Κωνσταντίνος Καλέμης (original) (raw)

Καβάφης: Ημέρες του “Κ”

2013

focuses on a new approach regarding Kavafis' poetry: reading it from the perspective of the fictional "character". Reading Kavafis' poetry we can easily realise that almost all individuals in his poems are not represented as traditional heroes but rather as contemporary characters, regardless of whether they are living in Alexandria, at the beginning of the 20th century or two thousand years ago, in any place around the Mediterranean. This choice makes them fresh, real, almost tangible and corresponds to the aesthetic expectations of the 20th and 21st century readers. Following this critical line, it became obvious to us that the main path to better understand Kavafis is the concept of the "subject": how it was represented and transformed in the context of the western literature in general and in the area of Modern Greek literature in particular, during the last two centuries or so; when, where and how the traditionally multi-potential subject was challenged and why. The Parisian poet Charles Baudelaire was an important key point to start with on one hand and Franz Kafka, from Prague, almost an ending point: in a space of less than a half of a century the fictional subject was totally dismantled. Kavafis is situated in the middle of this extraordinary transition, pointing in both directions in a less dramatic way but full of dramatisation, while Modern Greek poetry was experiencing its own transformations. From Andreas Kalvos to Kostas Karyotakis, Modern Greek poetry emerges as a beginning and an end. Both such radically different poets, yet paradoxically, not so far away from each other, just like two different "days" under Kavafian terms and conditions.

Καβάφης και αρχαίο θέατρο

2014

<jats:p>Στην παρούσα διατριβή εξετάζεται η ποικιλόμορφη και πολυδιάστατη παρουσία του αρχαίου θεάτρου στο καβαφικό έργο· πιο συγκεκριμένα επιχειρείται η συγκεντρωτική καταγραφή και φιλολογική ανάλυση όλων των έργων του ποιητή που συνδέονται, άμεσα ή έμμεσα, με το αρχαίο θέατρο. Όπως διαπιστώνεται, η προσέγγιση του αρχαίου θεάτρου από τον Καβάφη εξελίσσεται σταδιακά κατά την ποιητική διαδρομή του από το Ρομαντισμό στον Παρνασσισμό και το Συμβολισμό (περίοδος κατά την οποία εντοπίζονται και τα περισσότερα από τα ποιήματα της συγκεκριμένης θεματικής), και στη συνέχεια στο Ρεαλισμό, καθώς ο ποιητής ακολουθεί την ιστορική εξέλιξη του θεάτρου από την κλασική περίοδο (5ος αι. π.Χ.) έως την ελληνιστική / ελληνορωμαϊκή περίοδο (4ος αι. π.Χ. - 1ος αι. μ.Χ.) και την ύστερη αρχαιότητα (4ος - 5ος αι. μ.Χ.), μια φθίνουσα πορεία προς την παρακμή. Παρά το γεγονός ότι η εξέταση των έργων της πρώιμης ποιητικής περιόδου (1882;-1903), όπως και των έργων της ώριμης ποίησής του (1913-1929), αποκαλύπτει την απουσία μιας ενιαίας μεθόδου προβολής και «χρήσης» του αρχαίου θεάτρου από τον Καβάφη -σχεδόν κάθε αναφορά εστιάζει σε κάποιο διαφορετικό σημείο από ένα σύνολο ετερόκλιτων στοιχείων (κείμενα, θεματικές, χώρος, τεχνικές κ.λπ.)-, ωστόσο βασικό συνδετικό στοιχείο των έργων της ωριμότητας αποτελεί η σταθερή ένταξη του αρχαίου θεάτρου σ' ένα ευρύτερο πλαίσιο παρακμής -με έμφαση στο ερωτικό στοιχείο-, σε τέτοιο, μάλιστα, βαθμό, ώστε να μετατρέπεται πλέον σε βασικό σύμβολο παρακμής. Κατά τη διεξαγωγή της έρευνας εξετάστηκαν, επιπλέον, και άλλα επιμέρους θέματα, όπως η επαφή του Καβάφη με το αρχαίο θέατρο ως αναγνώστη και θεατή (γνώση και χρήση εκδόσεων αρχαίων κειμένων και σχετικών μελετών, παρακολούθηση παραστάσεων αρχαίου δράματος, ενδιαφέρον για τις Δελφικές Εορτές, γνωριμία με ηθοποιούς της εποχής του κ.λπ.), η ιδιάζουσα στάση του απέναντι στην αρχαία τραγωδία, που καταδεικνύεται από την προφανή απροθυμία του να συμπεριλάβει ποιήματα που σχετίζονται με αυτή στην επίσημη ποίησή του, και η ποιητική «αναμέτρησή» του με τον Αισχύλο, τον σημαντικότερο εκπρόσωπο του αρχαίου δράματος στο έργο του. Παράλληλα, μελετήθηκαν ειδικότερα ζητήματα της ιστορίας του αρχαίου θεάτρου, που απαντούν στην ποίησή του: η σχέση αρχαίου θεάτρου και σοφιστικής· η θέση του θεάτρου στη σύγκρουση Χριστιανισμού - ειδωλολατρίας (και ο ρόλος του Ιουλιανού του Παραβάτη)· η θέση των ηθοποιών στην κοινωνία των πρώτων χριστιανικών αιώνων έως και την ύστερη αρχαιότητα. Επιπλέον, στη διατριβή ερευνάται η ευρύτερη αφομοίωση στοιχείων του αρχαίου θεάτρου στην ποίηση του Καβάφη, κυρίως στα ιστορικά ποιήματά του: απόηχος τραγικών μοτίβων και θεμάτων, όπως και επιμέρους στοιχεία τεχνικής (τραγική ειρωνεία, περιπέτεια, από μηχανής θεοί, χορός, αγγελιαφόροι, βωβά πρόσωπα κ.ά.). Τέλος, εξετάζεται η ειδικότερη σύνδεση στην καβαφική ποίηση του αρχαίου θεάτρου με το τελετουργικό στοιχείο.</jats:p>

