Çevre ve Eğitim Research Papers (original) (raw)

Bu çalışmada, Fen Bilimleri öğretmen adaylarının çevre algılarını belirlemek için 122 kişiye Kelime İlişkilendirme Testi uygulanmıştır. Uygulamada; "Çevre" anahtar kavram olarak verilmiş ve ayrıca, öğretmen adaylarının bu anahtar kavramla ilgili cümle kurmaları istenmiştir. "Çevre" anahtar kavramına ilişkin sonuçlar doğal çevre", "yapay çevre", "çevre sorunları" ve "duygu ve durumlar" olmak üzere dört ana tema altında değerlendirilmiştir. Bunlardan doğal çevre teması; "canlı öğeler", "cansız öğeler" ve "ekolojik kavramlar" alt temaları altında incelenmiştir. .Araştırmaya katılan öğretmen adaylarının çoğunun hem doğal hem de yapay çevreyle ilgili zihinsel şemalarının mevcut olduğu anlaşılmaktadır. Ancak öğretmen adaylarının, doğal çevreyle ilgili algıları yapay çevre ile ilgili algılarından daha fazla çeşitlilik göstermektedir. Canlı varlıklardan özellikle ağaç, insan, hayvan, çiçek ve arkadaş/komşu kelimeleri çevre ile daha fazla ilişkilendirilmiştir. Ayrıca çevre kavramını aile ve toplumla da ilişkilendirmiş oldukları tespit edilmiştir. Birçok öğretmen adayının kurmuş olduğu cümlelerden çevrenin, insan odaklı olarak algılandığı anlaşılmaktadır. Cansız varlıklarla ilgili yanıt sayısının ise az olduğu görülmüştür. Birçok öğretmen adayı tarafından çevrenin hem canlı hem de cansız öğelerden oluşan; tabiat/doğa, orman ve ekosistem olduğu şeklinde yanıtlar verilmiştir. Doğal çevre kadar olmasa da katılıcıların yapay çevreyle ilgili algılarının da çeşitli olduğu söylenebilir. Kirlilik, çöp gibi yanıtların, sıkça verilmesi, zihinlerde çevreyle sorunların da ilişkilendirdiğini ortaya koymuştur. Ayrıca katılımcıların algılarında çevrenin; temiz, düzen, sevgi, dostluk gibi çevresel durum ve duygularla da ilişkilendirdikleri anlaşılmıştır. Kelime ilişkilendirme yöntemiyle elde edilen sonuçlar, günümüz bilimsel öğretilerinde yer alan bütünleşik, düzenli ve kendi içinde işlevselliği olan bir çevre kavramı algısı konusunda, bir takım eksikliklerin bulunduğu gerçeğinin, bir kez daha vurgulanmasına neden olmaktadır. Çevreyle ilgili kavram ve durumların, çevre bilimi verileri çerçevesinde öğretimlerinin tasarlanması ve uygulamasında, bunların dikkate alınarak sürdürülmesine ihtiyaç olduğu anlaşılmaktadır. Anahtar Kelimeler: Çevre Algısı, Çevre Eğitimi, Fen Bilimleri, Kelime İlişkilendirme, Öğretmen Adayları GİRİŞ Ekolojik sorunların artması ve bu sorunların günden güne daha fazla dikkat çeker hale gelmesi, çevre eğitimine daha fazla önem verilmesine neden olmaktadır. Çevre bilincinin oluşturulmasında, çevre eğitiminin özel bir anlamı vardır. İnsan ve çevreye ilişkin etkili bir eğitim ve öğretimin gerçekleştirilmesinin, doğaya karşı olumlu tutum, duyarlılık ve farkındalığın gelişmesine imkân vereceği açıktır. Çevre problemlerinin çözülebilmesi, gelecek kuşakların çevreye göstereceği özenle yakından ilgilidir. Bunun için de çevreye yönelik ilgi, farkındalık, endişe  Bu makale, 23. Ulusal Eğitim Bilimleri Kurultayı'nda sözlü bildiri olarak sunulmuştur. Cilt: 5 Sayı: 4 Sonbahar 2014 ss.41-56 42 duyma, bilgi kazanma gibi beceriler kazandırılmalıdır (Özsoy, 2012). Kişinin oluşturduğu tutum, bilinç ve bilginin altında yatan, kişinin olayları algılama ve anlamlandırmalarıdır (Yardımcı ve Bağcı Kılıç, 2010). Bu nedenle çevre kavramının nasıl algılandığının araştırılması önemlidir. Alanyazında farklı yaş gruplarından öğrencilerin çevre algılarının belirlenmesi üzerine çeşitli çalışmalar olduğu görülmüştür.