Patateste Soğuğa Dayaniklilik Ve Soğuk Akli̇masyon Süreci̇ (original) (raw)

1998, Journal of the Faculty of Agriculture

Patateste tarımının yapıldığı alanlarda karşılaşılan en önemli sorunlardan biri don stresidir. İlkbahar yada sonbahar aylarında görülen donlar sonucunda patates bitkilerinin toprak üstü aksamları zarar görmekte, verim ve kalitelerinde azalmalar olmaktadır. Günümüzde kültürü yapılan patateslerin büyük bir bölümü dona karşı hassas olarak bilinen Solanum tuberosum türüne girmektedir. Bununla birlikte yumru oluşturan çok sayıdaki patates türleri arasında dona dayanıklı türlerin olduğu da bilinmektedir. Bu bakımdan, dona dayanıklılığın geliştirilmesindeki başarı şüphesiz, söz konusu patates türlerinde bitki ve hücre düzeyinde yapılan ya da yapılacak araştırmalar ve bu araştırmalardan edindiğimiz bilgilere bağlıdır. COLD RESISTANCE AND ACCLIMATION PROCESS IN POTATO SUMMARY : One of the most important problems in the areas where potato is cultivated frost stress. Depending on the intensity of frost confronted with spring or fall in this areas potato crops can be killed or the foliage severely damaged resulting in crop failure or reduced yield. Today, Solanum tuberosum regarded as cold sensitive includes majority of potatoes cultivated. However, it is also known that frost resistant species exist among many tuber-bearing Solanum species. Therefore, success in increasing frost resistance will depend upon studies to be carried out in plant and cell level in potato species involved and understanding the knowledge from these studies. GİRİŞ Patates, ılıman bölgelerin bitkisi olup, dünya üzerinde özellikle Kuzey Amerika ve Avrupa'nın mutedil alanları ile Güney Amerika'daki And Bölgesinin yüksek kesimlerinde yetişmektedir. Bu alanlarda don olayı patates üretimini kısıtlayan ana faktör durumundadır. Donun şiddetine bağlı olarak yaprak dokularında zararlanmalar olmakta, bitkiler ölmekte yada verimlerinde düşmeler görülmektedir. Buna ilaveten olgunlaşmada gecikme, ürünün turfanda fiyatı ve kalitesinde düşme, bitkilerin böcek ve hastalıklara karşı duyarlılıklarında artma olmaktadır (Brown ve Blackburn, 1987). Bugün dünya üzerinde en fazla kültürü yapılan patates türü olan Solanum tuberosum-3.0 ˚C'de canlılığını kaybetmektedir (Li, 1994). Esasen dona hassas ve dayanıklı patates tipleri arasındaki don mukavemeti farkı 3-4 ˚C kadardır (Chen ve Li, 1980a). Dolayısıyla dona dayanıklılığın 2-3 ˚C kadar artırılması, başarılı bir patates tarımının yapılmasını mümkün kılacak, böylelikle patates tarımının yapıldığı alan sınırları daha da genişleyecektir. Sonuçta dona dayanıklı patates çeşitlerinin kullanıma girmesi ile birlikte büyüme daha erken bir dönemde başlayacak ve daha gelişmiş kök sistemleri ile bitkiler uzun bir fotosentez periyodu sayesinde daha iyi gelişecek ve verimleri artacaktır.