Το ύψιστο αγαθό και η ηθική κοινότητα στη σκέψη του Καντ

2015

Η παρούσα μεταπτυχιακή εργασία παρουσιάζει τις καντιανές θέσεις για το περιεχόμενο του ύψιστου αγαθού και τον τρόπο επίτευξής του ως ηθικής κοινότητας από το ανθρώπινο γένος παρακολουθώντας τα στάδια της ιστορικής εξέλιξής του. Αρχικά, εξετάζει με ποιον τρόπο αναπτύσσεται στην ιστορία η ηθική προδιάθεση μέσω της αντικοινωνικής κοινωνικότητας και εν συνεχεία, πώς το ρεπουμπλικανικό κράτος θέτει σε κίνηση διαδικασίες ηθικού μετασχηματισμού των πολιτών του, οι οποίες είναι απαραίτητες για τη θέσπιση του ύψιστου ηθικού αγαθού. Τέλος, διερευνά αν η ηθική κοινότητα συνιστά ένα εμμενές ή υπερβατικό ιδεώδες της καντιανής φιλοσοφίας.

Γιάννης Μ. Αποστολάκης: Ποιητική θεωρία και κριτικός λόγος

2021

Το διττό ερώτημα που βρίσκεται στη βάση του προβληματισμού της παρούσας διδακτορικής διατριβής διαφαίνεται ήδη από τον τίτλο της. Προς διερεύνηση τίθενται η ποιητική θεωρία του Γιάννη Μ. Αποστολάκη (1886-1947), του πρώτου καθηγητή στην έδρα της «Νεώτερης Ελληνικής Φιλολογίας» του Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης, της οποίας οι βασικές θέσεις είναι εγκατεσπαρμένες σε πολλά σημεία των κειμένων του, καθώς και η εφαρμογή αυτής της θεωρίας, ώστε να κριθούν ποιητικά έργα αλλά και κριτικές προσεγγίσεις των συγκεκριμένων ποιητικών έργων. Ως προέκταση της βασικής υπόθεσης εργασίας τίθεται και η διακρίβωση ορισμένων ιχνών της κριτικής πρόσληψης των θέσεων του Αποστολάκη, καθώς και πλευρές της καθηγεσίας του, ώστε να προσεγγιστεί επαρκέστερα ο θεωρητικός λόγος και η κριτική του πρακτική. Το χρονικό άνυσμα της εργασίας εκκινεί από τα πρώιμα κείμενα στον Νουμά (1904) και φτάνει ως το 2019 με την αφιέρωση στο πρόσωπό του της Ημερίδας από το Ίδρυμα της Βουλής των Ελλήνων υπό τον κύκλο «Πρόσωπα άξια τιμή...

Το Καταστατικό, η οργάνωση και η λειτουργία του ΚΚΕ μετά τη Μεταπολίτευση

δοκιμές, Επιθεώρηση Κοινωνικών Σπουδών // dokimes, Review of Social Studies, 2020

Ο καταστατικός χάρτης ενός κόμματος αποτελεί ένα σχετικά αδρανές περίγραμμα, το οποίο δεν είναι ιδιαίτερα ευαίσθητο στις συγκυριακές αλλαγές, ενώ οι μεταβολές αποτυπώνουν, τρόπον τινά, τις διαδικασίες επεξεργασίας και διαμόρφωσης των πολιτικών και στρατηγικών επιλογών. Στις καταστατικές προβλέψεις παρέχονται πληροφορίες για την ανάδειξη και αναπαραγωγή των πολιτικών ελίτ, ενώ στη δομή και τη διάρθρωση ενός κόμματος αποτυπώνεται ο τρόπος επικοινωνίας των μελών μεταξύ τους και ο τρόπος επικοινωνίας της κομματικής ελίτ με τη βάση του κόμματος και, έτσι, σκιαγραφείται τόσο η διαδρομή των αποφάσεων όσο και της πληροφόρησης. Τέλος, ειδικά στην περίπτωση των Κομμουνιστικών Κομμάτων, το καταστατικό λειτουργίας κανονικοποιεί την καθημερινότητα, καλλιεργώντας μια συγκεκριμένη πολιτική κουλτούρα και συμβάλλει στη δημιουργία και διατήρηση της συναντίληψης των μελών. Στο σημείωμα αυτό εξετάζεται η τεχνική πλευρά της οργάνωσης του ΚΚΕ, βάσει του καταστατικού λειτουργίας, από τη Μεταπολίτευση έως σήμερα. Περιγράφεται η διάρθρωση του κόμματος, σχηματοποιούνται οι ιεραρχικές δομές και αναλύονται οι εσωτερικές εκλογικές και λοιπές διαδικασίες, με αναφορά σε όλες τις μεταπολιτευτικές εκδόσεις του καταστατικού.