Batuan Beku Research Papers - Academia.edu (original) (raw)

Hacı Bektaş-ı Veli, Türkiye’de resmi veriler mevcut olmadığından, kaynaklarda nüfuslarıyla ilgili olarak en az 8, en fazla 20 milyon olmak üzere çeşitli rakamlarla dile getirilen1 Alevi-Bektaşilerin inanç önderlerinden biridir. Düşüncelerinin etkisi yüzyılları aşan Hacı Bektaş-ı Veli; hayatı, eserleri ve misyonu tartışılan; bu tartışmalar sonucunda doğduğu çevre, ismi, soyu, hayatı ve eserleri hakkında geniş bir literatür meydana gelen tarihi bir şahsiyettir. Fakat Hacı Bektaş-ı Veli’yle ilgili literatürde ele alınan birçok konuda yapılan tartışmalar henüz bir neticeye bağlanmış değildir. Bu da, bir taraftan Hacı Bektaş-ı Veli’nin ismi etrafında yapılan tartışmaların odağında hayatı, eserleri ve fikirleri yer aldığı için “Hacı Bektaş-ı Veli kimdir?” sorusuna verilen cevapların gözden geçirilmesini ve mevcut sorunun yeniden cevaplandırılmasını, diğer taraftan Alevilik-Bektaşilikle ilgili farklı bakış açılarını yansıtan yeni çalışmaların gerekliliğini ortaya koymaktadır. Bu gerekliliklerden hareketle Hacı Bektaş-ı Veli’nin bir portresinin çıkarılması hedeflenen bu çalışmada, önce Hacı Bektaş-ı Veli’nin yaşadığı çevre, ismi, soyu, hayatı ve eserleriyle ilgili olarak kaynak taramasında elde edilen veriler, daha sonra, bu konuda bir ilk olarak, bağlılarının Cem Töreni’nde okudukları “gülbang”larda Hacı Bektaş-ı Veli’yle ilgili ifadeler bir tablo halinde verilmiştir. Bu makalenin amacı, Hacı Bektaş-ı Veli’nin ismi etrafında oluşan literatürden yararlanarak, Hacı Bektaş-ı Veli’nin hayatının hakkettiği düzeyde araştırma ve inceleme konusu yapılmadığına dikkati çekmek ve bu nitelikteki çalışmaların, Hacı Bektaş-ı Veli’yi, fikirlerini ve bağlılarını (Alevileri-Bektaşileri) anlamak için gerekli olduğunu ortaya koymaktır. Anahtar Kelimeler: Hacı Bektaş-ı Veli, Bektaşilik, Gülbang, Aleviler, Bektaşiler
*