Alasdair MacIntyre Research Papers - Academia.edu (original) (raw)

Στόχος μου στην μελέτη αυτή είναι να εξετάσω την έννοια του υποκειμένου, όπως αυτή αναλύεται στην ηθική φιλοσοφία του Alasdair MacIntyre και ειδικότερα στη θεωρία που αναπτύσσει στο έργο του After Virtue αναφορικά με τις έννοιες της... more

Στόχος μου στην μελέτη αυτή είναι να εξετάσω την έννοια του υποκειμένου, όπως αυτή αναλύεται στην ηθική φιλοσοφία του Alasdair MacIntyre και ειδικότερα στη θεωρία που αναπτύσσει στο έργο του After Virtue αναφορικά με τις έννοιες της κοινότητας, της πρακτικής, της παράδοσης και της αφηγηματικής ενότητας της ανθρώπινης ζωής. Ο MacIntyre, επικαλούμενος την αριστοτελική τελεολογική θεωρία, προβάλλει την έννοια της «αφηγηματικής ενότητας της ανθρώπινης ζωής», υποστηρίζοντας ότι, καθώς πάντοτε ορίζουμε τον εαυτό μας σε σχέση με τους άλλους ανθρώπους, η έννοια της προσωπικής ταυτότητας συνδέεται άμεσα με αυτήν της συλλογικής καθώς και με τη συμμετοχή μας σε μία κοινή ζωή, αφού ο άνθρωπος, στις πράξεις του και στις πρακτικές του, όπως επίσης και στις μυθοπλασίες του, είναι κυρίως ένα ζώο που λέει ιστορίες, ένας αφηγητής ιστοριών που στοχεύουν στην αλήθεια. Οι άνθρωποι προσδιορίζουν τις πράξεις και τις εμπειρίες τους με το να δημιουργούν αφηγήματα για τον εαυτό τους και τους άλλους. Κατά τον MacIntyre, όλοι μας, καθώς προσπαθούμε να προσδιορίσουμε τον εαυτό μας, βλέπουμε τη ζωή μέσα από μια ιστορία, γινόμαστε το υποκείμενο ενός ιδιόμορφου ιστορικού αφηγήματος που είναι αποκλειστικά δικό μας και κανενός άλλου. Μέσω της έννοιας της «αφηγηματικής ενότητας της ανθρώπινης ζωής» ο MacIntyre επικαλείται την έννοια του τέλους, ακολουθώντας τον Αριστοτέλη σύμφωνα με τον οποίο «ο άνθρωπος είναι φύσει πολιτικό ζώο» και η πόλη αποτελεί μία φυσική πολιτική οργάνωση. Υποστηρίζει ότι δεν είναι δυνατό να δικαιολογήσουμε την πολιτική οργάνωση χωρίς να κάνουμε αναφορά στους κοινούς σκοπούς της κοινότητας και ούτε επίσης είναι δυνατόν να συλλάβουμε την ύπαρξή μας και να διαμορφώσουμε την προσωπική μας ταυτότητα χωρίς να κάνουμε αναφορά στους ρόλους μας ως πολίτες, συμμετέχοντας σε μία κοινή ζωή. Οπωσδήποτε, η αντίληψη που αυτός εισάγει της αφηγηματικής ενότητας της ανθρώπινης ζωής στο πλαίσιο ενός ιδιόμορφου προσωπικού ιστορικού αφηγήματος «που ανήκει μόνο σε εμάς και σε κανέναν άλλο», ενώ αποτελεί μία ενδιαφέρουσα προσέγγιση της προσωπικής ταυτότητας του κοινωνικού υποκειμένου, παραμένει όμως παρόλα αυτά ευάλωτη ως ερμηνεία σε σχέση με την πολιτική δημόσια σφαίρα δράσης του υποκειμένου αυτού, την πορεία του οποίου επιχειρεί να εξηγήσει μέσα στον χρόνο της προσωπικής του ζωής. Είναι αλήθεια ότι ορίζουμε την ενσυνείδητη εμπειρία μας με το να κατασκευάζουμε αφηγήματα για τον εαυτό μας και για τους ανθρώπους με τους οποίους συναναστρεφόμαστε. Το αφήγημα κυριαρχεί στη ζωή μας, υπό την έννοια ότι η εμπειρία της συνείδησής μας δεν συνδέεται απλώς με μία ποικιλία κάποιων προσωπικών ιστοριών που βιώνουμε μέσα σε ένα κοινωνικό και πολιτιστικό πλαίσιο, αλλά, στην πραγματικότητα, κυριαρχείται από το αφήγημα αυτό, από τις ιστορίες αυτές που φτιάχνουμε για τους εαυτούς μας. Ίσως, όμως, η προσέγγιση αυτή του MacIntyre προς αναζήτηση του «αυθεντικού» εαυτού μας, να βρίσκεται πιο κοντά στη νιτσεϊκή θεώρηση του υποκειμένου απ’ ό, τι ο ίδιος είναι διατεθειμένος να ομολογήσει. Ο MacIntyre, και σε αυτήν την περίπτωση, όπως και σε άλλες, μας πρόσφερε ποικίλα ενδιαφέροντα ιστορικά, κοινωνιολογικά και ψυχολογικά επιχειρήματα για τον Εαυτό και την αφηγηματική του ταυτότητα, αλλά απέτυχε να μας δώσει κάποιο, πειστικό τουλάχιστον, φιλοσοφικό επιχείρημα για το πολιτικό δεσμευμένο υποκείμενο, όπως εκείνος το εκλαμβάνει, πάντοτε βέβαια σε αντίθεση με αυτό που ονομάζει «αδέσμευτο καντιανό».