5th Millennium BC (Archaeology) Research Papers (original) (raw)

امروزه، پژوهش در زمینه ظهور، گسترش و زوال فناوری¬ها و همچنین، نوآوری¬های مربوط به آنها یکی از مباحث جدی در باستان¬شناسی پیش از تاریخ تبدیل شده است. در بررسی فناوری¬ها و نوآوری¬های دوران پیش از تاریخ، باستان¬شناسان عوامل و پیش¬شرط¬های اقتصادی، اجتماعی، فنی و اداراکی را دخیل می¬دانند. پژوهش حاضر با بهره¬گیری از این راهبردها و با استفاده از روش کتابخانه¬ای و اسنادی تلاش نموده است بر پایه مبانی نظری مطرح¬شده توسط اندیشمندان معروف در این زمینه به درک و تحلیل این دو مؤلفه (تکنولوژی و نوآوری) در جوامع پیش از تاریخ فلات مرکزی ایران در بازه زمانی هزاره پنجم ق.م. بپردازد. هدف اصلی این پایان¬نامه، بررسی نقش تکنولوژی و نوآوری¬ها در تغییر حالت جوامع این منطقه از اجتماعات کوچک ساده به اجتماعات بزرگتر و دارای شاخص¬های سلسله¬مراتبی و طبقاتی است. برای دست¬یابی به این هدف، پرسش¬ها و فرضیاتی در باره سطح رشد تکنولوژی، الگوهای استقرار محوطه¬ها، سطح مبادلات و برهم¬کنش¬های فرهنگی جوامع مورد مطالعه مطرح گردیده و سرانجام، سطح پیچیدگی¬های اقتصادی و اجتماعی و ارتباط آن با پچیده¬تر شدن تکنولوژی و نوآوری¬های آن تحلیل گردیده است.
ظرفیت¬ها و مزیت¬های نسبی فلات مرکزی ایران در زمینه فناوری¬های کهن نظیر سفالگری و فلزکاری و همچنین، نوآوری¬های مربوطه بدانها باستان¬شناسان را از ابتدای قرن بیستم میلادی بر آن داشته است تا ضمن پژوهش و کاوش در محوطه¬های پیش از تاریخی این منطقه در صدد درک و تحلیل بهتر حوادث و رخدادهای گذشته باشند. مطالعات نشان داده که این منطقه در دوران پیش از تاریخ حلقه اتصالی بین مرکز، غرب و جنوب¬غرب آسیا بوده است. این منطقه از لحاظ پیشرفت¬های فنی در تکنولوژی و ظهور نوآوری¬ها به ما این امکان را می¬دهد که ساختار جوامع را از لحاظ اجتماعی و اقتصادی به خوبی بررسی و تحلیل کنیم. در این پژوهش سعی شده است تا پیشرفت¬های تکنولوژیکی این جوامع از طریق باستان¬شناسی پیچیدگی مورد مطالعه قرار گیرد.
بازه زمانی هزاره پنجم ق.م. یعنی دوره انتقالی مس و سنگ دوره آغاز پیچیدگی¬های اقتصادی و اجتماعی در منطقه فلات مرکزی محسوب می¬گردد. مطالعات نشان داده که در این دوره در تکنولوژی¬هایی چون سفال، فلز و ابزارهای سنگی رشد و توسعه چشمگیری رخ داد؛ سطح فنی و سازمان تولید نسبت به قبل رشد قابل توجهی یافت؛ استقرارها و جمعیت افزایش پیدا کرد؛ بخش¬های تولیدی از قسمت¬های مسکونی جدا شد؛ روابط منطقه¬ای و فرامنطقه¬ای شکل گرفت و جوامع رفته¬رفته رو به سوی سلسله¬مراتبی شدن نهادند. در پژوهش حاضر به این نتیجه دست یافتیم که جوامع مرکز فلات ایران در بازه زمانی موصوف وضعیت گذر از برابری به نابرابری اجتماعی را تجربه نموده¬اند؛ بدون شک، این پیچیدگی اقتصادی و اجتماعی برایند پیشرفت¬های تکنولوژیکی و نوآوری¬ها و ظهور متخصصان و نخبه¬گانی بود که این فرایند را کنترل می¬کردند.
Today, research on the emergence, development, and decline of technologies, as well as innovations related to them, has become one of the important discussions on prehistoric archeology. Archaeologists, in the investigation of prehistoric technologies and innovations, involve some preconditions such as economic, social, technical, and perceptual. By utilizing these preconditions and documentary investigation, based on the newest books and articles, this research endeavor to percipience and analysis of Iran`s central plateau technologies and innovations during the fifth millennia BC. The main goal of this thesis is to research technologies and innovations roles, in this region`s communities, as a reason for the switch from simple small ones to larger ones with indexes of hierarchical. To achieve this goal, questions and assumptions about the level of technology development, site settlement patterns, cultural exchanges, and interactions have been discussed, and eventually, the level of economic and social complexity and its relation to more complex technology and innovations were analyzed. Capacity and comparative advantages of the central plateau of Iran in the context of ancient technologies such as pottery and metallurgy and its innovations have led archaeologists, besides excavation and investigation, to try to percipience and analysis of prehistoric occurrence from begging of the 20th centuries. Studies have indicated that this region during prehistoric was a link between Central, West, and South-West Asia. In terms of technical development of technologies and the emergence of innovations, this region lets us percipience and analysis this communities' structure from viewpoint of social and economic. In this study, we tried to study the technological advances of these communities through the theories of social and economic complexity.
The period of the fifth millennium BC or transitional Chalcolithic period is considered as the beginning of these complexities in the Iran central plateau region. Studies have indicated that in this era, technologies such as pottery, metal, and stone tools occurred to be considerable growth; Technical level and product organization had significant growth compared to previous period; sites and population had growth; manufacturing parts had apart from residential parts, and regional and Trans-regional had formed and communities gradually toward to established hierarchy. In the present study, we achieve the conclusion that the communities of Iran center plateau in the transition period had experienced the situation of transition from social equality to inequality. Indubitable, this economic and social complexity was a result of technological developments and the emergence of innovations, and the appearance of specialists and elites that controlled this process.