‘TOKİ’ as ‘Imposible Civilisation’ for Poor Women with Dreams of ‘Warm Home’ and ‘Free City’ (Turkish) (2014) (original) (raw)

HATİBOĞLU EREN, Burcu. Yoksul Kadınlar için ‘Sıcak Yuva/Özgür Kent’ Hayaliyle ‘İmkansız Medeniyet’ TOKİ; Feminist Sosyal Çalışma ve Kent İçi Yoksul Alanların Dönüşümü: Ankara, Aktaş Mahallesi Örneği, Doktora tezi, Ankara, 2014. Bu çalışmanın amacı, neoliberal kentleşme sürecinde yoksul kadınlar açısından gündelik yaşamın nasıl dönüştüğünü Ankara’nın Aktaş mahallesi örneğinde keşfetmektir. Bu açıdan araştırma kent içi yoksul alanlara yönelen neoliberal kentleşme projelerinin feminist sosyal politika ve sosyal çalışma için önemli bir sorun alanı olduğu iddiasına dayanmaktadır. Bu çerçevede yoksul kadınların gündelik yaşamları ile yurttaşlık hakları arasındaki bağlantılar görünür kılınmaya çalışılmıştır. Feminist etnografik bir çalışma olarak tasarlanan araştırma kapsamında, arsa sahibi oldukları için TOKİ evlerine geçmeye hak kazanmış konumdaki ve sosyal yardımlarla yaşayan yoksul kadınların deneyimlerine odaklanılmıştır. TOKİ evlerine geçen 14, yıkıntı ve harabe haldeki evinin yıkımını bekleyen 17 ve borcunu ödeyemediği için TOKİ’den atılan 1 kadınla gerçekleştirilen derinlemesine görüşmelerde, kadınların medeni durumu ve çocuklarının yaşlarına bağlı olarak farklılaşan özellikleri dikkate alınmıştır. Analiz, yoksul kadınların yoksulluk, katılım ve güvenlik üzerinden ele alınan gündelik yaşamlarında, üstlendikleri toplumsal cinsiyet rolleri ile ataerkil ilişkiler açısından neoliberal kentleşme projesiyle gerçekleşen dönüşümün nasıl deneyimlendiğini anlamak amacıyla yapılmıştır. Gerçekleştirilen analiz sonucunda, yoksul kadınların neoliberal kentleşme projesini ‘sıcak yuva’ ve ‘özgür kent’ olarak değerlendirdikleri görülmektedir. Ancak daha derine bakıldığında yoksul kadınların, bu süreci, 1) eşitsiz ataerkil ilişkiler ve toplumsal cinsiyet rolleriyle belirlenen yoksulluk ve güvenlik sorunlarının artması nedeniyle evsizlik, 2) kentleşme projesinin cinsiyetçi ve baskıcı yapısı nedeniyle dışlanma, 3) kamusal alanda muhafazakârlaşma ve 4) güvenlik sorunları karşısında değişmeyen bir korku üzerinden deneyimledikleri ortaya çıkmıştır. Bu durum ise, yoksul kadınların neoliberal kentleşme sürecini ‘imkânsız medeniyet’ olarak tanımlamasına neden olmuştur. Bu çerçevede araştırma, feminist sosyal politika ve sosyal çalışma açısından, yoksullukla mücadelede toplumsal cinsiyet eşitliğini temele alan bir kent yapısının nasıl olması gerektiğine ve neoliberal kentleşme sürecine ilişkin önerilerle son bulmaktadır. Anahtar Sözcükler: Neoliberal kentleşme, yoksulluk, katılım, güvenlik, kent içi yoksul alanlar, TOKİ, sosyal yardımlara bağımlılık, feminist sosyal politika, feminist kent politikası, feminist sosyal çalışma. ABSTRACT HATİBOĞLU EREN, Burcu. ‘TOKİ’ as ‘Imposible Civilisation’ for Poor Women with Dreams of ‘Warm Home’ and ‘Free City’; Feminist Social Work and Transformation of Poor Inner City Areas: Sample of Aktaş District in Ankara, Doctoral Thesis, Ankara, 2014. The aim of this research is to find out how the daily lives of women are changing within a framework of neoliberal urbanization. The research is based on the case of the Aktas district of Ankara, Turkey, and is developed on the assumption that the neoliberal urbanization projects directed at poor inner city areas create a significantly problematic issue for feminist social policy and social work. Within this context, the research tries to make visible the relations between the daily lives of poor women and their citizenship rights in the process of neoliberal urbanization. The research is designed as a feminist etnography and focuses on the experiences of poor women that live on social aids and entitled to live in cluster housing TOKI because they are land owners. 14 in-depth interviews are conducted with women living in cluster housing TOKİ, 17 with women waiting for the demolition of their ruined houses, and 1 with a woman who was expelled from cluster housing due to her inability of paying her debts. During the interviews, the diverging characteristics of women based on their marital status and the age of their children were taken into account. The analysis has been conducted on the basis of the experiences of poor women in realation to poverty, participation and security in their daily lives within the transformation process caused by a neoliberal urbanization projects. The analysis also focuses on how these women participate in the aforementioned projects through their gender roles within the patriarchal realtions in which they are placed. The findings of the research indicate that poor women perceive the neoliberal urbanization projects as ‘warm home’ and ‘free city’. However, a deeper analysis indicates that poor women experience this process through 1) unequal patriarchal relations and homelessness resulting from poverty and security problems defined by gender relations, 2) marginalization due to the sexist and oppressive structure of the urbanization projects, 3) increasing conservatism in the public sphere, and 4) an unchanging fear in terms of security problems. This situation results in poor women’s definition of the neoliberal urbanization process as an ‘impossible civilization’. Within this context, the research concludes with suggestions in relation to the neoliberal urbanization process and how an urban structure should be developed upon the basis of gender equality in terms of fighting poverty. Keywords: Neoliberal urbanization, poverty, participation, security, poor inner city areas, TOKİ, dependency on social aids, feminist social policy, feminist urban policy, feminist social work.