Lyon Research Papers - Academia.edu (original) (raw)

Değişim dinamikleri olarak tanımlanan farklı ekonomik ve siyasal gelişmelerin,
mekansal ölçekte yansıma biçimine bağlı olarak, kent planlama ve tasarım anlayışı
dönemsel olarak farklı biçimlerde anlam kazanmıştır. Kentsel değişim sürecinde
gelişen yeni yapılanmalar ile birlikte, Küreselleşme, kentlerin uluslararası düzlemde
artan rekabet ortamında yer alabilmesi için Mekansal Stratejik Planlama yaklaşımını
gündeme getirmiştir. Kentsel projeler ise ekonomik güç kazanma, gelişmeyi
yönlendirme, kamu-özel işbirlikleri ile yeni bir yönetim modeli oluşturma, karma
kullanımlar ile sosyal dengeyi kurma ve yaşanabilir çevreler yaratma hedefi ile bu
yaklaşımın en temel eylem alanları olarak yapılanmaya başlamıştır.
Ancak; günümüzde, kentlerin parçalı ve çoklu yaşadığı değişim ve beraberinde araç
olarak kullandığı projelerin getirdiği, kopuk ve özelleşmiş mekanlar, ayrışma
yaratmakta, sosyal kopuklukları da tetiklemekte ve sonuçta hem sosyal hem de
mekansal olarak bütünlüğün bozulmasına neden olmaktadır.
Bu çalışmanın amacı, kentsel gelişmede proje temelli yaklaşımların gelişim sürecinin
irdelemek ve sonuçta kentte mekansal ve toplumsal bütünleşme sorununa yönelik
kavramsal bir model geliştirilmektir. Tezin birinci bölümünde, değişim dinamikleri
sonucu kentlerde yaşanan kentsel proje yaklaşımlarına ilişkin mekansal planlama
problemleri kısaca özetlenmiş, tezin amaç ve önemi açıklanmıştır.
İkinci bölümde, modernizm, postmodernizm ve küreselleşme ile kent planlama ve
kentsel tasarım bağlamında yaşanan değişim süreçleri irdelenmiş, üçüncü bölümde
ise, kent planlama ve kentsel projeler ilişkisi ele alınmıştır. Kentsel proje kavramının
gelişimi, stratejik planlanma ile ilişkisi, kentte yarattığı ayrışma ile ilgili süreçler ve
bu ayrışmanın mekansal çözümü olarak kamusal mekanların yeniden yükselen değeri
tartışılmıştır.Dördüncü bölümde, dünya üzerinde seçilen Buenos Aires, Atina, Amsterdam,
Barselona, Berlin, Kopenhag, Rio de Genario, Liverpool, Lyon, Cape Town
kentlerinde kentsel projeler, planlama süreçleri, projelerin, planlama, mekansal ve
kullanıcılar yönünden bütünleşme stratejileri incelenmiştir. Sistematik olarak
gerçekleştirilen değerlendirmenin ardından, planlama aşamasında, stratejik planlama
odaklı, mekansal bağlamda, karma kullanımlı kamusal mekanlar ile temellendirilmiş,
kavramsal bir sistem modeli önerilmiştir.
Besinci bölümde ise, Kayseri kentinde gelişen kentsel projeler, kentin mekansal
planlama süreçleri ile birlikte ele alınmış, dördüncü bölümde geliştirilen model
üzerinden değerlendirilmiştir.
Anahtar Kelimeler: Değişim Dinamikleri, Kent Planlama, Kentsel Tasarım, Kentsel
Projeler, Stratejik Planlama, , Kentsel Ayrışma-Bütünleşme, Kayseri