Science Research Papers - Academia.edu (original) (raw)

Sažetak: Altiserov neosporni doprinos istoriji marksizma je u tome što je pokazao da apstraktan filozofski diksurs o čoveku, njegovom otuđenju i razotuđenju (oslobođenju), koji je dominirao i dotadašnjom marksističkom filozofijom,... more

Sažetak: Altiserov neosporni doprinos istoriji marksizma je u tome što je pokazao da apstraktan filozofski diksurs o čoveku, njegovom otuđenju i razotuđenju (oslobođenju), koji je dominirao i dotadašnjom marksističkom filozofijom, predstavlja ozbiljnu prepreku za jednu radikalnu teorijsku i političku praksu. Naime, takav humanizam previđa suštinski značaj klasne borbe i klasne analize. On je s pravom ukazao i na odsustvo razvijene teorije ideologije u marksističkoj filozofiji, ispravno kritikujući neke ograničenosti Marksovog shvatanja ideologije. Ipak, njegov krajnji stav da ideologija ostaje trajan element društvene stvarnosti, tj. da je nužna za svako, a ne samo klasno društvo, nije prihvatljiv. On negira mogućnost da čovek ovlada strukturama svog društvenog života; one neminovno dominiraju nad životom i svešću pojedinaca, uprkos iščezavanju klasnih odnosa eksploatacije. Uticaj strukturalizma dolazi ovde do punog izražaja: subjekti su zahvaćeni anonimnim objektivnim strukturama, a njihova svest (subjektivnost) samo je učinak delovanja (ideoloških) struktura. Strukturalizam kod Altisera odnosi tako prevagu nad Marks(izm)om. Čini se stoga da Altiserova teorija ideologije, koja projektuje otuđenu podelu rada i postojanje ideologije i u samo besklasno društvo, u krajnjem završava kao jedna teorijska ideologija. Ključne reči: ideologija, marksizam, strukturalizam, humanizam, materijalizam, idealizam, nauka, utopija, kritika, revolucija, (bes)klasno društvo Summary: Altiserov unquestionable contribution to the history of Marxism is in prove that an abstract philosophical discourse about the man, his alienation and de-alienation (liberation), which was dominant in the Marxist philosophy too, is a serious obstacle to a radical theoretical and political practice. Namely, such a humanism overlooks the crucial importance of class struggle and class analysis. He also rightly pointed to the lack of developed theory of ideology in Marxist philosophy, properly criticized some of the limitations of Marx's conception of ideology. However, his ultimate position that ideology remains a permanent element of social reality, ie. it is a necessary for each, not just a class society, is unacceptable. He denies the possibility that man can overmaster the structures of his social life; they inevitably dominate the life and consciousness of individuals, despite the disappearance of class relations of exploitation. The influence of structuralism comes here to the fore: the subjects are affected by anonymous objective structures, and their consciousness (subjectivity) is just the effect of action of these (ideological) structures. So, structuralism prevails Marx(ism) in Althusser’s thought. It appears therefore that Althusser's theory of ideology, which projects the alienated division of labor and the existence of ideology in a classless society too, ultimately ends up as a theoretical ideology. Key words: ideology, Marxism, structuralism, humanism, materialism, idealism, science, utopia, criticism, revolution, class(less) society