, uzun dönem esneklikleri ise birden büyük bulunmuştur.
Selcuk Universitesi Sosyal Bilimler Enstitusu Dergisi, 2014
ÖZET Günümüzde, enerji sosyal ve ekonomik gelişmenin en temel girdilerinden birisi haline gelmiştir. Kömür, doğalgaz petrol vb. enerji kaynaklarının sınırlı olduğu gerçeği göz önünde bulundurulursa, enerji kaynaklarının verimli kullanılması gerekliliği yadsınamaz. Ülkelerin enerji kullanımı ile alakalı geleceği göz ardı etmeyen, sağlıklı ve kararlı politikalar üretmesi gerekmektedir. Büyük ölçekli sanayi tesislerinin üretim yapabilmesi için enerji vazgeçilmez bir üretim faktörü durumundadır. Büyümeye sağladığı katkı, enerjinin bir gelişmişlik ölçütü olarak kullanılmasına olanak sağlamıştır. Bu yüzden gelişmiş ülkeler enerji üretim ve tüketimine büyük önem vermektedir. Artan bu öneminden dolayı enerji tüketimi ve ekonomik büyüme arasındaki ilişki birçok çalışmaya konu olmuştur. Türkiye gibi enerji üretimi, enerji tüketimini karşılayamayan ülkeler için ise durum çok daha stratejik politikaların gerekli olduğunu göstermektedir. Enerji kaynaklarının yüksek fiyatlardan arz edildiği ülkemizde, petrol, doğalgaz ve elektrik gibi büyük öneme sahip girdiler üzerine getirilen vergilerin, üretici maliyetleri üzerine etkilerinin detaylı bir biçimde ele alınması gerekmektedir. Nitekim enerji maliyetlerinin çok arttığı bir ortamda, rekabet gücünün kaybedilmesi yerli sermayenin ve yerli malların dışlanmasını beraberinde getirerek ulusal gelirin düşmesi ile sonuçlanacaktır. Bu çalışmanın amacı, Türkiye'de 1970-2009 dönemleri arasında yıllık verilerle, enerji tüketimi ile ekonomik büyüme arasındaki ilişkiyi yapısal kırılmalı modeller aracılığı ile incelemektir. Çalışmada kullanılan verilerden Reel Gayrı Safi Yurt İçi Hasıla, Gayrı Safi Sermaye oluşumu ve ihracat verileri Dünya Bankası'nın web sitesinden, Toplam Enerji Tüketimi verileri ise Dünya Enerji Konseyi'nin web sitesinden alınmıştır. Bunun için öncelikli olarak Zivot-Andrews (Z-A) yapısal kırılmalı birim kök testi uygulanmış olup, serilerin birinci farkında I(1) durağan oldukları tespit edilmiştir. Z-A birim kök testinden sonra Gregory-Hansen eşbütünleşme analizi yapılmış, seriler arasında uzun dönemde eşbütünleşme bulunmuştur. Bulunan bu eşbütünleşme seriler arasında en az bir nedensellik ilişkisinin olabileceğini göstermiştir. Granger nedensellik analizi sonucunda, Reel Gayrı Safi Yurt İçi Hasıla'dan sermayeye, enerji tüketiminden sermayeye, ihracattan Reel Gayrı Safi yurt İçi Hasıla'ya, ihracattan enerji tüketimine ve yine ihracattan sermayeye doğru tek yönlü nedensellik ilişkisi bulunmuş olup, buna karşın enerji tüketimi ile ekonomik büyüme arasında herhangi bir nedensellik ilişkisine rastlanmamıştır.
2018
Gunumuzde ekonomik kalkinma surecine bagli olarak enerji ihtiyaci artmaktadir. Birincil enerjinin temel girdilerini olusturan petrol ve dogalgaza bagimliligin artmasi, enerji girdilerine olan dis talebi arttirmakta ve ozellikle azgelismis ulkelerin dis acik sorununun olusmasinda temel etkenlerden birini olusturmaktadir. Birincil enerji girdilerinin fiyatlarindaki istikrarsizlik ve ani artislar, zaman icinde ulkelerin enerji cesitliligini arttirmak icin alternatif enerji kaynaklarina yoneldikleri gorulmektedir. Turkiye’ nin 1974 petrol krizinden sonra disa bagimliliklarinin artmasi ve 1979 enerji krizine hazirliksiz bir sekilde yakalanilmasi Turkiye’ de sanayi uretimini durma noktasina getirerek krizin derinlemesine yasanmasina neden olmustur. Bu durum ekonomik buyumeyi de olumsuz bir sekilde etkilemistir. Son yillarda Turkiye’ nin ekonomik gelisme surecinde enerji bagimliliginin azaltilmasi ve cesitliliginin arttirilmasina yonelik alternatif enerji yatirimlarinin arttigi ve enerji p...
An Econometric Analysis of the Relationship Between the Types of Electricity Consumption and Economic Growth in Turkey Abstract Recently the relationship between energy and economic growth has been increasingly attracting concerns of the policy makers and researchers. Relationship between these two variables is very important while formulating energy policies. In this article, the relationship between total electricity consumption, industrial electricity consumption and residential electricity consumption and economic growth is investigated by utilizing the developments in the time series analyses in Turkey for the period 1975-2005. According to the obtained results, the existence of the long run relationships between total, industrial and residential electricity consumptions and economic growth were determined by Johansen co-integration test and it was seen by using Vector Error Correction Mechanism (VECM) that the causality runs from electricity consumptions to economic growth. In addition, it has been detected that there are a two-way causality relations between residential electricity consumption and economic growth.